بنا بر گزارشات مردمی در حاشیه رودخانه اعلا و زیر انباشت‌های ماسه و شنی که بر اثر طغیان رودخانه وبارندگی‌های چندماه اخیر بوجود آمده است، بقایای یک سازه آبی کشف شده است، بسیاری بر این باورند که این سازه ساسانی است.

به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان، سرپرست اداره میراث فرهنگی شهرستان‌های رامهرمز وهفتکل که خود بررسی این سازه را برعهده گرفته است، می‌گوید: رودخانه اعلا یکی از مهم‌ترین رودهای شهرستان رامهرمز است؛ این روخانه تا پیش از ایجاد سدی در بالادستش در فصل‌های پاییز، زمستان و اوایل بهار دارای بستری طغیانی و سیلابی بوده است.
احسان شیخ بارانی اضافه می‌کند: به‌تازه‌گی به‌دلیل فرسایش دیواره‌های این رودخانه در نزدیکی روستا و محوطه باستانی مشهور تل برمی بقایای یک سازه با مصالحی از قلوه سنگ‌های رودخانه و ملاتی از نوع شفته آهک/گچ آشکار شده است که هسته اصلی سازه از قلوه‌سنگ‌های رودخانه‌ای شکل گرفته اما در نمای خود از نوعی سنگ‌های مستطیل‌شکل به اندازه 15×25×72 سانتی‌متر که به‌خوبی تراش خورده‌اند استفاده شده است.
شیخ بارانی می‌افزاید: این سنگ‌های تراش خورده بر روی سطوح خود دارای نشانه تیشه‌ حجاری هستند که به‌خوبی آهنگ ضربات و تکنیک ضربات تراشنده سنگ را نشان می‌دهد.
وی ادامه می‌دهد: ممکن است این سازه بقایای یکی از پایه‌های پل یا پل‌بندی در این محدوده باشد که سیلاب‌های فصلی ویرانگر رودخانه اعلا آنرا از بین برده و در زیر رسوبات خود پنهان کرده است.
شیخ بارانی توضیح می‌دهد: هرچند یک تکه سفال بسیار فرسوده شده در ملات این سازه مشاهده شده اما در رابطه با تاریخ‌گذاری این سازه در حال حاضر نمی‌توان با قطعیت اظهار نظر کرد اما بررسی‌های باستان‌شناسی نشان داده‌اند بهره‌برداری و مدیریت منابع آب در این منطقه به‌طور جدی از دوره ساسانی با ساخت پل‌بند و مجموعه قنات‌های رودخانه‌ای آغاز شده و در دوره‌های پس از آن تا دوره قاجاریه و حتا پهلوی اول نیز ادامه داشته است.
او می‌گوید: در بررسی‌های باستان‌شناسی شماری آسیاب آبی متعلق به دوران‌های استقراری متأخر را در محدوده شهرستان رامهرمز می‌توان مشاهده کرد. از این رو به نظر می‌رسد سازه کشف شده متعلق به دوره ساسانی باشد اما نمی‌توان آن را متعلق به آسیاب آبی دانست و بیشتر به پل یا پل‌بند شباهت دارد.
وی تاکید کرد: شهرستان رامهرمز در استان خوزستان طی سال‌های 1387 توسط دکتر عباس علیزاده، لقمان احمدزاده و مهدی امیدفر مورد بررسی روشمند قرار گرفت و نتایج آن بررسی به‌صورت یک مقاله و یک جلد کتاب در مجموعه انتشارات موسسه شرقی دانشگاه شیکاگو به‌زبان انگلیسی به‌چاپ رسیده است. به‌تازگی نسخه فارسی این کتاب توسط پژوهشگاه باستان‌شناسی منتشر شده است.
این مقام مسئول افزود: این سازه آبی یک سازه آبی ساسانی است زیرا جهت صحت نظر بنده؛ ما دربالا دست این سازه  آبی،در حاشیه رودخانه اعلا ،سازه‌های آبی فراوانی داریم که مربوط به دوره ساسانی است وهم قابل مقایسه با این سازه مکشوفه است،لذا ازجمله این سازه‌ها می‌توان به  قنات‌های جوبجی اشاره کرد که قسمتی از آب رودخانه راجهت سیراب نمودن زمین‌های کشاورزی حدود۵کیلومتر تغییر مسیر داده‌اند ودرحال حاضر کشاورزان هنوز از این روند استفاده می‌کنند جهت آبیاری،البته به درخواست کشاورزان جهت لایه روبی این قنات‌ها با وسایل مکانیکی پاسخ رد داده شد توسط این حقیر و متذکر شدکه فقط باید با بیل دستی لایروبی گردد،
شیخ بارانی گفت: علاوه بر این سازه‌ها ما سد بسیار عظیمی به نام جره داریم که متاسفانه درسال های اخیر یعنی حدود سال۸۴و۸۵باآبگیری سد جدید،سد باستانی جره که متعلق به دوره ساسانی بوده به زیر آب رفته است،درخصوص سازه‌های آبی بررسی‌های زیادی  صورت  نگرفته است که به نظر بنده اگر بررسی‌هایی دراین خصوص صورت گیردشاید ماشاهد کشف سازه‌های آبی به مراتب مهم تر باشیم.
سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری رامهرمز عنوان کرد: در ابتدای رودخانه ابوالفارس که وارد دشت می‌شود سدی به نام سد می(مه)را داریم که یک سازه ای بامصالح بوم آور و کاملاً ساروجی است،درنتیحه تکنولوژی سدسازی وپل سازی در دوره ساسانی بسیار رواج داشته است که این خود باعث رونق کشاورزی در این دوره شده بود،
بر اساس این گزارش، مشخص شدن اینکه سازه آبی مکشوفه درساحل رودخانه اعلا سد است یا پل باید مورد بررسی بیشتر قرارگیرد که انشاالله در روزهای آینده گزارش تکمیلی آن ارئه خواهد شد، ضمناً رودخانه اعلا به نظر بنده در گذشته به صورت امروزه به صورت نیمه فصلی جریان نداشته است، بلکه درتمام فصول آب فراوانی درآن جریان داشته است،یکی از دلایلی که باعث فرسایش وتخریب زود هنگام بستر رودخانه شده است ،برداشت بی رویه معادن شن و ماسه درسال های اخیر است.

انتهای پیام/