زهرا اسلامی-احتمالا قدمت هتل و ضرورت اقامت در جایی به عنوان خانه دوم به دیرینگی سفر در دنیا برمی گردد. در دوره قاجار گراند هتل به عنوان نخستین هتل در ایران و لالهزار جنوبی تهران ساخته شد و روش پذیرایی در آن از هتل های اروپایی تبعیت می کرد.
پهلوی اول در ایران حکومت می کرد که هتل قدیم رامسر در سال 1311 به سبک معماری آرت دكو به دست معماران آلمانی در مازندران که طبیعتش در کشور بی نظیر است، همزمان با ایجاد تونل و جاده کندوان ساخته شد. این هتل زیبا از جنبه های مختلف حائز اهمیت بود. هتل قديم رامسر علاوه بر اینكه چشم کارگردانان ایرانی را گرفت و لوكيشن سریال های هزاردستان و کارگاه علوی بود، خاطره جلسات محرمانه متفقين را با خود همراه دارد. هتل قدیم در سال 1327 ميزبان اولين كنفرانس، كنوانسيون حفظ تالاب هاي رامسر كه مقر آن در لندن است، بود.
اگر اهل سفر باشید حتما تاکنون اقامت در هتل را تجربه کرده اید، ما در گیرودار دید و بازدیدهای نوروزی به هتلداری در مازندران سرک کشیدیم و نحوه انتخاب خانه دوم که کارشناسان معتقدند مطابق با قدرت خرید، سلیقه و هدف سفر تعیین می شود نه تعداد ستاره های آن را بیشتر در گفتگو با هتلداران و کمتر با اقامت کنندگان، بررسی کردیم.
جبران همه ی شبهای ساکت
این، درست که می گویند در سفر، علاقه گردشگر است که حرف اول را می زند ولی ما ترجیح می دهیم با خودمان روراست باشیم؛ این روزها در ایران دیگر تنها علاقه نیست که تعیین می کند به کجا سفر کنیم و در چه مکانی اقامت داشته باشیم. کارشناسان گردشگری می گویند نوروز، عید هتلداران و صاحبان مراکز اقامتی کشور خاصه در شمال است؛ اتاق هایشان سراسر پر می شود و جبران می کند همه ی شبهایی که سکوت در آنها لانه کرده بود. اما حالا برای قریب به اتفاق ایرانگردان تنها علاقه و سلیقه حکمرانی نمی کند؛ می گویید نه؟ نگاه به آمارها، از اقامت پر تعداد مسافران در خانه مسافرها، ویلاها، مراکزی که توسط سازمان ها و نهادهای مختلف برای شب گذرانی مسافران تدارک می شود در آغازین روزهای نوروز 94 خبر و نشان می دهد گران بودن نرخ هتل ها گاه حتی آنهایی که استراحت در شمال را برای تعطیلات سال نو انتخاب کرده اند و بیشتر علاقه به کیفیت بالای خدمات و امکانات داخل مجموعه هتل دارند را راهی خانه های استیجاری کرده است.
انواع اقامتگاه
تقریبا تمام هتل ها دارای کارکرد یکسان با مدلهای متنوع آماده میزبانی می شوند که پرداختن به انواع مدل های آن در این مجال نمی گنجد. اما آنچه که این روزها اهمیت بیشتری می یابد اقامتگاههای متنوع است و همچنان نارضایتی تعدادی از هتلداران مازندرانی. خدمات هتلداری با مسائل اقتصادی رابطه مستقیم دارد مثلا، اگر رونق اقتصادی در جامعه وجود داشته باشد در بخش خدمات هتلداری خودش را نشان می دهد.
با مریم فاضلی در حاشیه جاده فرح آباد ساری که به دریا منتهی می شود، گفتگو کردم. او و خانواده پنج نفری اش به اتفاق دو خانواده دیگر از کاشان به مازندران آمده اند. آنها در خانه ای ویلا واقع در روستای فرح آباد شبی را گذرانده اند و یک شب دیگر هم می مانند.
برای ما گران است؛ همین!
