محمد رضا خراسانی- نه فقط جغرافیای ایران زیبا و پرشکوه است که جغرافیای معنوی این دیار کهن نیز قله های بلندی دارد که هر اهل تاملی را به احترام وامی دارد. اگر چهار فصل را در یک فصل به تماشا می گذاریم، فصل های فرهنگی وصل آفرین را هم داریم که ایران ما را از همه جای دنیا متمایز می کند. ما در همین ماه مبارک رمضان ، آنقدر آداب و سنن داریم که چون جنگل و کوه و دریا ، گواهان عظمت ایرانند. به هر گوشه ای که رو کنیم ،آبروی ایرانی ، قوتی مضاعف خواهد یافت. به هر استانی که نگاه کنیم، دیده مان روشن خواهد شد به میراث معنویی که در رمضان عزیز، نور می پراکند. این نور ها را باید دید و باید به جهان هم شناساند. من معتقدم اگر همان طور که پیشتر ها ، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ،به دنبال یافتن بناهای قدیمی ، برای شناسایی و معرفی آن، جایزه گذاشته بود و از این رهگذار شاهد ثبت آثار قابل احترامی در گوشه گوشه کشور بودیم اگر امروز هم در پی ثبت مواریث معنوی باشد، به زودی شاهد تحریر کتاب قطوری از شرح رفتار های فرهنگی و تراث معنوی ملی خواهیم بود که رمضان را بر شانه یازده ماه دیگر سال می نشاند و ذخیره استراتژیک معنوی میهن مان را نیز افزایش می دهد. مردم ما در هر استان و حتی شهرستان و منطقه برای رمضان خویش آدابی دارد که ادب بندگی را نشان می دهد. آدابی که در گذر زمان در اشکال مختلف ، به حیات خود ادامه داده است. اجازه بدهید، سری به استان ها بزنیم از دریچه اینترنت و سفر کنیم به دور دست ها تا بدون اینکه مسافر باشیم و نماز ما بشکند و روزه مان نیز، بخوانیم که در مناطق گوناگون شاهد چه آداب گونه گونی هستیم. آداب، رسوم و عقاید مردم هر منطقه از کشور، ریشه در عقاید دینی و ملی آن‌ها دارد که بارزترین عنصر هویت بخشی مردمان یک ناحیه محسوب می‌شود و باید در حفظ و انتقال آن به آیندگان کوشا بود اما متأسفانه به آداب‌ورسوم، توجه چندانی نمی‌شود و غباری از فراموشی بر آن‌ها نشسته است.
مثلا در خراسان جنوبی، که بافتی سنتی و مذهبی دارد و بر حاشیه کویر، نقش زندگی می زند ، شاهد چه سنت ها و آدابی هستیم؛ رمضان خوانی، از جمله مراسمی است که در دفترچه خاطرات کودکی ما ثبت است . سید احمد برآبادی مسئول حوزه پژوهش و مطالعات اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ، در باره چگونگی این مراسم می گوید: افراد به جلوی درب هر خانه كه می رسیدند ،ابتدا استاد یك مقدمه و دعایی می خواند و شاگردان بعد از هر جمله او می گفتند آمین و یادی از حضرت محمد (ص) و حضرت علی (ع) می كردند و رباعی هایی در مرثیه ائمه اطهار می خواند. او خبر را چنین کامل می کند که؛ مراسم رمضان خوانی  به شماره 811 در تاریخ 4 بهمن سال 91 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. در دیار همیشه سبز مازندران هم رمضان شکوهی دلنواز دارد؛...با وجود ابزار نو پدید و رسانه ها،هنوز آداب‌ورسومی ازجمله سحری خوانی در منطقه دیده می‌شود که طی آن، سحری خوانان با حرکت در کوچه‌پس‌کوچه‌های روستا، مردم را برای سحر بیدار می‌کنند و در قدیم، سحر خوانان با به راه افتادن در کوچه و محلات بانوای خوش، روزه‌داران را بیدار می‌کردند و می‌خواندند، «سحر شد بپا خیز هنگام نماز است» و همسایه‌ها نیز با این آواز دیگران را برای سحری بیدار می‌کردند...
در مناطق کوهستانی استان مازندران و در روستاهای دوردست شهرستان سوادکوه و کوه‌های دو هزار شهرستان تنکابن و منطقه بندپی شهرستان بابل و به‌ویژه در چهاردانگه و دودانگه و روستاهای اتو، لاجیم، ولوپی، پیر نعیم، امیرکلا، ولوکش، سی پی سوادکوه و روستاهای دیگر، سنت حسنه سحر خوانی همچنان ادامه دارد.
اگر از شمال به جنوب برویم خواهیم خواند که هرمزگان نیز جلوه هایی دیدنی و البته خواندنی دارد؛ بندرعباس دیر زمانی است که ماه مبارک رمضان را به سبک و شیوه خوداجرامی کندکه شایددرتمامی ایران بی نظیر باشد مراسمی که برگرفته ازسنت اجداد و نیاکان و اعتقادات مردم پاک این سرزمین است. درزمان های گذشته با نزدیک شدن ماه مبارک رمضان افرادی با نواختن بردهل و با همراهی یکی دونفربه درب کوچه ها و معابرعمومی رفته و با این روش اعلام می کردندکه زمان سحر رسیده است و مردم برای گرفتن روزه آن روز از خواب برمی خواستند . در آذربایجان غربی نیز شاهد رمضانی پرتراوت هستیم ؛
در روستاهاي استان در ماه رمضان، وسيله آگاه شدن مردم از اوقات شرعي، عمدتا به وسيله موذن‌هاي روستايي، حركت ستارگان و بالاخره بانگ صبحگاهي خروس هاي محلي بوده است. در بين عامه مردم، زمان سحري خوردن در بين مردم منطقه به \"اوباش دان لیق \" مشهور است که در ایام گذشته موذن روستايي بر پشت بام هاي منازل يا مساجد روستايي ، با صدايی بلند و گفتن مناجات وقت سحری را اعلام مي‌داشتند.
ماه رمضان در آذربايجان غربي، هنوز هم ماه احسان و اطعام و صله رحم است اكثر خانواده‌ها  سعي مي‌كنند حداقل براي يكبار در طول اين ماه براي افراد فاميل و نزديكان، افطاري بدهند. دادن افطاري‌هاي جمعي، براي مستمندان نیز هنوز هم، در سطح برخي از مساجد شهري و روستايي استان در شبهاي ماه رمضان مرسوم است. خواندن نماز و عبادت در ماه رمضان، در سطح مساجد آذربايجان بعد از افطار در شهرها و روستاهاي آذربايجان غربي، جذبه و حال و هواي ديگري دارد  چنانکه  شور و حال حضور مردم در آيين هاي عبادي مساجد، در شب هاي قدر به اوج مي رسد....
بله، در هر گوشه ایران، گوشه ای نواخته می شود در موسیقی آدب، و آدابی شکل می گیرد که می توانند در شمار میراث معنوی، به غنای ذخیره استراتژیک کشور بیانجامد. پس رمضان را باید با چشم باز دید و در هر منطقه ای جدی گرفت....
 

انتهای پیام/