به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خوزستان، معرفی بخشی از اقدامات پژوهشی صورت‌گرفته در مجموعه چغازنبیل که مهمترین پایگاه میراث جهانی کشور به لحاظ مطالعات و طرح‌های پژوهشی است، معرفی یک الگوی پژوهشی در حوزه مطالعات بناهای تاریخی به دانشجویان به‌منظور انتخاب موضوعات پژوهشی و پایان‌نامه‌ها برای بناهای تاریخی موجود در منطقه، معرفی سایت چغازنبیل با توجه به این‌که تعداد زیادی از آثار موجود در موزه‌ی آبادان مربوط به کاوش‌های چغازنبیل هستند، رونمایی از طرح بازسازی بخشی از ساختارهای معماری عیلامی در موزه‌ی آبادان از اهداف برگزاری این نشست بود.
سجاد پاک‌گهر رئیس اداره میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خرمشهر در این نشست با اشاره به ویژگی‌های منحصر به‌فرد معماری شاخص‌ترين بنای شهر باستانی دوراونتاش یعنی زیگورات یا معبد مطبق افزود: «زيگورات چغازنبيل طرحی مربع‌شكل دارد كه طول هر ضلع آن حدود 105 متر است و احتمالاً در زمان آبادانی 52 متر ارتفاع داشته، اما امروزه بلندترين بخش باقی‌مانده آن حدود 25 متر از سطح زمين ارتفاع دارد.»
او با بیان این که مصالح اصلی در برپاسازی زيگورات و همچنين ساير بناهاي اين مجموعه، خشت خام و آجر است، افزود: «برای حمايت از نماهای آجری، در پايه هر يك از طبقات زيگورات، صفه‌ای به ارتفاع حدود یک متر و به عرض سه متر روی طبقه قبلی ساخته شده كه به نمای آجری طبقه بعد تكيه كرده است. افزون بر اين در ساخت برخی از قسمت‌ها مانند پاشنه و لولای درها از سنگ استفاده شده و پلكان‌ها نيز با روكش سنگي پوشش داده شده تا از سايش جلو‌گيری شود.»
پاک‌گهر با بیان این‌که زیگورات چغازنبیل دارای ویژگی‌هایی است که آن را از ساير معابد مطبق شناخته شده در خاورميانه متمايز مي کند، اصافه کرد: «از جمله این ویژگی‌ها آن است که هر يک از طبقات به صورت مستقل از يکديگر از سطح زمين بنا شده‌اند. در واقع بدين‌گونه، طبقات يکي پس از ديگری درون يکديگر قرار گرفته‌اند.»
پاک‌گهر با اشاره به دو دوره مشخص ساختمانی در ساخت زیگورات عنوان کرد: «در مرحله اول، طبقه نخست به‌صورت اتاق‌هايی پيرامون حياط مرکزي و در مرحله بعد حجم‌هاي مربوط به طبقات در ميان حياط مرکزي ساخته شده است.»
رئیس اداره میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خرمشهر ادامه داد: «زیگورات دارای چهار دروازه ورودی است که در چهار ضلع آن قرار گرفته‌اند اما فقط پلکان ضلع جنوب غربی تا طبقه دوم امتداد داشته و برای دسترسی به معبد اعلا در طبقه پنجم لازم بوده که افراد یک نیم طواف دور زیگورات انجام دهند و به‌صورت دایره وار به طبقات بالا وارد شوند.»
او تصریح کرد: «پیرامون زیگورات سه حصار وجود دارد که حصار داخلی دارای 530 متر طول، حصار میانی دارای 1600 متر طول و حصار خارجی دارای 4500 متر طول است.»
ناودان و آبراهه منظم، دلایل استقامت بنا
نجلا درخشانی مسئول امور پژوهشی اداره میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خرمشهر نیز در این نشست با اشاره به اهمیت این اثر که از دوران ایلام میانه به جا مانده، افزود: «از دلايل اصلي استقامت اين بنای خشتی ـ آجری، وجود ناودان‌ها و آبراهه‌های منظمی است كه آب باران را از سطوح گوناگون بنا به پايين هدايت كرده است.»
او افزود: «یکی از عوامل مهمی که معماران ایلامی در ساخت شهر دور اونتاش از ابتدا مد نظر داشتند، دفع صحیح آب‌های سطحی با طراحی ناودان‌ها و آبراهه‌ها بوده است. علاوه بر وجود ناودان‌های آشکار، تعدادی از ناودان‌های زيگورات به صورت پنهان در دیوار‌ها تعبيه شده و مسیر ارتباطی صحيح و منطقی را از طبقات بالا تا پایين ايجاد می‌کرده است.»
درخشانی با اشاره به مطالعات مهمی که در خصوص این اثر ارزشمند انجام شده است، اظهار کرد: «مطالعه مواد و مصالح بهینه مرمتی، بررسی روش‌های هدایت آب‌های سطحی و کنترل مسیل‌های ایجاد شده در اثر بارش‌های شدید، از جمله موارد مهمی است که در طول سالیان گذشته مورد مطالعه قرار گرفته است.»
انتهای پیام/
