این عرصه دریچه‌های تازه‌ای برای ایجاد کسب‌وکارهای خلاقیت‌محور و نیز فصل جدیدی برای صادرات کشورها فراهم آورده که نسبت به گذشته ماهیتی نوین و متفاوت دارد. اولویت یافتن ایده‌ها و ابتکارات افراد و فروش خدمات و کالاهای فرهنگی، تاکید بر گردشگری، اولویت یافتن نرم‌افزارها و بازی‌های رایانه‌ای و توجه ویژه به ارزش افزوده کالاهای هنری و فرهنگی همه و همه از بخش‌هایی محسوب می شود که در قالب اقتصاد خلاق  در دنیای امروز شناخته می‌شود. باید افزود که متناسب با این تنوع موجود در کالاها و خدمات جاری در اقتصاد خلاق، تصور می‌شود که در زمینه صادرات، ارزآوری و اشتغال کشورهای پیشرو به دستاوردها و نتایج قابل اعتنایی دست پیدا کنند. آمارهای اعلام‌شده از‌سوی مراجع معتبری مانند بانک جهانی نیز بیانگر رشد روزافزون گردش مالی اقتصاد خلاق و تأثیرات سازنده آن بر رونق اشتغال در کشورهای مختلف دنیاست.

بررسی‌های به‌عمل آمده در این حوزه نشان می‌دهد که نسبت معنی‌داری میان رشد اقتصاد خلاق در کشورها و افزایش میزان اشتغال و توسعه صادرات آن‌ها وجود دارد. آمارهای بدست آمده در این خصوص همگی مؤید این نکته است که رشد اقتصاد خلاق در کشورها و افزایش چرخه مالی آن به‌طور مستقیم، میزان اشتغال و رشد صادرات را برای آن‌ها در پی خواهد داشت. برای تشریح بهتر این مسئله با ذکر مثالی بحث را ادامه خواهیم داد. بر طبق آمار رسمی اعلام‌شده از سوی وزارت فرهنگ، رسانه‌ها و ورزش بریتانیا DCMS)) در سال 2001 در رده‌بندی صنایع فعال در عرصه اقتصاد خلاق در بریتانیا، صنعت نرم‌افزار با گردش مالی بیش از 36میلیارد پوند توانسته امکان اشتغال بیش از 550هزار نفر را مهیا سازد. این در حالی است که این چرخه چشمگیر مالی، صادرات قابل اعتنایی را نیز به‌همراه داشته است، یعنی رقمی بالغ بر 2میلیارد و 800میلیون پوند. این نسبت فزآینده در دیگر عرصه‌های اقتصاد خلاق بریتانیا مانند طراحی، موسیقی، نشر، فیلم و صنایع‌دستی نیز وجود داشته و آمارهای رسمی این کشور به‌عنوان بزرگترین صادرکننده صنایع خلاق در اروپا و بالاترین گردش مالی اقتصاد خلاق در اروپا، به خوبی بیانگر این واقعیت است. به عبارت دیگر این آمارها نشان می‌دهد عرصه اقتصاد خلاق این قابلیت را دارد تا در کنار رشد گردش مالی و اقتصادی چشمگیری که ایجاد می‌کند، زمینه بسیار مساعدی برای رشد و توسعه اشتغال و صادرات صنایع فرهنگی را برای کشورها فراهم آورد. موقعیتی که در دنیای امروز و با توجه به تغییرات عدیده سبک زندگی مردم و صنایع نوظهور در دنیا، بسیار قابل توجه و با اهمیت است. بر همین اساس یکی دیگر از دلایلی که کشورها در سال‌های اخیر به سرمایه‌گذاری فراوانی در زمینه اقتصاد خلاق روی آورده‌اند همین تأثیر مستقیم آن بر رشد اشتغال و افزایش میزان صادرات آن‌هاست. از این نمونه‌ها می‌توان به کشورهای آسیای جنوب شرقی مانند اندونزی اشاره کرد که زمینه‌های مساعدی برای ورود سرمایه‌گذاران خارجی در بخش اقتصاد خلاق فراهم آورده است. برای حرکت مستمر در این زمینه وزارت بازرگانی این کشور طرح توسعه اقتصاد خلاق 2009- 2015 را تدوین کرده و در تکمیل آن طرح توسعه صنایع خلاق تا نهادینه کردن اقتصاد خلاق در سال 2025 در این کشور در دستور کار دولت قرار دارد. جالب آنکه بررسی‌های به‌عمل آمده نشان می‌دهد در سال 2014 میلادی در تولید ناخالص کشور اندونزی بیشتر از 1/7 درصد ناشی از اقتصاد خلاق بوده و این میزان موجب اشتغال حدود 12 میلیون نفر را در این کشور مهیا کرده است. نتایج مؤثر این فعالیت‌ها سبب شدته تا در این کشور آژانس اقتصاد خلاق ازسوی دولت راه‌اندازی شود و قوانین لازم در این زمینه تصویب و تدوین شوند.

با توجه به این ویژگی‌ها به نظر می‌رسد کشوری چون ایران که زمینه‌های بسیار مساعدی برای رونق کسب‌و‌کار‌های خلاق و صنایع خلاق دارد، ضروری است که به‌صورتی جدی و عملیاتی وارد این حوزه شود و سرمایه‌گذاری‌های متنوعی در آن صورت دهد. چراکه اقتصاد خلاق و صنایع وابسته به آن می‌توانند مبتنی بر داشته‌های بومی این سرزمین و به کمک نیروی کار جوان و تحصیلکرده موجود در آن به رشد قابل ملاحظه‌‌ای دست پیدا کند. تردیدی نیست که در امتداد این رشد و توسعه می‌توان انتظار داشته که در زمینه ارزآوری و صادرات غیر نقتی و همچنین رفع مشکلات اشتغال قدمی جدی و پایدار برداشت. گامی که به کمک ذهن‌های خلاق و تنوعی فرهنگی و در قالب صنایع فرهنگی و خلاق برداشته می‌شود.

*پژوهشگر هنر و مدرس دانشگاه، مشاور معاونت صنایع دستی کشور

انتهای پیام/