از سفر به مازندران راضی است و سرمای هوا را مطبوع می داند و درباره عدم انتخاب هتل های مرکز استان برای اقامت می گوید:\" برای ما گران است؛ همین. اگر نه اصلا دلمان نمی خواست به ویلا برویم. امکانات و تمیزی هتل کجا این خانه ها کجا.\"
فاضلی که از مسجد فرح آباد بازدید داشته می گوید:\" در کاشان هم معماری آثار تاریخی دیدنی است. از یکی دیگر از مسافران کنار دریا شنیدم که تور رایگان در ساری وجود دارد. امیدوارم بتوانیم از این تور استفاده کنیم. و کاش حالا که مجبور شدیم ویلا بگیریم، در منطقه نزدیک دریای ساری، خانه های روستایی که معماری و مدل بومی دارند وجود داشت تا بچه ها لذت بیشتری می بردند.\"
گرانی نرخ اتاقها که به موازات هزینه های سربار و ثابت بالای هتلها مصوب می شود یکی از دلایل خلوتی و عدم اشغال اتاقهای تعدادی از هتلهاست اما انگار چاره ای برای مقابله با آن نیست و حتی در بعضی از هتلها با دریافت این نرخها، بهره بردار نمی تواند هزینه ها را جبران کند و تنها حمایت دولت است که می تواند چاره ساز باشد.
مدیر هتل چهار ستاره \" بادله\" که در مسیر فرودگاه دشت ناز ساری قرار دارد از اشغال 50 درصدی اتاق های این هتل در مرکز استان خبر می دهد و می گوید:\" بخش اصلی گردشگرانی که در هتل ما اقامت دارند در هماهنگی با تورهایی که با آنها همکاری داریم، به \" بادله\" آمده اند که این تعداد نسبت به نوروز سال گذشته تاحدودی کاهش داشته است.\"
هزینه های ایرانگردی گران است
ایرج آشوری با بیان اینکه هزینه های ایرانگردی در مقایسه با جهان گردی بویژه در ایام خاص مثل نوروز بیشتر از توان غالب شهروندان ایرانی است، می افزاید:\"نرخ های گاه نجومی هتل ها که به دلیل عدم حمایت لازم از هتلداران صورت می گیرد مانع از اقامت گردشگران در هتل ها می شود و مردم بیشتر به خانه های استیجاری تمایل نشان می دهند.\"
وی ادامه می دهد:\" ضروری است مسئولان از هتل ها حمایت بیشتری داشته باشند، در شرایطی که ما تابع یکسری قوانین هستیم؛ قوانینی که گاه به مذاق بعضی از گردشگران خوش نمی آید و چون آنها می خواهند با کمترین محدودیت به گردش بپردازند ترجیح می دهند در خانه هایی با قیمت کمتر که گاهی در اواخر شب به 50 هزار تومان هم کاهش می یابد، اقامت داشته باشند.\"
آشوری با بیان اینکه برای توسعه گردشگری، افزایش سفرهای داخلی و کمک به کسب آرامش و نشاط مردم، همه وظیفه داریم شرایط انجام سفر اقشار مختلف را فراهم کنیم، می گوید:\" قیمت تورهای خارجی و اقامت در هتل های کشورهایی مثل مالزی و ترکیه پایین تر از بیشتر هتل های داخلی است، بنابراین مردم تمایل بیشتری به گردشگری خارجی نشان می دهند؛ اتفاقی که باعث می شود ایرانگردی در اولویت نباشد و به تبع کسب و کار در این بخش از رشد لازم برخوردار نشود.\"
مازندران دارای 55هتل با 6129 نفر ظرفیت، 46 متل، 72 هتل آپارتمان و 17 مهمانپذیر در مجموع با 11 هزارو 780 نفر ظرفیت است که در برابر انبوه مسافران نوروزی که از چند میلیون نفر می گذرد، اندک است. بنابراین چاره ای نیست جز تجهیز خانه های استیجاری برای اقامت گردشگران.
