مرمت دیواره سنگی حصار برج‌های خرقان و گرمابه تاریخی میرزا کریم در قزوین

به‌دنبال اجرای پروژه‌های مرمتی میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان قزوین به‌منظور حفاظت و نگه‌داری از مواریث ارزشمند تاریخی و فرهنگی، سامان‌دهی و مرمت گرمابه تاریخی میرزا کریم آغاز شد.

به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری قزوین، محمد‌علی حضرتی‌ها، مدیر‌کل میراث‌فرهنگی این استان، دوشنبه 2 مرداد 96، با اعلام این خبر گفت: «گرمابه تاریخی میرزا کریم ازجمله آثار ارزشمند تاریخی متعلق به دوره قاجار است که در بافت تاریخی قزوین واقع شده.»

او افزود: «با توجه به قدمت این بنا، تزیینات کاشی‌کاری سردر و کشف لایه‌های نقاشی و نگارگری زیبایی که در اجرای مرحله اول از مرمت و رفع خطر این بنا در ضلع جنوب‌شرق سربینه حمام پدیدار شد، باززنده‌سازی و جلوگیری از وارد آمدن آسیبهای جدی به این اثر تاریخی از اولویت‌های دستورکار مرمتی این بناست.»

حضرتی‌ها، با اشاره به اجرای پروژه رفع خطر و حفاظت از این اثر تاریخی در سال‌های قبل، اظهار کرد: «به‌دنبال ترکیدگی انشعاب اصلی آب در محله قدیمی این حمام که در اسفندماه 1392 رخ داد، بخشهایی از این اثر تاریخی به‌دلیل شکاف ایجادشده در ضلع شرقی دچار آسیب‌های جدی شد و در تیرماه 1394 اقدام‌هایی برای رفع خطر و مرمت بخش‌های آسیب‌دیده بنا شامل تخلیه گِل‌ولای، مرمت و بازسازی جداره‌های تخریب‌شده، پاک‌سازی مسیرهای آب‌رو و کانال‌های هوای داخل حمام و سامان‌دهی محوطه بنا با نظارت کارشناس فنی این اداره‌کل و تأمین اعتبار توسط مالک صورت پذیرفت.»

او درخصوص آغاز مرحله دوم پروژه سامان‌دهی و احیای این اثر تاریخی افزود: «در این مرحله از سامان‌دهی گرمابه تاریخی حاج‌میرزا کریم که از اوایل تیرماه سال جاری آغاز شده، فعالیت‌های مرمتی بام‌سازی شامل برداشت لایه فرسوده بام و عایق‌کاری مجدد به‌متراژ۹۰۰ مترمربع انجام می‌شود.»

او گفت: «ضمن اینکه محوطه‌سازی بام شامل شن‌ریزی، هدایت آب‌های سطحی، جمع کردن الحاقات و پاک‌سازی کل محوطه بام و اجرای دیوار محوطه و بندکشی دیوار به‌متراژ ۳۰۰ مترمربع از محل اعتبارات ملی با پیش‌بینی هزینه تقریبی ۹۰۰میلیون ریال در دست اجراست و درصورت تأمین اعتبار موردنیاز در مراحل بعد، ادامه بام‌سازی، مرمت بدنه‌ داخلی، تزیینات، نازک‌کاری، اجرای کانال‌های رطوبتی، استحکام‌بخشی به طاق‌ها، کف‌سازی و مرمت سردر ورودی انجام می‌شود.»

مدیر‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری قزوین خاطر‌نشان کرد: «حمام تاریخی میرزا کریم در کوچه محمدیه خیابان سپه شهر قزوین قرار دارد و در ۱۶ فروردین 1377 به‌شماره ۱۹۹۶ در فهرست آثار ملی ایران به‌ثبت رسیده است.»

مرمت دیواره سنگی حصار برج‌های خرقان

او در ادامه صحبت‌های خود همچنین از مرمت دیواره سنگی حصار برج‌های خرقان خبر داد و گفت: «برج‌های تاریخی دوگانه خرقان واقع در ۳۰کیلومتری شهر آب‌گرم از توابع شهرستان آوج، دو بنای شکوهمند به‌جامانده از عصر سلجوقی و آرامگاه دو تن از بزرگان دوره سلجوقی به نام‌های ابوسعید بیجار پسر سعد و ابومنصور ایلتای پسر تکین است که به‌صورت دو برج شکوهمند آجری با فاصله ۲۹ متر از یکدیگر خودنمایی می‌کند.»

