عضو هیات مدیره صندوق احیاء در سخنرانی خود در دومین روز از ششمین اجلاس بین المللی راه ابریشم که در ارومیه برگزار می شود استراحت، اقامت و گذراندن اوقات فراغت در کاروانسرا؛ را تجربه جدیدی از ارتباط انسان با فضاهای سنتی در دوران گردشگری مدرن و یا طبیعت گردی بر شمرد. 

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی صندوق احیاء، نصرت الله تاجیک در سخنرانی خود در کارگروه مرمت و احیاء بناهای تاریخی مسیر جاده ابریشم از طریق همکاری و سرمایه گذاری مشترک با بیان اینکه «در چرخه اقتصاد جهانی هر کشوری دارای مزیت نسبی محلی و منطقه ای بوده که باید با برنامه ریزی و تدوین راهبرد مناسب آن را به مزیت رقابتی بین المللی تبدیل کند»، ادامه داد: استراحت، اقامت و گذراندن اوقات فراغت در کاروانسرا؛ تجربه جدیدی از ارتباط انسان با فضاهای سنتی در دوران گردشگری مدرن و یا طبیعت گردی است.
وی ورود بناهای تاریخی و فرهنگی به چرخه بهره برداری اقتصادی با توجه به قدمت بیش از 7 هزار ساله ایران و بناهای تاریخی بیشمار کشور را یکی از محورهای اصلی توسعه اقتصادی از طریق پویائی صنعت پذیرائی، فراغت، آسایش و تفریح  بر شمرد که می تواند در گردشگری داخلی و خارجی تحقق پیدا کند. 
تاجیک ادامه داد: بازسازی و احیای بناهای تاریخی و از جمله کاروانسراها چندی است توسط سرمایه گذاری بخش خصوصی و با مدیریت صندوق احیا و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی  شروع گردیده است. این امر میتواند به پیوند حوزه گردشگری به میراث گرانبهای فرهنگی ملت ایران کمک نموده و به توسعه صنعت گردشگری و تقویت اقتصاد ملی و تجربه نوینی از زندگی در فضای سنتی منجر شود. این رویکرد باعث تبدیل تهددیدات ناشی از تخریب میراث فرهنگی کشور  به فرصتهائی برای توسعه بهینه زیر ساختهای صنعت گردشگری و رشته های وابسته، ورود سرمایه عظیم و راکد بناهای تاریخی، مقاوم سازی اقتصاد و توسعه کشور محسوب میگردد.
مزایای طبیعت گردی و گردشگری جاده ائی در ایران
وی در ادامه به توضیح مزایای طبیعت گردی و گردشگری جاده ائی در ایران پرداخت و و در بیان این مزایا به مواردی همچون «میهمان دوستی ، عطوفت، تنوع فرهنگی و علاقه و ابتکارات مردم ایران در پذیرائی از میهمانان خارجی»، «امنیت راه‌های ایران و دسترسی راحت و ارزان گردشگران به خدمات نسبتا خوب و متنوع»، «سیاست سازمانهای ذیربط برای عبور دادن جاده های جدید از اطراف کاروانسراها»، «شرایط جغرافیائی، وسعت سرزمینی، برخورداری از آفتاب در طول سال، تنوع آب و هوا و تناسب آن برای گردشگری جاده ائی»، «لذت سفر در جاده‌های ایران و تعامل با طبیعت گوناگون و مواجهه با اثار تاریخی متعدد در طول سفر»، «اضافه کردن عنصر معماری و خدمات گردشگری در طراحی و احداث راههای ایران» و «نقش بی بدیل جاده‌ها ی ایران در گردشگری و قرار گرفتن کاروانسراها در کنار آنها» اشاره کرد.
