به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، علیرضا حسنزاده رئیس پژوهشکده مردم‌شناسی امروز شنبه 19 اسفند با بیان اینکه نشست پژوهشی «نوروز؛ میراث صلح، تنوع فرهنگی و فرهنگ مدارا» سومین نشست پژوهشکده مردم‌شناسی با موضوع نوروز است گفت: «دو نشست دیگر با عنوان‌‌های ”نوروز در افغانستان؛ میراث مشترک نوروز“ و ”تنوع فرهنگی نوروز؛ نوروز شبانی و دریایی“ ازسوی پژوهشکده مردم‌شناسی برگزار شده است.»
او با اشاره به اینکه همایش بین‌المللی نوروز اسفند 97 برگزار خواهد شد افزود: «نگاهی به این عنوان نشان می‌دهد بر مبنای گفتمان میراث فرهنگی که مرتبط با مفاهیم کلیدی همچون همگرایی، تنوع فرهنگی، فرهنگ مدارا و میراث صلح است کوشش کرده‌ایم اهمیت نوروز را در ایران، سرزمین‌های نوروزی و فراتر از آن در جهان به سهم خودمان نشان دهیم.»
حسنزاده با بیان اینکه در ضرورت قضیه جای تردیدی نیست و در جهانی پر از ستیز کافی است نگاهی به کشورهای اطرافمان که درگیر جنگ های مصیبت بار هستند بیندازیم تصریح کرد: «برای ما مردم شناسان مفهوم آیین همواره مقابل ستیز و جنگ قرار داشته و مهم‌ترین چشم‌انداز آن المپیک و جام جهانی است.»
به گفته این مردم‌شناس، ما همواره آیین را فراخوانده‌ایم که چگونه به کاهش ستیز و جنگ منتهی می‌شود.»
او با اشاره به وجود گنجینه‌ای بسیار غنی از سراسر ایران درباره نوروز در پژوهشکده مردم‌شناسی گفت: «پژوهشکده مردم‌شناسی، تمرکز فراوانی روی نوروز داشته و ثبت نوروز در زمان استاد محمد میر شکرایی اتفاق افتاد و حداقل 10عنوان کتاب در این حوزه چاپ و چهار همایش ملی و بین‌المللی با این موضوع برگزار شده است.»
رئیس پژوهشکده مردم‌شناسی با تأکید بر جایگاه علوم مرتبط با میراث فرهنگی گفت: «علوم مرتبط با میراث فرهنگی هچون مردم‌شناسی، زبان‌شناسی، باستان‌شناسی و... در طی دوره معاصر نه‌تنها در میراث فرهنگی بلکه فراتر از آن در تمامی آثار استادان مختلف جایگاه بسیار مهمی در تعمیق خودآگاهی انسان ایرانی نسبت به ثروت فرهنگی‌اش داشته است.»
حسنزاده گفت: «کوششی که علوم مرتبط با میراث فرهنگی در ارتباط با این حوزه انجام می‌دهد نوعی به سمت فرهنگ به مثابه ثروت پایدار می‌رود و این آن چیزی است که در دوره معاصر می‌بینیم.»
رئیس پژوهشکده مردم‌شناسی با بیان اینکه فرآیند جنبش بازگشت به خویشتن ارتباط بسیار نزدیکی با علوم مربوط به میراث فرهنگی ازجمله مردم‌شناسی دارد تصریح کرد: «به همین دلیل به‌واقع ما رودرروی جریانی قرار می‌گیریم که به کالایی کردن فرهنگ می‌پردازد و فرهنگ را مصرف می‌کند.»
او افزود: «از این نظر در کنار اقتصاد گردشگری که خیلی مهم است از اقتصاد میراث سخن می‌گوییم چیزی که در پژوهشکده مردم‌شناسی نام اقتصاد فیروزه‌ای را برآن نهاده‌ایم، ترکیب آسمان و طبیعت، باورها، فرهنگ و آنچه از غنای طبیعت داریم.»
حسنزاده گفت: «بر روی میراث فرهنگی نمی‌توان قیمت گذاشت از این رو به آن ثروت پایدار می‌گوییم. و اگر بخواهید بزرگان میراث فرهنگی را در شکل‌گیری گفتمان فرهنگی حذف کنیم چیزی از خودآگاهی ما نسبت به فرهنگی که ازش برخورداریم نمی‌ماند.»
او تصریح کرد: «علوم مرتبط با میراث‌فرهنگی در حوزه اقتصاد میراث، اقتصاد ثروت پایدار و تعمیق خودآگاهی نقش بسیار مهمی در جامعه ما دارد.»
دیدو بازدید از مؤلفه‌های اصلی آیین نوروز
بهروز عمرانی معاون پژوهشی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری نیز در این نشست، نوروز را جشنی دانست که با نو شدن جهان در پیوند است.
