جامعه محلی و گستردگی جغرافیایی، جمعیتی و مخصوصاً ویژگی‌های معیشتی آنها در تمام جهان، به گونه‌ای است که تاثیر بسیار زیادی از منظرهای مختلف اقتصادی، فرهنگی - اجتماعی و زیست‌محیطی بر همه ابعاد محیط و نهایتاً سرنوشت نوع بشر دارند، چنانکه در صورت عدم توجه کافی به ابعاد مختلف زیستی جوامع محلی، بی‌شک نیاز این جوامع به ادامه زیست و مخصوصاً برداشت از منابع طبیعی می‌تواند آسیب‌های فراوانی به انسان و جوامع زیستی و نهایتاً آسیب‌های جدی و غیرقابل جبرانی به محیط زیست وارد کند. همچنین جوامع محلی، علاوه بر تاثیری که بر محیط و نهایتاً سرنوشت بشری دارند، خود نیز به عنوان جزئی تفکیک‌ناپذیر از محیط و اکوسیستم، حق زندگی و برداشت پایدار از منابع دارند، لذا تمام اصول و مبانی توسعه پایدار جهانی حق جوامع محلی، روستائیان و عشایر و سایر انسان‌ها را در معیشت پایدار و اصولی و بهره برداری صحیح از منابع و در نتیجه رشد اقتصادی به عنوان حق مسلم و طبیعی زیستی محفوظ می‌دارند و به آن تاکید دارند. باید توجه داشت فقرزدایی و اشتغال پایدار و بهره‌برداری معیشتی، در تمام اصول توسعه پایدار جهانی تاکید شده و در حقیقت روح وجودی آن کمک به حل چالش‌ها و بحران‌های زیستی جوامع در راستای جلوگیری از آسیب بیشتر به منابع و خود انسان و همه زیستمندان است .
مسلماً گردشگری از جمله گردشگری روستایی نیز مانند همه انواع گردشگری، دارای اثرات مختلف در حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی - اجتماعی و زیست محیطی است و مانند یک لبه تیز و برنده، دارای ابعاد تخریبی و تهاجمی (منفی) و نیز ابعاد مثبت و تاثیرگذار است و بستگی فراوان به میزان عملکرد و نحوه مدیریت و درک صحیح از ماهیت توسعه پایدار و البته توانایی و توانمندی همه دست‌اندرکاران به عمل و اجرای صحیح برنامه‌ها، مطابق اهداف پایدار را دارد ، لذا موضوعی به نام مدیریت مقصد گردشگری در توسعه روستایی اهمیت پیدا می‌کند و کلید گمشده رسیدن به توسعه پایدار با ابزار قدرتمند، نجات‌بخش و کاربردی گردشگری است. بسیار امیدواریم با درک ماهیت و ساختار توسعه پایدار روستایی، کشور ما نیز از پتانسیل‌های فراوان گردشگری روستایی در راستای ارتقای کیفیت زیستی و اقتصادی جوامع محلی، اقدام به برنامه‌ریزی کند.
در مدیریت مقصد گردشگری روستایی به قصد توسعه پایدار روستایی، مفاهیمی چون آموزش توانمندسازی، مطالعات میدانی، تدوین ضوابط و استانداردها، کدهای رفتاری، نهاد سازی، تشکیل صندوق‌های روستایی ، جذب تسهیلات مالی و بازاریابی، همه نقش ویژه خود را دارند. بدین ترتیب با مدیریت صحیح مقصد در حوزه گردشگری روستایی می‌توانیم به اهداف عالیه توسعه پایدار جهانی مخصوصاً مواردی چون پایان دادن به فقر، پایان دادن به گرسنگی، تضمین سلامتی مطلوب ، تضمین آموزش برابر برای همه، تضمین تساوی جنسیتی، رشد اقتصادی پایدار و کاهش نابرابری و سایر مضامین ارزشمند سند توسعه پایدار جهانی دست پیدا کنیم.
آنچه تاکنون بیان شد همه در حوزه ملاحظات و ویژگی‌های توسعه پایدار روستایی و ارتباط آن با گردشگری بود اما پتانسیل‌های خاص، ویژه و منحصر به فرد گردشگری روستایی در ایران، به حدی است که شناخت از آن و ویژگی‌های روستایی سرزمینمان، به ما و گردشگری ما کمک می‌کند تا از آن به عنوان محصولی مهم، استراتژیک، پایا و پویا، هم در ابعاد گردشگری داخلی و هم در ابعاد گردشگری ورودی بهره ببریم. ساختار فیزیکی و اجتماعی روستاهای ما و پراکندگی آنها در پهنه جغرافیایی این سرزمین، که خود از تنوع عظیم و قابل اتکای اقلیمی و اکوسیستمی برخوردار است و وجود و درهم آمیختگی واحدهای جغرافیایی مختلف ، تاثیر شگرفی بر تنوع تیپولوژی و کالبدی روستاهای ما و در نتیجه تنوعی عظیم در حوزه فرهنگ و اقوام این سرزمین گذاشته است که خود منبعی عظیم برای گردشگری در اختیار می‌گذارد. سواحل خلیج فارس و دریای عمان و روستاهای ساحلی آن، سواحل دریای مازندران در شمال کشور، کوه‌ها و جنگلهای منطقه هیرکانی، کوه‌های زاگرس با پوشش جنگلهای بلوط، پهنه‌های بیابانی وسیع در بخش‌های بیابان مرکزی، لوت، ترکمن صحرا، جازموریان، سیستان و خوزستان، دشت‌های وسیع مابین کوه‌ها و بیابان‌ها مثل دشت‌های بین رشته کوه‌های زاگرس و مرکزی، دشت‌های شرقی دشت‌های پای کوهی شمالی مثل تهران و سمنان و قزوین و غیره همه و همه بر پتانسیل های روستایی و اقوام در ایران تاثیر فراوان گذشته و آن را تبدیل به مزیت رقابتی برای ایران کرده است. بدین ترتیب واژه‌هایی مثل بوم‌گردی در ایران اهمیت پیدا می‌کند و تبدیل به الگویی قابل ارائه به مجامع بین‌المللی می‌شود و به راحتی می‌توان با اندک برنامه‌ریزی صحیح، گردشگری روستایی که خود بهترین منبع برای گردشگری تجربه‌گرا و خلاق به عنوان نسل سوم گردشگری جهانی است را تبدیل به محصولی قابل محاسبه و استراتژیک در بازاریابی بین‌المللی کنیم و از اقتصاد حاصل از آن بهره ببریم، چنانکه در سند توسعه صادرات گردشگری ایران نیز "گردشگری بر پایه جوامع محلی" به عنوان یکی از چهار محور اساسی و کاربردی تاکید شده است.
انتهای پیام/
