وي افزود: براساس قوانين يونسکو و با توجه به اين موضوع که پرونده نوروز پرونده مشترک چند کشور همسايه است، ايران مي‌تواند علاوه بر پرونده نوروز يک اثر ديگر ميراث معنوي را ثبت جهاني کند.
هاشمي درباره پرونده ثبت يک اثر ديگر به غير از نوروز در فهرست ميراث جهاني خاطرنشان کرد: هم‌اکنون پرونده ثبت ملي مراسم آق‌قويون و آيين‌هاي ولادت امام‌رضا(ع) آماده شده است و براي ثبت جهاني ميراث معنوي نيز با توجه به متبرک بودن اين دو مراسم يکي از اين دو پرونده به يونسکو ارسال مي‌شود.
رئيس پژوهشگاه سازمان درباره زمان ارسال پرونده‌هاي ثبت ميراث معنوي به ميراث آريا گفت: به محض اينکه يونسکو ضوابط و قوانين ثبت جهاني ميراث معنوي را اعلام کند ايران پرونده‌هاي خود را ارسال خواهد کرد.
خاطرنشان مي‌شود ؛ چندي پيش همزمان با ولادت حضرت امام رضا (ع)، آيين‌هاي ولادت اين امام همام و آق قويون (آق آش) به عنوان نخستين پرونده‌هاي ميراث معنوي جهت ثبت در فهرست آثار ملي به دفتر ثبت آثار تاريخي، فرهنگي و طبيعي ارايه شد.
بر اين اساس ، آيين‌هاي ياد شده نخستين مورد از 1500 پرونده ميراث معنوي است که از سوي پژوهشکده مردم‌شناسي جهت ثبت در فهرست آثار ملي مراحل تهيه و تکميل را طي کرد.
مراسم ولادت امام رضا(ع) را که با برپايي مراسم نقاره‌زني و چراغاني و نورافشاني در شهر مشهد و بويژه جوار مرقد آن حضرت برگزار مي‌شود ، دومين پرونده ارايه شده به اداره کل ثبت آثار تاريخي، فرهنگي و طبيعي است.
در اين روز حرم امام رضا(ع) با چراغ‌هاي رنگي و پرچم‌هاي سبز و روشن آذين مي‌شود. متوليان و خدام حرم خود را آماده مي‌کنند تا مراسم شب ولادت را با شکوه تمام برگزار کنند.
به گزارش ميراث آريا ، نقاره زنان لحظاتي قبل از غروب آفتاب شروع به نواختن سرنا و کوبيدن بر نقاره
مي‌کنند. هنگام نواختن نقاره ريتمي خاص و معين ويژه شب ولادت امام رضا مي نوازند و هنگام نواختن سرنا آن را زير لب زمزمه مي‌کنند . اين ريتم حالت نيايش گونه دارد و همراه با ذکر است. در اين شب خدام حرم جام‌هاي عود سوز نقره بدست مي گيرند و به همراه شمعدان‌هاي روشن بعد از طي کردن صحن‌هاي حرم در محل دارالولايه گردهم آمده و آيين خطبه خواني را برگزار مي‌کنند. در اين آيين قرآن بوسيله خدام ختم مي شود و در پايان يک نفر در مدح و ستايش حضرت امام رضا(ع) مديحه سرايي مي کند.
لازم به ذکر است که پختن شله زرد از سوي اهالي اطراف حرم رضوي بويژه ساکنان سمت پايين خيابان و پخش آن بين زوار، جشن و سرور در مساجد و تکايا و ملودي خواني از ديگر مراسم بزگداشت اين ايين به شمار مي رود.
آيين آق قويون بين ترکمن‌هاي استان گلستان و خراسان شمالي که در واقع جشن 63 سالگي و جشن هم سن شدن با طول عمر مبارک حضرت محمد(ص)است را به يمن آغاز ثبت آثار ميراث معنوي، نخستين پرونده‌اي است که به اداره کل ثبت آثار تاريخي، فرهنگي و طبيعي ارايه شد.
در اين آيين هر يک از مردان و زنان که به سن شصت و سه سالگي \"سن حضرت محمد (ص)\" مي‌رسند به شکرانه درک اين سن، ضيافتي برگزار کرده و در آن به دعا و نيايش پرداخته و از مهمانان پذيرايي مي‌کنند.
اين جشن که در زبان ترکمني بدان آق آش و يا آق قويون مي‌گويند هم زمان براي يک يا چند نفر و با توجه به وضع مالي شخص به طور مختصر و يا مفصل برگزار مي شود.
آيين جشن 63 سالگي را نمي توان در هر ماهي از سال برگزار کرد. بر اساس باورهاي ترکمن‌ها هر کسي که به سن 63 سالگي رسيد، مي تواند اين آيين را در يکي از ماه هاي: ربيع الاول، ربيع الثاني، جمادي الاول و جمادي الثاني برگزار کند.
آيين آق آش يا آق قويون در گذشته به صورت مفصل‌تري برگزار مي‌شده است. اشخاصي که از توانايي مالي برخوردار بوده اند پيش از سن 63 سالگي به استقبال اين آيين مي رفتند و در سن 62 سالگي آيين مختصري برگزار مي کردند.
بنا بر اين گزارش ، امروزه برگزاري اين آيين به شدت تحت تاثير شرايط اقتصادي فرد است و افرادي که توان برپايي ضيافت نداشته باشند غذاي مختصري با عنوان سويدلي آش نوعي غذا با ترکيب برنج جوشيده و شير ( شير برنج) تهيه کرده و براي تناول نمازگران به مسجد محل ارسال مي‌کنند. اين گروه اشخاصي هستند که اعتقاد قلبي به برگزاري اين آيين دارند و تحت هر شرايطي متناسب با امکانات خويش آن را به جا مي آورند.
رنگ سفيد از نشانه‌هاي اين آيين است. زني که اين مراسم را به جا مي‌آورد در آن روز روسري سفيد رابر سر مي‌گذارد و از آن پس نيز معمولا در تمامي مراسم‌هاي رسمي به عنوان فردي که اين آيين را بجا آورده آن را بر سر مي کند. مردان نيز در آيبن مراسم کلاه يا عمامه سفيد مي پوشند و گوسفندي که ترجيحاً رنگ روشن داشته باشد قرباني مي کنند و خوراکي از برنج سفيد براي ميهمانان آماده مي‌شود.
اين گزارش حاکيست ؛ آرزوي قلبي فردي که اين آيين را به جا مي آورد پيشه کردن رفتار پيامبر گونه است. بعد از اين مراسم او تلاش مي کند رفتاري منطبق با سيرت پيامبر (ص) در پيش گيرد.
115/
انتهای پیام/
