ورود گردشگران به يك كشور ، منجر به رونق فعاليت در بخش ساخت و ساز براي نوسازي مرکز شهرها، ساختن اقامتگاه‌ها و مکان هاي پذيرايي نظير هتل ها و رستوران ها، رشد توليد صنايع دستي محلي، افزايش اشتغال در بخش خدمات از قبیل كارگر و كارمند هتل‌ها، رستوران‌ها، مؤسسات و دفاتر مسافرتي، گمرك و حمل و نقل، راهنمايان جهانگردي ، مراكز تهيه نقشه ها و بروشور هاي مختلف، مراكز توليد صنايع دستي و فروشگاه‌هاي عرضه كننده آن، توليد و بسته بندي فرآورده هاي غذايي و ... مي‌شود.
با توجه به اینکه خدمات و تقاضاهای مورد نیاز گردشگران مختلف یکسان نیست لذا شناخت انواع گردشگری برای برنامه ریزی در عرصه گردشگری اهمیت اساسی دارد. یکی از قدیمی ترین انواع گردشگری که از جمله بزرگترین بخشهای بازار سفر نیز به شمار می رود، گردشگری مذهبی است.مسلمانان همه ساله به منظور انجام فریضه حج از اقصی نقاط جهان به سوی سرزمین حجاز رهسپار می شوند. جمعیت چند میلیونی به جاي آورنده مراسم حج تمتع و شمار زیاد حاجیان در سایر ماههای سال با انگیزه زیارت عمره ،نشان گر اهمیت این موضوع می باشد. اثرات منفي كمتر زيست محيطي ، فرهنگي و اجتماعي نسبت به ساير گونه هاي گردشگري ، امکان سفر برای تمامی افراد از هر طبقه اجتماعی و این موضوع که اکثر سفرهای مذهبی عمدتا دارای سازماندهی وبصورت گروهی انجام می شود از ویژگی های منحصر به فرد این نوع از گردشگری می باشد.
اما منظور از گردشگری حلال چیست؟
گردشگری حلال نوع خاصی ازگردشگری مذهبی است که تمام فعالیتهای آن از نظر قوانین اسلامی مجاز شمرده می شود و در جهت رفع نیازهای گردشگران مسلمان می باشد..همانطور که می دانیم واژه حلال یک لغت قرآنی به مفهوم مجاز و مشروع می باشد. در کتاب آسمانی ما قرآن ،آیات بسیاری به غذا و نوشیدنی های حلال پرداخته است. حلال یك مفهوم وسیع است که مسلمانان راتشویق می کندمحصولاتی را بپذیرندکه نیکی را در تمام جنبه های زندگی ترویج می کنند،برای مصرف سالم هستندودر محیط سالم و پاکیزه تولید شده اند.
منظور از کاربرد واژه حلال در گردشگری ،رعایت موازین شرعی اسلام در کلیه مراحل سفر و در کلیه خدمات مرتبط با گردشگری شامل ارائه خدمات مرتبط با مسائل عبادی گردشگران در طول سفر،رعایت آداب اسلامی توسط کارگزاران و تورگردان ها از جمله انتخاب زمان سفر و انتخاب مکانهای اقامت ،رستوران ها ،سرویس های حمل ونقل و سایر مراکز مرتبط با سفر و گردشگری می باشد.در طول این نوع از سفرها باید زمینه انجام اعمال عبادی اعم از مکان و شرایط نماز و روزه پیش بینی و فراهم گردد.همچنین از اختلاط های حرام در روابط زن و مرد پرهیز گردد.
همچنین:
-سرو نوشیدنی ها و غذاي حلال در طول سفر
-توجه به اوقات شرعي و ایجاد فضاهای مناسب برای وضو گرفتن و نمازخانه های مجهز درکلیه مراکز حضورگردشگران مسلمان
-قراردادن قرآن در كنار صندلي هاي هواپيما
-پخش برنامه هاي مذهبي در طول پرواز
-در نظر گرفتن بخش هايي مجزابي براي بانوان و آقايان در کلیه مراکز از جمله سواحل ،مراکز تفریحی ، هتل ها و ....
-سرویس های مورد نیاز در ماه مبارک رمضان
-اطلاع رسانی مناسب جهت ارائه خدمات مورد نیاز مسلمانان
از جمله مواردی می باشد که می بایست توسط برنامه ریزان و مجریان سفرهای گردشگری پیش بینی و اجرا گردد.