او افزود: «اَکیتو نام مراسم جشنواره بهار در بین‌النهرین باستان است که سومری‌ها آن را برداشت جو و کاشت جو همچنین بابلی‌ها سرآغاز سال جدید می‌نامند، در تقویم بابلی ماه مارس یا آوریل به عنوان نیسانو شناخته می‌شود.»
او با بیان اینکه از آنجایی‌که این جشن در روزهای اولیه سال بابلی برگزار می‌شود، می‌توان آن را جشن سال نو نامید تصریح کرد: «این جشن در بابل در دو نقطه یکی در معبد مردوک و دیگری در خانه سال نو در شمال شهر بابل برگزار می‌شد.»
عمرانی با بیان اینکه هرساله این مراسم مذهبی از دروازه ایشتار (نبوکدنصرII را که پادشاه بابل نو) در شهر بابل به مناسبت برداشت جو آغاز می‌شده افزود: «در ساخت دروازه ایشتار از آجرهای لعابدار با طرح ردیف اژدها، گاو و شیرها استفاده شده بود.»
او گفت: «مهرداد بهار و کتایون مزداپور ریشته اَکیتو را در داستان گیلگمش و الهه ایشتار می‌جویند، ایشتار الهه عشق و تموز (تابستان) آنگاه که به دنیای مردگان زیرزمین می‌رود، زمین از سبزه تهی و از باروری می‌افتد.»
عمرانی اظهار کرد: «بازگشت ایشتار به روی زمین درگرو جانشینی او در دنیای مردگان است و این جانشین همسر او دموزی است که با لباس قرمز و دایره و ساز، نی‌لبک نیمی از سال به دنیای مردگان تبعید می‌شود، این اتفاق همزمان با اعتدال بهاری و اعتدال پاییز صورت می‌گرفته است.»
او با بیان اینکه نوروز ریشه در تاریخ و فرهنگ مادارد و به نوعی آفرینش را تمثیل می‌کند گفت: «هدف از برگزاری جشن‌ها نزدیکی افراد جامعه، موانست آنان، تمرکز نیرو، اتحاد و اتفاق بوده است.»
به گفته او نوروز، از نظر علمی و نجومی روزی است که آفتاب در برج حمل می‌تابد و روز و شب باهم برابر می‌شوند روزی که طبیعت از خواب زمستانی بیدار و زندگی نو در زمین آغاز می‌شود.
معاون پژوهشی پژوهشگاه با بیان اینکه مردم بابل از دوران‌های بسیار قدیم جشن بهار را روز اول سال وعمدتا در اعتدال بهاری تحت عنوان آکیتو برگزار می‌کردند، تصریح کرد: «به نظر می‌‌رسد که کوروش در نیمه دوم قرن ششم پیش از میلاد پس از فتح بابل نوروز را به عنوان جشن ملی اعلام کرد.»
او گفت: «برخی از پژوهشگران (هرتسفلد، گریشمن و پرادا) مدعی هستند که تخت جمشید برای انجام مراسم نوروز ساخته شده و برخی دیگر هرگونه مدرکی برای جشن گرفتن نوروز در دوره هخامنشی را انکار می‌کنند.»
عمرانی تأکید کرد: «به اعتقاد جان هینلز تخت جمشید مرکز اجرایی آیین‌ها بوده است و از نظر مری بویس تخت جمشید دعایی مفصل و طولانی که در زبان سنگ ادا و نوعی رویای هخامنشی است، از روز نوروز و زندگی نواست که در سنگ به یادگار گذاشته شده است.»
او بیان کرد: «نوروز بهترین بهانه برای دیدار و کنار هم بودن است، تحقق یکی از بهترین اعمالی است که خداوند همواره به انجام آن سفارش کرده است، صله رحم از نیکوترین و بهترین اعمالی است که از سالیان دور درباورهای انسان‌ها رنگ داشته است و یکی از بهترین فرصت‌ها برای دلجویی از اقوام است و می تواند روابط انسانی را درمیان خانواده ها بهبود بخشد.»
معاون پژوهشی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، با بیان اینکه یکی از سنتهای نیکو در این آیین که در واقع بهترین و ارزشمند ترین دستاورد این ایام هست دیدوبازدید و به جا آوردن صله رحم است تصریح کرد: «این دیدو بازدید یکی از مولفه های اصلی آیین نوروز بوده که در سنت اسلامی نیز مورد تایید قرار گرفته است.»
او صله رحم درآموزه های قرآنی و دینی و همچنین آیین نوروزی به عنوان سنتی ماندگار در تاریخ ایران زمین مورد تأکید قرار گرفته است.
انتهای پیام/
