یادمان‌های شهدا نشانه‌ای برای پاسداشت ارزش‌ها

 مسعود سلطانی‌فر- در جریان سفر استانی هیأت وزیران به آذربایجان شرقی وقتی وارد شهرستان مراغه شدم در محل یادمان شهدای گمنام در ابتدای ورودی شهر مراغه، مراسمی برگزار شد که بشدت تحت تأثیر اقدام ارزشمند جمعی از خدمتگزاران قرار گرفته و مایل بودم دقایقی صحبت کرده و نکاتی را راجع به حماسه بزرگ دفاع مقدس بگویم ولی به دلیل برنامه فشرده بازدید از رصدخانه مراغه که باید تا قبل از غروب آفتاب انجام می‌شد و حل و فصل مسائل مربوط به آن،  مجبور به ترک آنجا بعد از صحبت‌های شهردار مراغه شدم.ولی بعد از آن تصمیم گرفتم مباحثی را در خصوص ضرورت بزرگداشت شهدا و توجه به یادمان‌های شهدا در شهرهای مختلف کشور بیان کنم.
\n
شاید ما خیلی راحت از دستاورد‌های حماسه دفاع مقدس و این اتفاق بزرگ تاریخی می‌گذریم در حالی که می‌بینیم در کشورهای دیگر کسانی که جنگ نداشتند یا به طور محدود با همسایگان خود جنگ داشتند  یا جنگ جهانی، یادمان‌ها و دستاوردهای جنگ خود را بخوبی حفظ و حراست و ارزش‌های آن حماسه تاریخ خود را به عنوان دستاوردهای کشورشان به نسل‌های بعدی منتقل می‌کنند. حتی در برخی کشورها که اصلاً جنگی نداشتند و به عنوان مستعمره یا استعمارگر بودند در مقاطعی از تاریخ یادمان‌های مرتبط درست کرده‌اند. ما 8 سال درگیر یک منازعه سیاسی و نظامی گسترده بودیم که در پایان آن اتفاق عجیبی به وقوع پیوست.در همین استان آذربایجان شرقی آثار، عوارض و تاریخ دو جنگ بزرگ با روس‌ها را که به فاصله 13 سال انجام شده بود(حدود 190 و 178 سال قبل) و محل‌های آن موجود است. یک جنگ منجر به قرارداد گلستان شد و دومی منجر به قرارداد ترکمنچای.
\n
نسل جوان ما باید بدانند که ایران قبل از این دو جنگ، وسعتی معادل 3 میلیون کیلومتر مربع داشته است  و اکنون وسعت ایران یک میلیون و 648 هزار کیلومتر مربع است. یعنی در خلال دو جنگی که در 2 قرن گذشته انجام دادیم حدود 40 درصد از خاکمان را که  امروز کشورهای آسیای میانه است از دست دادیم. در جنگ جهانی دوم جایی که ایران به عنوان یک کشور بی‌طرف اعلام بی‌طرفی کرد شمال آن به تصرف روس‌ها و جنوب آن به تصرف انگلیس‌ها در آمد. حکومت ایران هیچ اختیاری از خود نداشت؛ مملکت دچار قحطی شد و ایران در جنگ متفقین و دول محور به عنوان «پل پیروزی» لقب گرفت. ارتش هیتلری 550کیلومتر در داخل خاک شوروی سابق نفوذ کرده و تا 30 کیلومتری مسکو رسیده بود. متفقین تصمیم گرفتند به ارتش شوروی سابق مهمات جنگی برسانند که در آن زمان بخشی از داخل خاک ایران ارسال شد؛ به ایران پل پیروزی می‌گفتند که البته این عبارت غلط بود، 17 میلیون تن سلاح و مهمات فرستادند که فقط 5 میلیون تن از طریق خاک ایران رفت و بقیه از دو محور دیگر به روسیه رسید. اما ورق جنگ برگشت  و پیشروی متفقین آغاز شد و دول محور که شاخص‌ترین آن آلمان، ایتالیا و ژاپن بودند در چند مرحله شکست خوردند؛ جنگ تمام شد ولی شمال ایران از روس‌ها که در آنجا غائله‌ای درست کرده بودند (غائله حزب دموکرات در آذربایجان و کردستان که براحتی تمام نمی‌شد و توسط روس‌ها ساخته و پرداخته شده و حمایت می‌شد) خالی نمی‌شد.
