وي در ادامه تصريح کرد: مراسم نخل‌گرداني در اکثر نقاط ايران به اجرا در مي‌آيد، اما در جاجرم اين مراسم با شيوه‌هاي خاص اين منطقه برگزار مي‌شود.
اين کارشناس مردم‌شناسي تاکيد کرد: نخل نماد تابوت امام حسين (ع) است و چون در زمان‌هاي قديم براي تزيين تابوت از برگ‌هاي درخت خرما استفاده مي‌شد، نام نخل را براي خود جاودان ساخت.
حسين‌پناه اظهار داشت: اين نخل ممکن است از جنس چوب، فلز و به شکل خيمه‌اي باشد. در زير نخل تير‌هاي چوبي به صورت افقي جهت بلند کردن نخل توسط عزاداران نصب مي‌شود، روي نخل را با پارچه‌هاي سبزرنگ و يا سياه که نوشته‌هاي مذهبي روي آن رودوزي شده مي‌پوشانند. در نوک دو نخل نيز علم‌هايي نصب شده که اين علم‌ها شبيه به نيزه‌هاي جنگي است که در اصطلاح محلي به آن تيغه مي‌گويند و اشعار مذهبي روي آن حکاکي شده است. هنگام اجراي مراسم دو نفر سوار بر نخل، نماد‌هايي از سرهاي بريده‌شده را که به صورت دو نوع ميوه سيب و انار است بر روي اين تيغه‌ها مي‌گذارند.
وي ادامه داد: بر روي پارچه نخل اسم پنج‌تن ( محمد ـ علي ـ حسن ـ حسين ـ فاطمه )، اشعار مذهبي مانند «اين کشته فتاده به هامون حسين توست وين صيد دست و پا زده در خون حسين توست» و جمله « اِنَ الحسين مصباح الهدي و سفينه النجاه» رودوزي مي‌شود.
اين کارشناس مردم‌شناسي افزود: در جاجرم دو نوع نخل جهت مراسم سوگواري مورد استفاده قرار مي‌گيرد که شامل نخل عمومي (نخل بزرگ )و نخل دهقان‌ها مي‌شود.
«حسين‌پناه» در ارتباط با مديريت نخل گفت: هدايت، کنترل و مسووليت هر نخل بر عهده يک نفر است و حرکت نخل به سوي سيل عزاداران بر عهده افرادي است که آن را بر دوش خود برداشته و حرکت مي‌دهند.
وي تصريح کرد: هر يک از افراد به ترتيب، ستون‌هاي کار گذاشته شده زير نخل را مي‌گيرند و بر بالاي دوش خود قرار مي‌دهند. ممکن است در زير هر ستون به رديف 4 تا 5 نفر قرار بگيرند. نکته جالب توجه اين‌جاست که فضاي قرارگيري زير ستون‌ها به صورت موروثي به افراد واگذار مي‌شود، يعني فضاي داخلي نخل جهت گرفتن ستون‌ها فضاي خصوصي است.
اين کارشناس مردم‌شناسي در تشريح مسير حرکت نخل‌ها در مراسم عزاداري امام حسين (ع) اظهار داشت: نخل‌ها پس از گذراندن از خيابان‌هاي اصلي وارد ميداني به نام ميدان حسينيه مي‌شوند و پس از برگزاري مراسم، در جاي خودشان قرار مي‌گيرند. نخل‌ها (نخل بزرگ و نخل کوچک) در ابتدا وارد ميدان حسينيه مي‌شوند و به دنبال آن گهواره علي‌اصغر، سنج‌زن‌ها، طبل‌کوب‌ها و علم‌گردان‌ها وارد ميدان مي‌شوند.
وي ادامه داد: پس از ورود نخل‌ها به ميدان، حرکت نخل‌ها تند مي‌شود و سوگواران نيز حرکت خود را تندتر مي‌کنند و با در دست داشتن پرچم‌هاي سبزرنگ، سينه‌زنان، طبل‌کوبان و سنج‌زنان با پاي برهنه به دنبال نخل‌ها مي‌دوند. نخل‌ها 4 ـ 5 دور در ميدان حسينيه مي‌چرخند و بعد از آن در جاي خود قرار مي‌گيرند و مردم بعد از اين مراسم رهسپار زيارت قبور اموات و شهداي جاجرم واقع در بهشت مهزيار جاجرم مي‌شوند.
/119
انتهای پیام/
