به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از خبرگزاری آنا، مسجد «نوری» از مساجد قدیمی و تاریخی عراق بود که به‌دست نورالدین زنگی (حاکم ولایت سوریه در امپراتوری سلجوقی که علیه صلیبیون اولیه می‌جنگید) ساخته شد. در این مسجد از هفت ردیف آجرکاری تزیینی استفاده شده بود که با اشکال هندسی پیچیده به‌سمت بالا درهم تنیده بودند.
تاریخ‌نگاران سال ساخت این مسجد را سال 1172-1173 میلادی یعنی کمی پس از مرگ نورالدین زنگی تخمین زده‌اند و گفته می‌شود که این مسجد در آغاز به‌عنوان مدرسه اسلامی مورداستفاده قرار می‌گرفت. پس از ساخت مسجد، گلدسته مسجد کج شد و گفته می‌شود زمانی که ابن‌بطوطه، جهان‌گرد سده‌های میانه، به این محل رسید این مناره کج بود.
درحقیقت مسجد «نوری» عراق، علاوه‌بر جایگاه تاریخی‌اش، نمادی از شهر موصل هم محسوب می‌شد که گلدسته خمیده‌اش به‌نام «حدباء» (به‌معنی «گوژپشت») معروف بود. مشهور است که دلیل خمیده شدن مسجد به‌سمت شرق بادهایی بوده که از سمت غرب موصل می‌وزیده؛ این بادها بر آجرها و گچ‌های گلدسته به‌مرور تأثیر گذاشته و به خمیده شدن آن انجامیده. این گلدسته در گوشه شمال‌غرب مسجد قرار داشت.
گلدسته دو درِ ورودی داشت که هر کدام با پله‌ای جداگانه به‌سمت بالای گلدسته می‌رسید. این ورودی‌ها و پله‌ها را معمار ابراهیم الموصلی ساخته بود. یکی از این پله‌ها برای بالا رفتن بود و دیگری برای پایین آمدن، به‌گونه‌ای‌که فردِ درحال‌‌صعود فردِ درحال‌پایین‌آمدن را نمی‌بیند. یکی دیگر از اهداف قرار دادن دو پله در داخل گلدسته کاهش فشاری است که بر پی آن وارد می‌شود. اویل قرن بیستم گلدسته یک بار ترمیم شده بود.
در سال 1981 میلادی یک شرکت ایتالیایی تلاش‌هایی برای تثبیت گلدسته انجام داد، چراکه سال‌های متمادی جنگ در این کشور باعث شده بود تعدادی از لوله‌های زیرزمینی آب بشکند و نشتی آب زیربنای گلدسته را تضعیف کند. در آن دوره، خمیدگی گلدسته به‌میزان 40 سانتیمتر بیشتر شد.
در قرن سیزدهم هجری، محمد بن الملا جرجیس القادری النوری تلاش‌هایی برای ترمیم مسجد آغاز کرد. ارنست هرتسفیلد، مستشرق آلمانی، اوایل قرن بیستم تحقیقی درباره مسجد انجام داد. تخسین علی، مشهور به «متصرف موصل»، در خاطراتش در سال 1939 میلادی نوشت: «مسجد مهجور و خرابه شده و نمی‌توان در آن اقامه نماز کرد.»
در سال 1944، مسجد ترمیم شد و توسعه یافت، به‌گونه‌ای که چهار گلدسته برای آن بنا شد. در این بازسازی از سنگ مرمر استفاده شد.
مسجد «نوری» شهر موصل عراق، علاوه‌بر اینکه یادآور اعلام خلافت ابوبکر بغدادی (رهبر داعش) است، به «مسجد جامع موصل» نیز معروف بود. این مسجد به‌همراه مناره کج الحدباء قدمتی بیش از 800 سال داشت و چندی پیش با بمب‌گذاری گروه تروریستی داعش منهدم شد.
با توجه به اقدامات وحشیانه گروه تکفیری و بی‌توجهی آن‌ها به نیازهای انسان متمدن و نقش تاریخ در زندگی بشر، تاکنون آثار تاریخی بسیار زیادی ازسوی داعش تخریب شده‌اند، به‌طوری‌که وزارت گردشگری عراق نیز درخصوص تخریب فضاهای تاریخی چون شهر الحضر بیانیه صادر کرد و از سوی دیگر سازمان یونسکو نیز از بین رفتن آثاری را که در میراث جهانی به‌ثبت رسیده بودند محکوم کرد.
موزه تاریخی موصل و از بین رفتن مجسمه‌ها و آثار تاریخی‌ای که قدمتی چندین‌هزارساله داشتند و از دوره تمدن آشوری‌ها و بابلی‌ها باقی مانده بودند از جنایت‌های پیشین داعش بوده است. داعشی‌ها، که نگرش خود را براساس جهل و نادانی به دین اسلام بنا نهاده‌اند، معتقدند آشوری‌ها، بابلی‌ها و اکدی‌ها و دیگر اقوام موجود در بین‌النهرین خدای باران، کشت‌وکار، جنگ و دیگر خدایان مختلف داشته‌اند و به‌وسیله آن‌ها به خدا شرک می‌ورزیده‌اند، بنابراین آثارشان نیز باید از میان برود.
از دیگر تخریب‌ها به‌آتش کشیدن کتابخانه مرکزی موصل بود که جنایتی کمتر از گرفتن جان انسان‌ها نبود. این گروه تکفیری در این عملیات بیش از 8هزار کتاب نایاب و نسخه خطی را که از زمان‌های مختلف تاریخی بود، به‌بهانه اینکه با آموزه‌های دین اسلام مطابقت ندارد، به‌آتش کشید.
متأسفانه جنایت‌های داعش به همین‌جا محدود نمی‌شود، چراکه آن‌ها حتی به بُعد الهی انسان‌ها احترامی نمی‌گذارند و این امر از مشاهده تخریب آرامگاه‌های اولیا و صالحان، مجسمه‌های مشاهیر و مقبره‌ها نیز ثابت شده است.
در این میان، هنرمندان جهان پیام‌های اینستاگرامی خود را با افسوس‌های خود از این تخریب‌ها پُر کرده‌اند که ازجمله می‌توان به پیام فروتن اشاره کرد که در صفحه شخصی‌اش نوشته است:
«بلندترین مناره عراق با 45 متر ارتفاع فرو ریخت. داعش یکی از کهن‌ترین و مشهورترین مساجد جهان اسلام را نابود و با خاک یکسان کرد. مسجد جامع موصل یا مسجد نوری در قرن ششم هجری قمری و در زمان حکومت عباسیان توسط نورالدین زنگی از اتابکان ترک احداث شد، مسجدی که در جنگ‌های صلیبی نقش عمده‌ای در پشتیبانی از قوای مسلمین ایفا کرد. این مسجد و مناره مایل آن شگفتی ابن‌بطوطه را نیز برانگیخته بود. در طراحی مسجد نوری از فرم معماری ایرانی و آسیای مرکزی الهام گرفته شده بود و مناره آن یکی از مشهورترین مناره‌ها در میان مساجد اسلامی به‌شمار می‌رفت. مناره مسجد نوری از هفت نوار متنوع آجرکاری ساخته شده بود. نوعی آجرکاری درخشان که در نوع خود بی‌نظیر بود. امروز مسجد جامع نوری و مناره طناز آن با جهان دین، هنر و معماری خداحافظی کرد.»
انتهای پیام/