حضرتی‌ها افزود: «این بنای تاریخی با بیش از ۵۰ طرح آجری جزو شاهکارهای آجرکاری معماری ایران به‌شمار می‌رود و هرساله بسیاری از گردشگرانی که به استان قزوین سفر می‌کنند در مسیر خود زمانی را به بازدید از این اثر تاریخی زیبا و باشکوه منطقه آوج اختصاص می‌دهند.»

او با اشاره به اقدام‌های حفاظتی صورت‌گرفته در این اثر تاریخی در سالیان گذشته، اظهار کرد: «این اثر منحصربه‌فرد تاریخی به‌دلیل آسیب‌های واردشده به بخش‌هایی از بنا بر اثر سیلاب‌های متعدد، در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ و ۶۰ به‌همت روستاییان محلی به‌شکل ابتدایی تعمیر شده بود.»

مدیر‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری قزوین افزود: «پس از آن نیز، به‌دنبال زلزله ویرانگر آوج در تیرماه 1381 که منجر به فرو ریختن سقف دو برج شد و شکاف‌های جبران‌ناپذیری در بدنه و دیوارهای این دو بنا برجای گذاشت، اقدام‌های حفاظتی و مرمت اضطراری برای بازسازی بخش‌های آسیب‌دیده آن تحت نظارت این اداره‌کل صورت گرفت.»

او درخصوص روند مرمت و بازسازی دیواره سنگی حصار برج‌های خرقان و سامان‌دهی محوطه آن در سال جاری یادآورشد: «سامان‌دهی ورودی و ساخت و رنگ‌آمیزی در فلزی، تخریب مصالح ساختمان کارگاهی در مجاورت برج‌های خرقان، ساخت 45 نیمکت آجری با ساخت سنگی مطابق با الگوی اولیه، سامان‌دهی محوطههای آسیب‌دیده و تعویض سنگ‌فرش با استفاده از منابع ملی و با هزینهای معادل ۳۰۰میلیون ریال در سال جاری انجام شد.»

مشخصات برج‌های دوگانه خرقان

برج‌های دوگانه خرقان دو آرامگاه از دوره سلجوقیان است که در یک‌کیلومتری روستای حصار ارمنی از توابع خرقان غربی و در ۳۲کیلومتری جاده قزوین ـ همدان واقع شده و در ۲۳ خرداد ۱۳۵۶ به‌شماره ۱۳۹۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند.

برج شرقی دارای نقشه هشت‌ضلعی است و بر هر ضلع آن طرح‌های متنوع آجری نقش شده است. تمام بنا به ضخامت ۶۰ سانتی‌متر با آجرهای ساده به ابعاد ۵.۱۹×۱۹ سانتی‌متر ساخته شده سپس روی آن پوششی تزیینی با آجر به‌ضخامت ۲۱ سانتی‌متر اجرا شده است.

در هشت گوشه بنا ستون‌های مدوری قرار دارند که قطر آن‌ها، به‌جز دو ستون که راه‌پله مارپیچ منتهی به بام را دربر می‌گیرند، همگی یکسان است.

این برج دارای گنبدی دوپوش بوده و جزو آن‌دسته از گنبدهای دوپوسته‌ای است که پوسته دوم آن‌ها مخروطی‌شکل نیست، و این بنا نخستین گنبد دوپوسته قرن پنجم قمری به‌شمار می‌رود و از این نظر حائز اهمیت است.

به‌فاصله ۳۰ متر از این برج، برج غربی قرار دارد که از نظر شکل و ابعاد تقریباً هم‌اندازه برج اول است، ولی از نظر قدمت جدیدتر از برج شرقی است. این بنا نیز دارای گنبد دوپوش و یک پلکان منتهی به فضای بین این دو پوشش است.

انتهای پیام/

کد خبر 1396050244