مجری طرح ملی ساماندهی خانه مسافر مازندران با بیان اینکه تاکنون 6000 خانه مسافر در استان شناسایی شده، می گوید:\" از این تعداد، 1250 دارای پروانه در استان وجود دارد که از کیفیت خوب و حداقلی برخوردارند که استقبال خوبی از این خانه ها شده و ظرفیت شان تکمیل است.\"
ظرفیت خانه مسافرها تکمیل است
هوشنگ مرادی بیشترین استقبال از خانه مسافرها را در شهرهای نوشهر، چالوس و رامسر عنوان می کند و درباره نارضایتی تعدادی از هتلداران از این موضوع می گوید:\" با توجه به ورود جامعه مهمان به مازندران، ظرفیت هتل ها بویژه در غرب استان پاسخگوی این تعداد مسافر نیست. از طرفی برخی از خانواده ها جهت رفاه بیشتر و تعداد افراد بیشتر به سمت هتل ها نمی روند. در شهری نظیر رامسر ظرفیت هتل ها 1600 تخت است و در نوروز نزدیک به 30 تا 40 هزار نفر به این شهر ها می آیند که مابقی مسافران به سمت این خانه ها که آدرس شان در ورودی شهرها وجود دارد، مراجعه می کنند.\"
وی با بیان اینکه یکی از سیاست های ما این است که اول ظرفیت هتلها تکمیل شود سپس مهمانان به این خانه ها هدایت شوند، اضافه می کند:\" این خانه ها از حداقل استانداردها برخوردارند، پرسنل و صاحبان خانه ها آموزش های لازم را دیده اند. کاورهای متحد الشکلی برای آنان تهیه شده و از صلاحیت انتظامی برخوردارند.\"
نارضایتی ها اندک است
وارسی آمارها در ستاد خدمات سفر نشان می دهد، نارضایتی میهمانان در هتل ها اغلب مربوط به هتل های با ستاره پایین است و قریب به اتفاق معترضان که شمارشان نسبت به اقامت کنندگان انصافا اندک است، مربوط به بهداشت و نظافت هتل هاست.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران با بیان اینکه گردشگری، امروز اصولی دارد که اگر با آشنا نباشیم در حقیقت غریبه تلقی میشویم، می گوید:\" استفاده نکردن از نیروهای ماهر و متخصص در مراکز اقامتی، استاندارد نبودن مراکز اقامتی از جمله مشکلات بعضی هتلداران در استان است.\"
دلاور بزرگ نیا می گوید:\" گردشگری بدون زیر ساخت معنی ندارد؛ اقامتگاه مسافران و گردشگران یکی از جدی ترین موضوعاتی است که به عنوان زیر ساخت باید به آن پرداخت. با توجه به اقبالی که گردشگران خارجی(اروپایی) در دولت جدید و با دیپلماسی که شکل گرفته نشان داده اند، به هتل های بیشتری نیازمندیم. اما در مازندران اگر همین میزان هتل نیمه کاره یک تا 5 ستاره به بار بنشیند نیاز هتلینگ ما برطرف می شود. و از این پس باید تمرکزمان بر روی اقامتگاههای ارزان قیمت برای رفاه حال گردشگران باشد.
ایرانپور، مدیر هتل میچکا بابلسر ضریب اشغال هتلها در تمامی فصول را بین 20 تا 30 درصد اعلام می کند و می گوید:\" در دنیا برای مقرون به صرفه بودن واحدهای اقامتی باید ضریب اشغال آنها در تمامی فصول بیش از50 درصد باشد. همچنین هتلداران به علت فصلی بودن سفر به مازندران سعی میکنند نرخ اقامت مسافران را متناسب با آنچه که مصوب شده اجرا کنند و در زمان غیرپیک مسافر با هدف جذب مسافر حدود 30 درصد کمتر از نرخ مصوب دریافت می کنند.\"
خانه مسافرها، میهمان نوازی مازندرانی ها را نشان می دهد
هتل چهار ستاره تاپ \"سالاردره\" در دامنه سبز ساري و منطقه اي جنگلي آنقدر زيبا و كم نظير هست كه هر علاقه مند به طبيعت و آرامش را به خود فرا مي خواند. علاوه بر اين اشغال بالاي \"سالاردره\" و ارائه خدمات مطلوب و جلب رضایت میهمانان در طول سال به معروفيت آن اضافه كرده است.
مدير \"سالارده\" از ضريب اشغال صد در صدي اتاق هاي هتل در تعطيلات نوروز 94 خبر مي دهد و مي گويد:\" اكنون 350 نفر در \"سالاردره\" اقامت دارند و معمولا در تمام روزهاي سال نيز 75 درصد اشغال داريم.\"
سام آقا محمد صادق با بيان اينكه هتل ما از طريق اینترنت، تلفن و رزرواسیون اقدام به جذب گردشگر مي نمايد، مي افزايد:\" اغلب كساني كه اكنون در هتل اقامت دارند گردشگراني هستند كه در طول سال مشتري ما بودند و اقامت در \"سالاردره \" را تجربه كرده اند.\"
وي معتقد است؛ تبليغات هتل ها بايد در طول سال انجام بگيرد تا در ايام پيك سفر با مشكل خالي بودن اتاق ها مواجه شوند. همچنين ارائه خدمات عالي، ايجاد جاذبه و قرار داشتن هتل در مكان مناسب به لحاظ جاذبه هاي گردشگري در جذب موفق گردشگران موثر است.
