طرح ایده گرامی داشت روز جهانی زبان مادری به ابتکار کشور بنگلادش در یونسکو مطرح و در سی امین کنفرانس عمومی یونسکو در سال 1999 میلادی به تصویب رسید. این روز رسماً از سال 2000 میلادی در تقویم روزهای بین المللی یونسکو وارد شد. وجه تسمیه انتخاب چنین روزی یعنی 21 ماه فوریه بعنوان روز جهانی زبان مادری به مبارزات بنگلادش برای به رسمیت شناخته شدن زبان بنگلادشی در چنین تاریخی بر می شود.
طبق روال هر ساله که شعاری برای این روز تعیین می شود، سال 2019 تحت عنوان \"سال زبان های محلی، موضوعی برای توسعه، بنای صلح و آشتی\" (لوگوی بالا) نام گذاری شده و وب سایتی هم از سوی یونسکو به همین منظور راه اندازی شده است ( https://en.iyil2019.org). هدف از راه اندازی این وب سایت افزایش آگاهی عمومی از محتوای نام گذاری این سال و در حقیقت اشاره به نیاز مبرم به حفظ، احیاء و تبلیغ زبان های بومی در سراسر جهان است.
طبق آمار یونسکو، در جهان امروزی حدود 6000 تا 7000 زبان وجود دارد. از این میان، حدود 97 درصد از کل جمعیت جهان، تنها 4 درصد از این زبان ها را تکلم می کنند، این در حالی است که تنها 3 درصد از کل جمعیت جهان، 96 درصد از کل زبان های باقیمانده را بکار می برند. بخش بزرگی از این زبانها، عمدتاً از سوی بومیان صحبت می شود. این زبانها رابطه مستقیمی با تاریخ، سنت و حافظه ملل دارد که در صورت فقدان هر یک از آنها، تنوع زبانی در سراسر جهان کاهش می یابد. بنابه گفته یونسکو با ناپدید شدن هر دو هفته یکبارِ یک زبان، با فقدان میراث فرهنگی ناملموس در عرصه جهانی مواجه هستیم.
زبان ها نقش حیاتی در زندگی روزمره مردم دارند. زبان نه تنها ابزاری است برای ارتباطات، آموزش، انسجام اجتماعی و توسعه، بلکه گنجینه ای از هویت منحصر به فرد هر فرد، تاریخ فرهنگی و حافظه شفاهی نیز می باشد و با ناپدید شدن زبان ها ارزش های یاد شده نیز از دست می روند. با توجه به این نکته، سازمان ملل متحد، سال 2019 را تحت عنوان زبان های بومی نام گذاری نموده است. این امر نه تنها به نفع افرادی است که متکلم این زبان هایند، بلكه به درک و مشارکت سایر افراد در تنوع فرهنگی غنی جهانی کمک می کند.
وب سایت تهیه شده از سوی یونسکو بر اساس پنج اصل کلیدی بنا نهاده شده است که عبارتند از:
- افزایش درک، آشتی و همکاری های بین المللی،
- ایجاد شرایط مطلوب برای به اشتراک گذاری دانش و انتشار شیوه های خوب با توجه به زبان های بومی،
- یکپارچگی زبان های بومی بمنظور استانداردسازی آنها،
- توانمندسازی از طریق ظرفیت سازی،
- رشد و توسعه از طریق توسعه دانش جدید.
مطالب فوق برگرفته شده از سایت یونسکو به مناسبت این روز بین المللی است.
کارشناس دفتر امور بین الملل
انتهای پیام/