\n
در مذاکرات مختلف قراردادی به نام قوام- سادچیکف(قوام السلطنه از سمت ایران و سادچیکف از سمت روسیه) بسته و مقرر شد با دادن امتیازاتی به روس ها، شمال ایران تخلیه شود.کسی که این قرارداد را بست می‌دانست برای اینکه این امتیاز داده شود باید مصوبه مجلس شورای ملی آن زمان را داشته باشد و یقین داشت که سر روس‌ها را کلاه گذاشته است و این یکی از مهمترین قراردادهایی بود که قبل از انقلاب در آن زمان بسته و موجب عزت ایران شد و  قرار شد امتیاز نفت شمال به روس‌ها داده شود. شوروی‌ها شروع به تخلیه ایران و پشت حزب دموکرات کردستان و آذربایجان را خالی کردند و طبق قرار با ارتش شکست خورده ایران در محلی با نام قافلانکوه نزدیک میانه، شوروی‌ها از ایران رفتند و روز 21 آذر را روز «نجات آذربایجان» نامگذاری کردند.
قبل از انقلاب اسلامی در این روز مراسم رژه نظامی برگزار می‌شد در حالی که اصلاً درگیری نظامی رخ نداد.این نقش آفرینی ایران در خلال جنگ جهانی دوم بود.
\n
در سال 1355 درگیری‌های مرزی ایران و عراق در چند پاسگاه مرزی رخ داد، قرارداد الجزایر تعیین خط تالوگ و تعیین عمیق ترین قسمت اروند رود به عنوان مرز ایران و عراق شد که در ابتدای جنگ صدام این بیانیه و قرار‌داد را پاره کرد.
\n
شهیدان، نیروی نظامی، مردم، نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، امام بزرگوار، فرماندهان ما چه حماسه و دستاورد بزرگی برای تاریخ این مملکت به وجود آوردند وما وظیفه داریم این را به عنوان میراث مقدس دفاع مقدس هشت ساله حفظ کنیم. ما در سازمان میراث فرهنگی هستیم و به طور طبیعی باید نقش فعالی داشته باشیم.
\n
در کارنامه دوقرن گذشته در دوجنگ 40 درصد از خاک کشور را از دست دادیم و در جنگ تحمیلی همه به صدام کمک می‌کنند و هیچ کس به ما کمک نمی‌کند به جز اراده‌ای که در مردم ما وجود دارد و بچه‌ها ارزشمند ترین دارایی خود را در طبق اخلاص گذاشتند و برای حفظ حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشور فدا کردند و توانستند بعد از 8 سال به این دستاورد بزرگ برسند که در پایان جنگ یک متر مربع و یک وجب از خاک ما در تصرف دشمن نماند، در مناطقی ما در خاک عراق بودیم در حالی که در ابتدا حدود هفتاد شهر، یکهزار روستا و نزدیک به 15 هزار کیلومتر مربع خاک ما به تصرف دشمن در آمده بود و ما موفق شدیم همه این‌ها را در عین مظلومیت از چنگ دشمن دربیاوریم و اقتدار نظام و کشور و مردم قهرمان خود را به رخ دنیا کشیدیم. بسیار ارزشمند است که شهدای خود را گرامی بداریم. بر این اساس ساخت یادمان‌های شهدا در شهرهای مختلف کشور نشانه‌ای برای پاسداشت ارزش‌های شهدا و فداکاری‌ها و رشادت‌های آنها است.

\nمعاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

انتهای پیام/

کد خبر 139407022