به‌گزارش میراث آریا به‌نقل از ایسنا، سیدمحمد بهشتی رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، عصر دیروز 27 بهمن‌ماه در همایش «جشن‌ها و آداب زمستانی» که در موزه ملی ایران برگزار شد، گفت: «وجود همیشگی خانواده و سفر ایرانی در آیین‌های ایرانی کمک می‌کند تا مناسبات بین ایرانیان پُررنگ‌تر شود.»
او با بیان اینکه آیین‌ها تقویت‌کننده مناسبات اجتماعی و پدیدآورنده انس و الفت‌اند اظهار کرد: «فصل زمستان با سایر فصول از بابت نوع آیین‌هایی که در آن برپا می‌شود یک تفاوت دارد و آن اینکه آغازش با شب یلداست و اتمامش با جشن نوروز.»
این عضو شورای‌عالی میراث‌فرهنگی و گردشگری، با بیان اینکه از زمستان فصل سرما و خواب طبیعت نام برده می‌شود،گفت: «ما در آغاز زمستان تولد خورشید را با یلدا و سده جشن می‌گیریم و وارد مقدمات نوروز می‌شویم تا به عید نوروز برسیم.»
او ادامه داد: «آیین‌هایی که در کشور داریم، نسبت به تحولاتی که در طبیعت رخ می‌دهند، نشانه‌هایی دارند و درمقایسه با فرهنگ‌های دیگر، آیین‌های ما پیوندهای پررنگ‌تری با طبیعت دارند؛ برای مثال، کریسمس ارتباط خاصی با شأن طبیعی زمستان ندارد، اما یلدا و نوروز نقطه عطفی در طبیعت است.»
بهشتی تأکید کرد: «در فرهنگ ما آیین‌ها، به‌طور تمثیلی، پایشان روی زمین است و سرشان بالای ابرها، و این بدان معناست که نوروز و یلدا و جز آن کاملاً منطبق بر مقدمات طبیعت‌اند و مراحل مختلف زندگی ما را نشان می‌دهند.»
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی، با تأکید بر اینکه آیین‌ها عامل تحکیم روابط خانواده‌ها می‌شوند، بیان کرد: «حتی آدابی داریم که کمک می‌کند مناسبات همسایگی بین ایرانیان پررنگ‌تر شود.»
رابطه آیین‌ها با طبیعت
او با بیان اینکه همه این آیین‌ها در روایات، قصه‌ها و ادبیات ما حضور برجسته‌ای دارند و از وجه قدسی برخوردارند، افزود: «بر همین اعتبار است که آیین ایران پایش روی زمین و سرش بالای ابرهاست و هیچ آیینی نداریم که رابطه‌ای با طبیعت نداشته باشد.»
او افزود: «در بین مذاهب فرهنگی همواره آن وجه غیرملموس خاصیت مؤثرتری دارد، درحالی‌که اثرگذاری بخش ملموس به این شدت نیست، و بر همین اساس است که در مذاهبِ غیرملموس زبان بیشترین تأثیر را دارد.»
بهشتی بیان کرد: «مسلماً برپا کردن این آیین‌ها، علاوه‌بر اینکه در انتقال فرهنگی بسیار مؤثر است، عاملی برای تربیت نیز هست.»
او با تأکید بر اینکه این آیین‌ها باید تقویت‌کننده فرهنگ‌ها باشند گفت: «آیین‌ها به ما کمک می‌کنند تا مناسبات را طوری تنظیم کنیم که همراه با الفت باشند.»
این عضو شورای فنی سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری همچنین با بیان اینکه این آیین‌ها به‌ظاهر پیوسته هر سال تکرار می‌شوند تصریح کرد: «این تکرار به‌عنوان یک امر اصیل کسالت‌آور نیست.»
بهشتی گفت: «مهم‌ترین چیزی که منجر به انتقال فرهنگ در یک جامعه می‌شود سطح تماس با مظاهر یک فرهنگ مانند آیین‌ها و هنر و معماری آن است.»
آیین‌های زمستانی عامل پیوند اقوام
رضا سجودی، سرپرست میراث ناملموس تهران، نیز در این مراسم گفت: «زمستان و آیین‌های مرتبط با آن میراثی مشترک و عاملی برای پیوند اقوام و ملت‌های گوناگون است.»
رضا سجودی اظهار کرد: «در تمامی جوامع بسیاری از آیین‌ها و رسوم سنتی در پیوندی استوار با طبیعت تحقق می‌یابند که این ارتباط ممکن است مستقیم و بی‌واسطه یا به‌واسطه تعامل بشر با طبیعت باشد.»
سرپرست میراث ناملموس تهران ادامه داد: «تغییرات فصلی، اعتدال‌ها و انقلاب‌های جوّی مانند نوروز و شب چله نمونه‌های روشنی از پیوند مستقیم آداب و رسوم مردم با طبیعت است.»
او با بیان اینکه آیین‌ها و رسوم جوامع کشاورزی نیز در بسیاری از موارد ارتباط روشنی با طبیعت دارند افزود: «پاسداری از این آداب و رسوم به‌معنای زنده نگه داشتن آن‌ها در بستر واقعی و نزد حاملان طبیعی آن است.»
سجودی گفت: «گام نخست در پاسداری از این مواریث زنده، شناساندن آن‌ها و برجسته کردن اهمیتشان نزد جوامع محلی است.»
سرپرست میراث ناملموس تهران، با اشاره به تجربه موفق مرکز مطالعات منطقه‌ای پاسداری از میراث ناملموس در آسیای غربی و مرکزی ــ تحت نظارت یونسکو (مرکز میراث ناملموس تهران) ــ در برگزاری برنامه‌هایی با مناسبت‌های گوناگون، اظهار کرد: «این برنامه‌ها، با هدف ارتقای آگاهی‌های عمومی از میراث فرهنگی ناملموس، این بار ما را بر آن داشت تا در تعامل با پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، زمستان و آیین‌های مرتبط با آن را به‌عنوان میراث مشترک گرامی بداریم.»
انتهای پیام/