تاجیک همچنین نقش کاروانسراها در گردشگری را در مواردی چون «اثرات پیوند هویتی از طریق تجربه زیست در فضای سنتی کاروانسراها در ارضاء گردشگران» و «وجود قابلیت تبدیل  کاروانسرا به زیست اکولوژ یعنی مکانی زیستی با همه مظاهر بومی آن منطقه مانند چاپارخانه‌ها ئی نظیر میبد یزد و زعفرانیه سبزوار» و «تبدیل مزیت نسبی گردشگری جاده ائی در ایران به مزیت رقابتی و ایجاد یک برند جهانی» دانست و ادامه داد: «کاروانسراها در دوران زندگی مدرن انسانها به هتل، متل، میهمانپذیر و مکان‌های استراحت و اقامت حتی کوتاه مدت و موقتی گردشگران تبدیل شوند و برند گردشگری جاده ائی ایران از این طریق شکل گیرد».
عضو هیات مدیره صندوق احیاء گفت: در یک بررسی اجمالی تعداد 130 کاروانسرا در ایران تا کنون توسط دولت تملک شده که حیطه عمل صندوق بوده و تعدادی از آنها بصورت خدمات رفاهی بین راهی، پذیرائی و اقامتی به بخش خصوصی واگذار شده است.
جاده ابریشم و احیای کاروانسراها
وی در توضیح ارتباط احیاء کاروانسرا با پروژه جاده ابریشم نیز توضیح داد: در مسیر جاده ابریشم نیز در ایران کاروانسراهای زیادی برجای مانده است. سندهای تهیه شده از مسیرهای جاده ابریشم توسط معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری حاکی از تعیین 3 مسیر زمینی و یک مسیر دریایی است. در طول مسیرهای زمینی دولت 49 باب کاروانسرا (با توجه به تعداد مشترکات سه مسیر) تملک نموده که 3 باب در حال بهره برداری و 12 باب آن با حجم سرمایه گذاری تقریبی 213600 ملیون ریال (حدود 7 ملیون دلار) برای احیا و بهره برداری به بخش خصوصی واگذار شده است که در حال مرمت هستند و 15 باب آن آماده واگذاری و 15 کاروانسرای دیگر نیز در شرف ورود به روند مزایده هستند. 
تاجیک شهرهای قرار گرفته در مسیر اول این کاروانسراها را سرخس، مشهد، نیشاپور، سبزوار، شاهرود، دامغان، سمنان، گرمسار، تهران، ری، کرج، ساوه، قزوین، سلطانیه، زنجان، میانه، تبریز، مرند و خوی معرفی کرد و گفت: در این مسیر 26 کاروانسرا در تملک دولت بوده که 4 کاروانسرا در حال مرمت، 4 باب آماده واگذاری و یک باب نیز در حال بهره برداری است و اسناد 25   کاروانسرای دیگر در شرف آماده سازی برای ورود به مزایده است.
وی در توضیح مسیر دوم به شهرهای سرخس، مشهد، نیشاپور، طبس، یزد، نائین، اصفهان، شیراز، اهواز و خرمشهر اشاره کرد و افزود: در این مسیر 20 کاروانسرا در تملک دولت بوده که 4 کاروانسرا در حال مرمت، 5 باب آماده واگذاری و اسناد 25 کاروانسرای دیگر در شرف آماده سازی برای ورود به مزایده است.
عضو هیات مدیره صندوق احیاء با اشاره به مسیر سوم  که از شهرهای سرخس، مشهد،  نیشاپور، سبزوار، دامغان، سمنان، تهران، ری، ساوه، قزوین، همدان، کرمانشاه، قصرشیرین و مرز خسروی می گذرد، توضیح داد: در این مسیر 33 کاروانسرا در تملک دولت بوده که 4 کاروانسرا در حال مرمت، 6 باب آماده واگذاری و 2 باب نیز در حال بهره برداری است و اسناد 35 کاروانسرای دیگر در شرف آماده سازی برای ورود به مزایده است.
به گفته تاجیک مسیر دریایی جاده ابریشم نیز در مسیر بنادر چابهار، کنارک، جاسک،  میناب،  بندر عباس، بوشهر و آبادان قرار داشته است. 
چالشها و فرصت ها
وی در بخش دیگری از سخنان خود مواردی چون «اثرات شرایط آب و هوائی کشور و قدمت زیاد بناهای تاریخی بر خطر فرسودگی و تخریب آنها» و «عدم امکان تخصیص بودجه زیاد مورد نیاز برای احیاء و مرمت بناهای تاریخی بدلیل وجود سایر اولویتهای اساسی کشور» را از چالش های پیش روی احیاء کاروانسراهای مسیر راه ابریشم بر شمرد. 
