مراسم چلچلا در مُجن شاهرود

شب دوم ماه محرم در صحن دو تکیه بزرگ شهر مجن با عنوان تکیه بالا و پایین مقارن با غروب آفتاب، مراسم چلچلا (چلچراغ) برگزار شده و تا شب دهم محرم ادامه دارد. برای این منظور خادمان تکیه پس از آب و جارو کردن صحن با چند تخته گلیم و جاجیم محوطه را فرش کرده و چهل‌پایه چراغ لاله که هر کدام شمعی در میان آن روشن است را برای برگزاری مراسم به صحن آورده و در یک ردیف قرار می‌دهند.

برای شروع مراسم، خدام تکیه مقابل چراغ‌ها و رو به جمعیت ایستاده و فردی از ریش‌سفیدان تکیه(بابای تکیه) خواندن دعا را با صوتی دلنشین و حزن‌انگیز آغاز می‌کند.زنان و دختران نیز از بام‌های پلکانی شکل اطراف تکیه این مراسم را به نظاره می‌نشینند. اهالی بر این باورند که دعا به‌هنگام غروب آفتاب، آن هم در طول دهه محرم اجابت می‌شود. دعای مخصوص آیین چلچلا به این شرح  است:

الّلهمّ صلِّ علی محمد و آل محمد

بسم الله الرحمن الرحیم

اللهم ارزقنا زیاره الحسین علیه السلام فی هذه السنه

اللهم العن اول ظالم حق محمد و آل محمد و اخر تابع له علی ذلک اللهم العن العصابه التی جاهدت الحسین علیه السلام و شایعت و بایعت علی قتله اللهم العنهم جمیعا

برای ترویح ارواح جمیع انبیا و اولیا و اوصیا و صلحا به‌خصوص روح مقدس مطّهر منور حضرت خاتم الانبیا و زبده الاصفیا و الاولیا و سید دو‌سرا و شفیع روز جزا معنی یاسین و طه و رفرف سوار قاب قوسین او ادنی نور چراغ هدایت و شمع فانوس شرافت و مشکوه بزم عدالت و مصباح مجلس کرامت و فضل واسع ربّانی و منبع جود یزدانی و منور با نوار آسمانی و فیض نافع سبحانی و مظهر معانی و اسماء الحسنی اَعنی حضرت خاتم الانبیاء صاحب الوقار و السکینه المدفون بارض المدینه فاتحه مع الصلوات.

برای نثار روح وصی مطلق و خلیفه بر حق رئیس‌الوحدین و امام المتقین و مولی الصّالحین امیر‌المونین و حجه‌الله فی السموات و الارضین حیدر الکّرار و قاتل الکّفار و الفّجار قسیم الجّنه و النّار امام المشارق و المغارب صاحب المفاخر مولانا و مولا الکونین علیّ‌بن ابی طالب صلوات الله علیه فاتحه مع الصلوات.

برای نثار ارواح جمیع انبیا و اولیا و صلحا و شهدا و هفتاد و دو تن شهدای صحرای کربلا، به‌خصوص روح کثیر الفتوح مطهر منّور مقدّس گلگون قبای صحرای نینوا مظلوم آل عبا و قتیل فرقه اشقیا، شهید دار فنا و شفیع روز جزا المذبوح من‌القفاء خامس آل عبا، زینت‌بخش آغوش مصطفی نور دیده مرتضی سرور سینه فاطمه زهرا اخ الحسن المجتبی ریحانه رسول الثّقلین مولانا و مولی الکونین اباعبدالله الحسین ارواحنا و ارواح العالمین له الفدا فاتحه مع الصلوات.

ذرّیه احمد مختار وارث حیدر کرار امام المختار اعنی حضرت با رفعت و شوکت صاحب الامر و العصر و الزّمان خلیفه الرّحمن شریک القرآن امام الانس و الجانّ و مظهر الایمان و مظهر العَدل و الجود و الاحسان و دافع الشرّ و الجَور و الطّغیان صلوات الله علیه و علی ابائه و اَجدادِه اُمنا‌الملک المنّان فاتحه مع الصلوات.

برای قبولی طاعات و عبادات علمای کرام و فقهای اعلام و سادات ذوی العّز و الاحترام و کافّه الانام من الخواصّ و العوام خُصوصاً مراد مرادمندان و حاجت حاجتمندان و شفاء جمله بیماران، خُصوص بیماران این قریه و ادای قروض جمیع قرض‌داران به خصوص قرض داران این قریه و خلاصی و نجات اُسراT مسلمانان صحّت و سلامت جمیع مسافر ان برّ و بحر عالم بi خُصوص حجّاج بیت‌الله الحرام و زائران قبور مراقد ائمّه انام علیهم آلاف التّحیه و السّلام عافیت و رفاه این بلد و سایر بلدان مسلمانان فاتحه مع الصلوات.