او مي گويد:\" براي اقامت طولاني تر گردشگران برنامه هاي جنبي ضرورت دارد. ما در روزهاي فاطميه برنامه هاي جنبي اجرا كرديم و بعد از اين ايام، در نوروز هر شب آتش بازي، راديو سالاردره با ارائه موزيك شاد و زنده و مسابقات فرهنگي و ورزشي ويژه خانواده ها و كودكان اجرا مي كنيم.\"
آقا محمد صادق اما نظر متفاوتي درباره خانه هاي استيجاري دارد؛ او مي گويد:\" مسافران می خواهند با توجه به درآمدي كه دارند هزينه كنند و خانه مسافرها به ويژه در روزهاي پيك سفر به نوعي كمك حال هتل هاي استان هستند و خواسته تعداد زيادي از گردشگران را برآورده مي كند. ارائه خدمات در این خانه ها نشانگر ميهمان نوازي مازندراني ها است. به نظرم اين خانه هاي ساماندهي شده نه تنها مشكلي به وجود نمي آورند كه لازم و در مواقعي مثل تعطيلات نوروز ضروري هستند.\"
هتلداران تنها نماندند
شمال است و دم به دم تغییر رنگ آسمان؛ ابری می شود و بارانی، آفتابی و گرم. نوروز همسایه زمستان است و آغاز بهار، بنابراین باران مازندران غیر منتظره نیست؛ حالا وظیفه گروه دیگری است مسافرانی را که نمی خواهند تمام روزهای تعطیل شان را در هتل ها و خانه ها بمانند و دلشان ساختن خاطرات تازه می خواهد را سرگرم برنامه های فرهنگی و هنری کنند؛ امسال که نوروز با فاطمیه مصادف شده کمتر از جنگ های شادی و کنسرت بویژه روزهای اول تعطیلات برگزار شده و این کار هتلداران را کمی سخت کرده بود اما تورگردان ها به میدان آمدند و تنهایشان نگذاشتند.
حسین زاده نماینده تورگردان های مازندران با بیان اینکه دوستان ما در تعدادی از هتل ها مستقر هستند و در شهرهای ساری، آمل و بابل با همکاری شهرداری ها تورهای نیم روزه رایگان اجرا می کنیم، می گوید:\" در غرب استان نیز تورهای ارزان -یک سوم مصوبه کشور- برگزار می کنیم.\"
حسین زاده ادامه می دهد:\" ما برای گشت وگذار مسافران با هیجده هتل سه و چهار ستاره قرارداد بستیم. در پکیچ هایی که دی و بهمن ماه تهیه و توزیع اطلاع رسانی شد با همکاری شهرداری ها تورهای نیم روزه تعریف کردیم و تا پنجم فروردین توانستیم 14 گروه را در استان نگه داریم. با توجه به رایگان بودن تورها گروههای متعددی تماس داشتند تا ظهر پنجم فروردین بمانند که این در راستای هدف ما مبنی بر استقرار مسافر در استان است.\"
وی ادامه می دهد:\" گردشگران خارجی که بیشترشان گردشگران کشورهای عربی هستندو خارج از پکیج های ما وارد استان شده اند، نیز جهت استفاده از تورها با ما تماس داشتند و از شهرهای غرب استان نظیر تنکابن، رامسر، نوشهر و چالوس به خاطر تله کابین و موزه اش بازدید کردند.\"
همه این روزها از پر بودن تمام اتاق های هتل های غرب مازندران حرف می زنند، آمارها هم اینطور می گوید. اما بعضی از هتلداران همچنان ناراضی اند بخصوص در مناطقی که تعداد ویلاهای خصوصی از شمار خارج است؛ مثل کلاردشت زیبا.
امید هتلداران
مدیر هتل باران کلاردشت با بیان اینکه تا امروز که پنجم فروردین است، تنها 35 درصد هتل اشغال شده، می گوید:\" این وضع ناامید کننده است. هتل ها شش ماه از سال خالی از مسافرند و امید هتلداران به مسافران شب عید است. با وجود اینکه هتل ما حدود چهار سال است راه اندازی شده اما آمار مسافران امسال نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.\"
شهرام عسگری ادامه می دهد:\" به خاطر تقارن ایام فاطمیه با عید برای حفظ حرمت حضرت زهرا (س) کنسرت و یا برنامه ایی در هتل اجرا نمی شود اما مسافرانی که تماس می گیرند جویای برگزاری برنامه ها هستند. تنها برنامه جنبی اخذ تخفیف ویژه مسافران هتل از باشگاه پاراگلایدر کلاردشت است.\"
کاش بشود عید و تعطیلات نوروز عید همه ی هتلداران مازندرانی در تمام نقاط استان باشد؛ آنها که چند میلیارد سرمایه را نگه داشته اند تا اشتغال چند صد نفری همولایتی های ما حفظ شود. برای به صرفه بودن هتلداری باید برنامه ریزی کرد، به هتلداران انگیزه داد تا 365 روز سال چشم انتظار مسافر باشند، باید به بعضی هایشان آموزش داد تا از تبلیغ در طول سال غافل نشوند؛ اگر چه خدمات مطلوب خودش عین تبلیغ است در این رقابت سخت. و باید هوای هتلداری مازندران را داشت حتی وقتی نوروز است.
انتهای پیام/