نصرت الله تاجیک در بیان فرصت های این موقعیت نیز گفت: مرمت، احیاء و بهره برداری از بناهای فرهنگی و تاریخی می تواند منجر به توسعه زیر ساخت های گردشگری شده و این امر به نوبه خود سبب اجرای سیاست های خود اتکایی و مقاوم سازی اقتصاد در کشور شود
وی با بیان اینکه «ورود بناهای تاریخی به چرخه اقتصادی و صنعت گردشگری باعث ایجاد صرفه اقتصادی و سود آوری حاصل از مشارکت بخش خصوصی شده و تداوم حیات این بناها را تضمین می کند» ادامه داد: توسعه صنعت گردشگری دارای پیامد های مثبتی نظیر ایجاد اشتغال و تقسیم عادلانه درآمد مولد داخلی و خارجی بین بخشهائی دارد که به گردشگر خدمات ارائه میدهند.
عضو هیات مدیره صندوق احیاء موارد دیگری همچون «پیوند خوردن طبیعی اقتصاد ایران با اقتصاد جهانی و تسهیل تبادلات فرهنگی بین ملل گوناگون»، «سهولت در زمینه ایجاد بستر های داخلی و خارجی لازم برای ورود گردشگر و سرمایه گذار به کشور»، «بهبود اقتصاد گردشگری، افزایش اشتغال و ثروت ملی و بالا رفتن سطح معیشت و رفاه مردم و در نتیجه توسعه متوازن و درون زا در کشور» را از دیگر فرصت های احیاء کاروانسراهای مسیر جاده ابریشم دانست و تاکید کرد که توجه به این موارد  به دغدغه و اولویت دولت یازدهم برای احیاء، مرمت و بهره برداری از اماکن تاریخی پاسخ مثبت می دهد. 
نقش صندوق در توسعه زیر ساختهای گردشگری
تاجیک همچنین هدف صندوق احیاء را  «پیوند میراث فرهنگی کشور با صنعت گردشگری» دانست و اخذ رتبه اول ایران در صنعت گردشگری از طریق ظرفیتهای تاریخی و فرهنگی در 1404 را به عنوان چشم انداز این مجموعه معرفی کرد. 
وی بابیان اینکه ماموریت صندوق احیاء «تبدیل مزیت نسبی گردشگری جاده ائی ایران به مزیت رقابتی و برند سازی جهانی برای این صنعت ایرانی» است، «برند سازی جهانی برای صنعت گردشگری جاده ائی ایران» و «تامین زیر ساختهای لازم گردشگری جاده ائی با سرمایه گذاری بهینه بخش خصوصی» را به عنوان راهبرد و سیاست صندوق احیاء برای بهره برداری از کاروانسراهای مسیر جاده ابریشم برشمرد. 
عضو هیات مدیره صندوق احیاء همکاری صندوق احیا و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی با بخش خصوصی داخلی و خارجی و بهره گیری از ظرفیتهای مادی و معنوی تاریخی و فرهنگی کشور را زمینهخ ساز ایجاد اشتغال، امنیت و توسعه بومی، متوازن و پایدار شده برشمرد که می تواند کشور را روی ریل توسعه اقتصادی قرار دهد.
وی گفت: به دلیل پیامدهای مثبت این رویکرد برای پویایی اقتصادی، نگرش یاد شده را به نگرشی حاکمیتی و فرا دولتی تبدیل خواهد کرد که باید همه سازمانها و نهادهای کشور در تحقق این رویکرد بکوشند و در صدد بسیج همه منابع ممکن برایند.
تاجیک در پایان تاکید کرد: هم اکنون با مدیریت، هدایت و نظارت مستمر صندوق، بخش خصوصی توانسته است با ورود به این صنعت در ازای تقبل هزینه مرمت و احیا بر اساس طرحی مصوب از سوی صندوق اجازه پیدا کند که به مدت مشخصی از بنای تاریخی بر اساس کاربری تعیین و تصویب شده بهره برداری و به ارائه خدمات به گردشگران بپردازد.

انتهای پیام/