موزه ملّی ایران در مقام موزة مادر کشور با توجه به غنای آثار تاریخی فرهنگی محفوظ در آن، همواره توانمندی بسیاری در برگزاری نمایشگاه‌هایی در زمینه‌های گوناگون در داخل و خارج از کشور داشته است. این نمایشگاه‌ها، با معرفی اشیاء تاریخی ـ فرهنگی، فرصت‌هایی ارزنده برای پژوهش متخصصان و آموزش عموم فراهم آورده است.
مهنازگرجی ،رییس کل موزه ملی ایران با بیان این مطلب در نمایشگاه «نشانه‌هایی از دویست هزار سال همبودی انسان و جانوران در ایران زمین» گفت: این بار به مناسبت پاسداشت یکمین سال فعالیت دولت محترم یازدهم در هفتة دولت، بازنمود اشتراکات فرهنگی بین سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و سازمان حفاظت محیط زیست در برگزاری نمایشگاه «نشانه‌هایی از دویست هزار سال همبودی انسان و جانوران در ایران زمین» تجلی یافته است.
وی گفت:برگزاری همزمان نمایشگاه «تنوع زیستی جانوری در ایران» به همت موزة تاریخ طبیعی و ذخائر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست کشور با نمایش مجموعه‌ای ارزشمند از جانوران تاکسیدرمی‌شده همراه با نقشه‌های آموزشی دربارة مناطق و رده‌بندی حیات وحش و آبزیان نیز از ویژگی‌های بسیار خاصی برای پژوهشگران و بازدیدکنندگان برخوردار است.
گرجی همچنین اظهار داشت:نمایش همبودی و همزیستی چند صد هزار سالة انسان و جانوران که در مجموعة آثار باستانی نمود یافته اهمیت و حضور بارز جانوران را در فرهنگ، تاریخ و زندگی انسان از دیرباز تا سده‌های متأخر نمایان ساخته که هدف آن ایجاد شناختی صحیح و تأثیر ماندگار در ذهن مخاطبان و بستری مناسب برای حفظ و پاسداشت میراث طبیعی و تنوع زیستی کشورمان است، موضوعی که اخیراً به دلیل رویدادهای ناگوار در عرصة حفاظت محیط زیست و حیات وحش کشور موضوع بحث علاقه‌مندان به محیط زیست و حیات وحش شده است.
یکی از موارد مهم در این نمایشگاه نمایش آثار، شواهد و یا نقوشی است که گونه‌های منقرض شده و یا نادر و در خطر انقراض را در کشور دربرمی‌گیرد که در این میان شیر، ببر، یوز ایرانی، پلنگ، گوزن زرد ایرانی و گور ایرانی اهمیت به‌خصوصی دارند.
رییس کل موزه ملی ایران با مروری بر تاریخچة روابط انسان و حیات وحش در سرزمین ایران که نشان می‌دهد تا پیش ازسده‌های اخیر، معمولاً بین این دو تعادل وجود داشته است، گفت: هرچند شکار و استفاده از مراتع از سوی دامپروران تا حدی بر جمعیت‌های جانوری و پراکنش آنها تاثیر داشته است، اما گونه‌های مختلف جانوری هیچ‌گاه در معرض چنین خطر جدی‌ای نبوده‌اند که در حال حاضر شاهد آن هستیم. اخبار دردناک کشتار و شکار گونه‌های منحصربه‌فرد که هر روز در رسانه‌ها شنیده و دیده می‌شود، زنگ خطری برای همگی ما است تا تلاش کنیم با افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت این میراث طبیعی شکننده، گامی در جهت حفظ آنها برداریم.
وی افزود:نمایشگاه «نشانه‌هایی از 200 هزارسال همبودی انسان و جانوران در ایران زمین» مروری دارد بر بیش از دویست هزار سال ارتباط انسان و جانوران در این سرزمین که می‌توان آن را نخستین تلاش در این راستا به شمار آورد. امیدواریم این نمایشگاه آغازی باشد بر پژوهش‌های بیشتر در این حوزة کمتر شناخته شده از تاریخ ساکنان ایران زمین.
آثار به نمایش درآمده با کهن‌ترین نشانه های همبودی انسان و جانوران با قدمتی بیش از دویست هزار سال از غار دربند رَشی در رودبار گیلان آغاز و با آثاری از دوره‌های متأخرتر پارینه‌سنگی همچون ابزار سنگی، سنگوارة حیوانات شکار شده، آغاز روستانشینی و اهلی‌سازی برخی حیوانات، نمایان شدن نقوش جانوری بر سطح ظروف سفالین و همچنین پیکرک‌ها، اشاره به حیوانات و نقش اقتصادی آنها در کهن‌ترین گل‌نبشته‌ها ادامه یافته و از پس آن ظهور نقوش جانوری در تزیینات معماری، تدفین حیوانات، تأثیر حیوانات در هنر و آیین‌های ادوار پیش‌ازتاریخ و تاریخی و جلوة گونه‌های منقرض شده‌ای چون شیر در شاهکارهای دوره‌های هخامنشی و ساسانی و ادوار دیگر و با نمایش حیوانات در هنر دوران اسلامی از جمله یوز ایرانی و نقش آن در شکار تا آثار دورة قاجار به پایان می‌رسد.
گرجی همچنین گفت:در کنار مجموعه‌های به نمایش درآمده، تلاش شده اطلاعات لازم در قالب متن، تصویر، طرح و بازسازی صحنه‌هایی از زندگی جوامع گذشته ارائه شود که بر اساس مدارک باستان‌شناسی تهیه شده‌اند.
بر این نکته تأکید می‌شود که فعالیت‌های دو بخش پژوهشی پارینه‌سنگی و باستان‌جانورشناسی در کنار دیگر بخش‌های پژوهشی موزه امکان بررسی و معرفی یافته‌های انسانی و جانوری را در بازة زمانی 200 هزار سال تا آغاز دورة نوسنگی میسر کرده است.
وی افزود:با توجه به شواهد و نمونه‌های مکشوفه از کاوش‌های باستان‌شناسی، مباحث نظری و استدلال‌های علمی و پژوهش‌های باستان‌سنجی و سالیابی، نقشی تعیین‌کننده در بررسی سیر تاریخی و پیشینة همزیستی و همبودی انسان و جانوران در ایران زمین دارد.
سخن آخر آن‌که اشیاء به نمایش درآمده در این نمایشگاه نشانه‌های بارزی از همبودی انسان و جانوران است که طی هزاران سال با توازنی ظریف در طبیعت شکل گرفته است. برهم‌زدن این توازن طبیعی به دست انسان امروزی عملی است نسنجیده که آیندگان ما تاوان آن را خواهند داد. طبیعت و حیات وحش همچون آثار تاریخی و فرهنگی که در این مجموعه گوشه‌ای کوچک از آن را به نمایش گذاشته‌ایم، امانتی است در دست ما که می‌بایست دست نخورده به نسل‌های آینده و میراث‌دارانمان منتقل کنیم.
انتهای پیام/
