به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، ثبت این اثر طبیعی در سازمان یونسکو اولین تجربه موفق در مشارکت و همدلی میان سازمان میراث‌فرهنگی و سازمان‌های محیط‌زیست و منابع طبیعی کشور برای ثبت یک اثر طبیعی از کشور در فهرست جهانی به‌شمار می‌رود.
به‌گفته دکتر مهران مقصودی، مسئول تهیه پرونده ثبت‌جهانی بیابان لوت و مدیر پایگاه میراث‌جهانی بیابان لوت، فرایند پژوهش برای ثبت‌ملی و تهیه این پرونده از اوایل دولت تدبیر و امید شروع و در سال 1394 به یونسکو ارسال شد و پس از طی مراحل سخت و پیچیده ارزیابی و قضاوت یونسکو به‌ثبت رسید. به همین منظور، تفاهم‌نامه‌هایی با سازمان محیط‌زیست و جنگل‌ها و مراتع منعقد، و مقرر شد که هر یک از سازمان‌های ذی‌ربط متناسب با شرح وظایف مربوط، حفاظت، مدیریت و تولیت مناطق تحت‌اختیار خود را متناسب با ضوابط مندرج در پرونده ثبت‌جهانی رعایت کنند
مشروح این گفت‌وگو به‌قرار زیر است:
*. ثبت آثار طبیعی با چه هدفی در ایران صورت گرفته است؟
ثبت هر اثری در جهان به‌دلایل مختلف انجام می‌شود. برای ماندگاری و حفظ آثاری که منحصربه‌فرد هستند و در دیگر نقاط جهان یافت نمی‌شوند کشورها آثار خود را در سازمان یونسکو ثبت‌جهانی می‌کنند. با ثبت‌جهانی، حفاظت و حمایت از آثار بهتر صورت می‌گیرد و همچنین، در چنین اوضاعی و با وجود چنین آثاری در منطقه، به توسعه پایدار محل کمک می‌شود و درنهایت، مردم محلی از ثبت چنین آثاری نفع می‌برند. همچنین وجود چنین منطقه‌ای در کشور باعث توسعه گردشگری خواهد شد.
*. برای ثبت آثار طبیعی در سازمان یونسکو چه معیارهایی لازم است؟
برای ثبت یک اثر طبیعی در سازمان میراث جهانی به چهار معیار توجه می‌شود. یکی از معیارهای سازمان، واجد «ترین» بودن است به‌طوری‌که بلندترین، کوتاه‌ترین، وسیع‌ترین و جز آن باشد. از دیگر معیارهای این سازمان می‌توان به ویژگی‌های زمین‌شناختی و فیزیوگرافی که منطقه‌ای در طول تاریخ داراست اشاره کرد. یکی دیگر از معیارهای سازمان یونسکو، وجود اکوسیستم‌های متنوع و خیلی خاص در یک محل است. تنوع حیات جانوری و پوشش گیاهی خاص و منحصربه‌فرد نیز به‌عنوان آخرین معیار سازمان یونسکو اعلام شده است. برای ثبت آثار طبیعی، داشتن یکی از این معیارها هم کافی است، درحالی‌که بیابان لوت دو معیار این سازمان را دارا بود.
*. تاکنون یک اثر طبیعی در ایران ثبت‌جهانی شده است، درحالی‌که هرساله می‌توانیم اثری را برای جهانی شدن معرفی کنیم. چرا تاکنون اقداماتی در زمینه بیشتر شدن ثبت آثار صورت نگرفته است؟
از سال 1972 تمرکز بیشتر روی ثبت آثار فرهنگی و تاریخی بوده است. سازمان میراث‌فرهنگی نیز در گذشته بیشتر روی آثار تاریخی و فرهنگی فعالیت می‌کرد و شاید کمتر اقدامی برای ثبت آثار طبیعی صورت می‌گرفت. البته در این زمینه یکی دو مورد هم وجود داشت که تا جایی پیش رفت، اما به نتیجه نهایی نرسید.
*. ثبت آثار طبیعی در دولت یازدهم را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به‌هرحال حرکتی در زمینه ثبت آثار طبیعی در کشور شروع و در این زمینه تجربه‌های خوبی کسب شده است. افرادی در این حوزه مشغول‌به‌فعالیت و درحال تجربه‌اندوزی‌اند. درصورتی‌که این روند استمرار پیدا کند، می‌تواند موجب ثبت آثار طبیعی بیشتری در فهرست جهانی آثار شود. با توجه به اینکه نخستین و تنها‌ترین اثر طبیعی که تاکنون در سازمان یونسکو ثبت شده در دولت یازدهم صورت گرفته است، فعالیت و نقش مدیران این دولت در این زمینه مؤثر و قابل‌تقدیر است. اگر نگاهی به ثبت آثار تاریخی، فرهنگی و طبیعی در دولت یازدهم بیندازیم، خواهیم دید که دولت تدبیر و امید در این زمینه عملکرد خوبی داشته و هم‌زمان با هدایت و پیگیری پرونده‌های ارسالی به یونسکو در دولت یازدهم پرونده‌های مهم دیگری از آثار کشور آماده و ارسال شده است.
*. ثبت آثار طبیعی روی معیشت مردم منطقه چه تأثیری دارد؟
با توجه به اینکه اکثر مقاصد گردشگران جهانی از مکان‌ها و پدیده‌هایی هستند که به ثبت‌جهانی می‌رسد، اگر این مهم به‌درستی مدیریت شود و برای آن برنامه‌های خوبی ریخته شود موجب افزایش جذب گردشگر و به‌دنبال آن، موجب رونق کسب‌وکار مردم منطقه خواهد شد. بنابراین اگر در منطقه ثبت‌شده تمهیدات لازم اندیشیده شود، در زندگی مردم تأثیر بسزایی دارد، به‌طوری‌که موجب توسعه و توانمندسازی و افزایش درآمدهای منطقه می‌شود.
*. حرف آخر؟
امید است که وقتی اثری ثبت می‌شود، این ثبت در سازمان جهانی حفظ شود، چراکه اگر رسیدگی صورت نگیرد اثر ثبت‌شده را از فهرست سازمان یونسکو خارج می‌کنند. بنابراین باید خیلی مواظب آثار ثبت‌شده باشیم که ارزش‌هایش حفظ شود و اثر به همان شکل باقی بماند.
انتهای پیام/
