به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری یزد، عباس قدیریان، سرپرست اداره میراث‌فرهنگی ابرکوه، سه‌شنبه 10 مرداد 96، با اعلام این خبر در اداه افزود: «یخچال برزن ازجمله چهار یخچال ثبتی ابرکوه است که با اعتباری بالغ بر 150میلیون ریال و به‌صورت امانی و از اعتبارات استانی فاز اول آن مرمت شده و مرمت و سامان‌دهی فاز اول این بنا که شامل مرمت داخل یخچال بود به‌اتمام رسیده است.»
او خاطرنشان کرد: «شهرستان ابرکوه به‌جهت تعدد یخچال‌های خشتی به شهر یخچال‌ها معروف است و یکی از این یخچال‌های تاریخی یخچال برزن است.»
قدیریان گفت: «یخدان یا یخچال گونه‌ای ساختمان است که در معماری قدیم ایران برای تولید و نگه‌داری یخ ساخته می‌شد. معمولاً هر یخچال دارای یک استخر و یک دیوار بلند به‌نام حصار و یک مخزن گنبددار بود. حصار طوری ساخته می‌شد که تمام روز سایه آن بر استخر می‌افتاد و از گرم شدن آب استخر جلوگیری می‌کرد. یخی را که در زمستان در استخر یخچال درست می‌شد می‌شکستند و در خزانه انبار می‌کردند و در فصل گرما آن را به‌کار می‌بردند.»
او افزود: «بنای یخچال‌های قدیمی غریب‌ترین عناصر معماری هستند که نه‌تنها مورد بی‌مهری قرار گرفته‌اند، بلکه تقریباً به بوته فراموشی سپرده شده‌اند. در وجود یخچال‌ها و تولیداتش که در قلب تابستان‌های داغ و سوزان، خنکای آب گوارا را به درون خانه‌ها می‌کشاند رمز و رازی وجود دارد که حکایت از معجز ه فروتنانه خشت خام و دست‌های پرتوان معمار فرزانه‌ای می‌کند که به‌عشق خدمت‌به‌خلق، خشت بر خشت نهاده است.»
سرپرست اداره میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ابرکوه اضافه کرد: «در سرتاسر خطه ایران‌زمین و به‌خصوص در مناطق گرم و خشک مانند شهر تاریخی ابرکوه که دارای تابستان‌های طاقت‌فرساست یخ همواره از ضروریات مردم به‌شمار می‌رفته که علاوه‌بر خنک کردن آب شرب، برای حفظ خوراکی‌ها نیز کاربرد داشته است.»
او اظهار کرد: «برخلاف آب‌انبارها و برکه‌های عمومی آب آشامیدنی در شهرها و روستاها که احداث آن‌ها از مبانی خیرات محسوب می‌شده و ساختمان و آبش وقف بوده، یخچال‌ها منبع درآمد زیادی برای صاحبانشان به‌شمار می‌رفته‌‌اند.»
بنای یخچال خشتی برزن به‌شماره 15145 در سال 1384 در فهرست آثار ملی به‌ثبت رسیده است.
انتهای پیام/