نتایج تحقیقات منتشر شده توسط موسسه dinar standard در سال 2015 که یک موسسه تحقیقاتی در زمینه تحلیل شاخص های اقتصادی کشورهای اسلامی می باشد نشان دهنده حجم وسیع مبادلات بین کشورهای اسلامی می باشد بطوری که مجموع ارزش بازار کشورهای اسلامی در سال 2014 رقمی معادل 2001 میلیارد دلار بوده که این رقم 12 درصد از بازار جهانی را شامل می شود و برابر پیش بینی های صورت پذیرفته این رقم تا سال 2019 به عدد 3735 میلیارد دلار افزایش خواهد یافت.
این بازار شامل بخشهای مختلفی بوده از جمله غذای حلال، مبادلات مالی اسلامی ،گردشگری حلال ،مدو لباس،رسانه ها ،سرگرمی و تفریحات ،مواد دارویی و،بهداشتی و آرایشی .
طبق این تحقیقات ارزش مالی گردشگری حلال در سال 2014 رقمی معادل 142 میلیارد دلار بوده که این رقم 11 درصد از بازار جهانی گردشگری را شامل شده و برآورد شده است که سود جهانی از توریسم حلال در بازار جهانی گردشگری به بیش از 233 میلیارد دلار در سال 2020 برسد. درمیان کشورهای اسلامی مالزی بعه نوان کشور پیش رو توانسته است در اکثر بخشهای اشاره شده گوی سبقت را از سایرین ربوده و همچنین خود را به عنوان مقصد اول گردشگری در بین کشورهای اسلامی معرفی نماید. سایر مقاصد پیشرو در زمینه گردشگری حلال عبارتند از : امارات متحده عربی،ترکیه،اندونزی،عربستان سعودی و مراکش .
صرف نظر از حجم وسیع بازار مسافرت کشورهای اسلامی به دلیل انجام مراسم حج تمتع و عمره که متعلق به عربستان سعودی می باشد اما رقبای منطقه ای عربستان یعنی امارات و ترکیه در زمینه گردشگری حلال سرمایه گذاری عظیمی را نموده اند .بر اساس رده بندی منتشر شده توسط موسسه کرسنت ریتینگ ، ده کشور اسلامی در صدر کشورهای دارای امکانات برگزاری تعطیلات حلال به ترتیب عبارتند از : مالزی ،امارات،ترکیه اندونزی ،عربستان سعودی،مراکش ،اردن،قطر،تونس و مصر.
در حالی که برابر آمار منتشر شده سازمان جهانی گردشگری در سال گذشته از جابجایی یک میلیارد و دویست میلیون گردشگر در بین کشورهای مختلف دنیا ،درآمدی معادل یکهزار و چهارصد و هفتاد و شش میلیارد دلار نصیب کشورهای مختلف گردیده است که سهم ایران در تعداد و درآمد تنها نیم درصد بوده است . این درحالیست که قرار است با توجه به چشم انداز 20 ساله جمهوري اسلامي ايران، سهم ايران از درآمد گردشگري جهاني از 7 صدم درصد در سال 83 به 2 درصد در سال 1404 رشد يابد به گونه‌اي كه در سال 1404 قريب 25 ميليارد دلار از محل حدود 20 میلیون گردشگر ورودي درآمد نصیب کشور شود. (سازمان صنایع دستی، میراث فرهنگی و گردشگری، سند چشم انداز توسعه بخش میراث فرهنگی و گردشگری کشور ایران 1384 تا 1404 ).
در جدیدترین گزارشات منتشر شده توسط سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری کشور، تعدادورودی گردشگران خارجی در سال گذشته معادل پنج میلیون و 200 هزار نفر بوده که این رقم باید برای رسیدن به اهداف سند چشم اندازطی سالهای آینده با نرخ رشد 8 تا 10 درصد افزایش یابد.همچنین برابر گزارشات منتشر شده در سال گذشته بیش از 50 درصد از گردشگران ورودی به کشور را گردشگران مذهبی تشکیل داده اند که آنها به ترتیب شهرهای مشهد،قم و شمال را بعنوان مقصد سفر خود انتخاب نمود ه اند.
با توجه به جایگاه منحصر به فرد مشهد مقدس بعنوان کلانشهر مذهبی جهان اسلام و انتخاب آن به عنوان پایتخت معنوی ایران اسلامی و انتخاب مشهد الرضا در سال 2017 به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام از سوی سازمان کنفرانس اسلامی و وجود بالغ بر 50% تاسیسات گردشگری کشور در این شهر و زیر ساخت های مناسب شهری ، میتوان مشهد الرضا را کانون گردشگری حلال قرار داد و با برجسته نمودن این مزیت ها ،امتیازات موجود در این شهر را در مقابل امتیازات موجود کشورهای همسایه پررنگ نمود و با معرفی ظرفیت های ایجاد شده در جهت گسترش و توسعه گردشگری حرکت نمود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان رضوی
انتهای پیام/
