تلاش باستان‌شناسان برای جلوگیری از نابودی بیشتر آثار تاریخی در طرح گرمسیری

تعیین عرصه و حریم تپه‌های مراد ویس با هدف حفاظت ازآثار دوره مس و سنگ جدید، اروک و دوره تاریخی ساسانی که در معرض تهدید و نابودی قرار گرفته‌اند انجام شد.

به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، نعمت‌الله سراقی سرپرست هیئت باستان‌شناسی امروز دوشنبه 15 آبان 96 با اعلام این خبر گفت: «در راستای اجرای  فاز دوم مطالعات فرهنگی طرح موسوم به گرمسیری به منظور  حفاظت از آثار در معرض تهدید و خطر نابودی ناشی از طرح‌های  مبنی بر زیر پوشش بردن اراضی وسیعی با  شبکه‌های گستردۀ آبیاری، آبرسانی و کشاورزی مکانیزه که با فعالیت‌هایی چون کانال‌کشی و تسطیح اراضی و... همراه خواهد بود، برنامه گمانه‌زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه‌های مراد ویس 1 و 2 انجام شد.» 

او افزود: «تپه‌های مراد ویس در جنوبی‌ترین بخش دشتی که به دشت زهاب جنوبی معروف است و بخش غربی آن را تپه‌ماهورهای مرتفع و ناهمواری‌های موسوم به قراویز احاطه کرده است، واقع شده است.»

به گفته او ، تپۀ مراد ویس 1، برجستگی به طول 110 و عرض 80 متر است که راس آن 4 متر از سطح اراضی اطراف بلندتربوده و از جنوب و شرق با شیبی متوسط و از شمال و غرب با شیب نسبتاً بیشتری به اراضی کشاورزی پیرامون ختم می‌شود. 

او با اشاره به موقعیت فعلی این تپه گفت: «دامنه و سطح تپه در بخش شرقی و جنوبی به واسطۀ همین شیب نسبتاً کم، شخم خورده و روز‌به‌روز از ارتفاع آن کاسته می‌شود.» 

او افزود: «در جانب شمالی و غربی تپه و درست چسبیده به آن جوی آبی به صورت یک کانال از سنگ و سیمان و در جانب جنوبی  نهر آبی ایجاد شده است.» 

او با اشاره به تخریب‌های صورت‌گرفته در این محوطه گفت:  «در رأس محوطه گودال‌هایی توسط حفاران غیرمجاز حفر شده که باعث تخریب بخش‌های بالایی تپه شده است.»

وارد شدن آسیب‌های جدی به محوطه

او تصریح کرد: «عبور کانال از دامنۀ شمالی و غربی تپه باعث ایجاد برشی در تپه شده و آسیب‌های جدی به محوطه وارد آورده است.» 

 سراقی افزود: «پراکندگی یافته‌های سطحی در تپه چندان زیاد نیست با این حال قطعات سفالی تا شعاع 30 متری تپه پراکنده است و این موضوع نشان می‌دهد که تپه در گذشته وسعتی بیش از اندازۀ کنونی داشته است.»

او تصریح کرد: «داده‌های سفالی به دست آمده از سطح محوطه متعلق به دوران مس و سنگ جدید و دوره تاریخی ساسانی است.»

او افزود: «عملیات تعیین عرصه و حریم تپه مراد ویس 1 با ایجاد 19 گمانه به فاصله تقریبی 50 متری از یکدیگر در اضلاع مختلف انجام گرفت.» 

این باستان‌شناس در ادامه با اشاره به فعالیت‌های باستان‌شناس در تپه مراد ویس 2  گفت: «در میان دشت هموار و اراضی حاصل‌خیز غرب دشت زهاب جنوبی، برجستگی کم ارتفاع مراد ویس 2 ،در 845 متری غرب روستای قره بلاغ شیخ مراد، قرار گرفته است.» 

او افزود: «تپه مراد ویس 2 برجستگی نسبتاً وسیع اما کم‌ارتفاعی است که در فاصلۀ 120 متری شمال تپۀ مراد ویس 1 قرار گرفته و چشم‌انداز اطراف آن را تماماً اراضی کشاورزی مرغوب فرا گرفته است.»

به گفته او، تپه برجستگی کم ارتفاعی به ابعاد 155×165 متر است که در جهت شمال به جنوب گسترده شده و 2/5 متر از سطح اراضی اطراف بلندتر است و از هر سو با شیب اندکی به اراضی اطراف محدود می‌شود. 

تخریب بخش‌هایی از تپه 

 به گفته این باستان‌شناس، کشاورزان با شخم زدن‌های مکرر سالانه، به زیر کشت بردن این تپه ،ساخت کانال‌های انتقال آب در ضلع جنوبی، ایجاد نهرهایی در ضلع غربی و شمالی و عبور تیرهای انتقال برق برای موتورهای آب از مرکز محوطه باعث تخریب بخش‌هایی از تپه شده‌اند. 

او افزود: «پراکندگی یافته‌های سفالی در سطح محوطه متوسط است و علاوه بر قطعات سفال، شماری ادوات سنگی و مصنوعات سنگی (هاون سنگی، سنگ ساب و کوبنده‌های سنگی) متعلق به دوران مس و سنگ جدید و اروک به دست آمد.» 

به گفته او، عملیات تعیین عرصه و حریم تپه مراد ویس 2 با ایجاد 8 گمانه در اضلاع مختلف انجام گرفت. 

این باستان‌شناس با اشاره به تعطیل شدن  گمانه‌های یاد شده  به دلیل نبود وجود لایه‌های باستانی و داده‌های فرهنگی شاخص تصریح کرد: «عرصه و حریم درجه 1 تپه‌های مورد نظر با توجه به داده‌های فرهنگی به دست آمده از گمانه‌های حفر شده، عوارض طبیعی و مصنوعی موجود در اطراف تپه صورت گرفت.»

تعیین عرصه و حریم تپه های مراد ویس 1و2 با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری انجام شد.

انتهای پیام/

کد خبر 1396081518