برای قبولی خدمات خدّام والا‌مقام و فراشان و سّقایان عزت‌نشان و پیش خدمتان با احتشام و چراغچیان ضیا عینان و طبّاخان و قهوه‌چیان و جاروب‌کشان و مُستمعان و روضه‌خوانان و نوحه‌خوانان و سینه‌زنان و باقی خدمه فرزند ارجمند حضرت خیر الانام علیه آلاف التّحیهو السلام فاتحه مع الصلوات. بریا آمرزش والدین حاضرین و غائبین و واقفین و این کمترین این حُسینیه الهی بحَق حضرت ابا‌عبدالله (ص) خدّام این بزرگوار در هر جا که هستند و خدمت می‌کنند اوّلاًعمل بی‌ریا به همه ایشان کرامت فرماید مخصوصا خدّام این حسینیّه به حرمت سیّدالشهداء قسم می‌دهمت که خدمت ایشان را قبول فرمایی و اسم ایشان را در زمره خدمتگذاران و نوکران و عزادارن آن حضرت ثبت و درج فرمایی و جمله خدمات ایشان را قبول نظر فیض آثار آن بزرگوار بفرمایی و خدّامی که در این حسینیّه خدمت کرده‌­اند و سر به تیره تراب کشیدند همه را با اصحاب آن بزرگوار محشور بفرمایی و همه را قرین رحمت خود بفرمایی.

و واقفین عزای فرزند پیغمبر (ص) را در هر جایی از عالم که وقف کردند به‌الخصوص واقفین این حسینیه که سر به تیره تراب کشیدند همه را در درجات عالیه با پیغمبر آخرالزمان محشور بفرمایی و آنان که در قید حیاتند طول عمر و توسعه رزق کرامت فرمایی.

الهی صد در دنیا و هزار در آخرت به ایشان عوض کرامت فرمایی و زایرین و خادمین این حسینیه که ذکر مصیبت و خدمت می کنند از همه قبول بفرمایی و اسم ایشان را در زمره تعزیه‌داران و خدمتکاران آن بزرگوار ثبت و درج بفرمایی به‌حق محمد و اله فاتحه مع الصلوات.

قبولی نذورات دفع و رفع کل بلیات برآمدن حاجات تندرستی و سلامتی صاحب این نذورات الهی بحق حضرت اباعبدالله اولا حاجات ایشان روا بفرما الهی عوض این نذورات از طعام‌ها و شراب‌های بهشتی به والدین‌شان کرامت بفرما و بازماندگانشان را طول عمر و توسعه رزق کرامت بفرما.

الهی اطفال ایشان را به کمال پیری برسان.

جوانانشان را به علی اکبر حسین علیهما السلام ببخشای و والدین‌شان را رحمت فرما و از سر تقصیر گناهان صغیره و کبیره همه ما درگذر.

و همه ما را به پیغمبران  عظام محشور فرما.

بحق محمد و اله الطاهرین فاتحه مع الصلوات

پس از اتمام خطبه چراغ‌ها را دست به دست گردانده و می بوسند تا به داخل اتاق تکیه انتقال پیدا کند. در پایان مراسم یک نفر از خدام برای شورآفرینی و ذکر صلوات در جمع می‌خواند

اول به مدینه مصطفی(ص) را صلوات                     دوم به نجف علی(ع) شیر خدا را صلوات

سوم به امام حسن(ع) که زهرش دادند                  چهارم به شهید کربلا را صلوات

در کربلا به شمر ملعون لعنت                                در طوس غریب الغربا(ع) را صلوات

پس از خواندن دعا و ذکر صلوات قسمت هایی از زیارت عاشورا نیز خوانده شده و جمعیت همگی برای سلامتی و تعجیل در ظهور امام زمان(عج) و شفای مریض‌­ها دعا می‌کنند.

در این هنگام خدام تکیه سفره‌های حاوی نان، پنیر و غیره که اهالی آورده‌­اند را خالی کرده و تکه­‌ای قند یا نبات برای تبرک در میان سفره‌های آنان قرار می‌دهند.

 

* گزارش از حمیدرضا حسنی،‌ کارشناس مردم‌شناسی و رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شاهرود

انتهای پیام/

کد خبر 1399070848

برچسب‌ها