به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس، حمید فدایی امروز 8 بهمن‌ماه 1399 اظهار کرد: «ایوان قدمگاه در انتهای جنوب شرقی کوهستان مهر از جمله آثار شاخص هخامنشی است و این اثر باستانی که با عنوان چاشت‌خوار نیز خوانده می‌شود، امروزه در منطقه توابع شهرستان ارسنجان قرار گرفته است.»
او ادامه داد: «این اثر منحصربه‌فرد به جهت حجم سنگ‌تراشی و تراش کوه کم‌نظیر است و دلایل ناتمام ماندن این اثر که بسیاری آن را ساختاری شبیه به آرامگاه‌های هخامنشی می‌پندارند، هنوز در پرده‌ای از ابهام قرار دارد و ضرورت دارد مطالعات بیشتری در این خصوص به عمل آید.»
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید بیان کرد: «این پژوهش‌ها می‌تواند در روشن ساختن ابهامات در پیوند با کارکرد و تاریخ قطعی برپایی بنا بسیار سودمند باشد و متأسفانه این یادمان بسیار ارزشمند در گذر زمان مورد گزند و آسیب‌های طبیعی و انسانی بسیاری قرار گرفته است و نیاز است به‌صورت بنیادی و همیشگی مورد نگهبانی و حفاظت و مرمت اصولی قرار گیرد.»
فدایی گفت: «در حال حاضر با توجه به حضور کارشناسان باتجربه مستندنگار و حفاظت‌گر در پایگاه میراث جهانی تخت جمشید باید از این ظرفیت برای سامان‌دهی هر چه بیشتر این محوطه استفاده شود و به‌عنوان نخستین گام موضوع مستندنگاری محوطه از جمله اقداماتی است که برنامه‌ریزی و انجام خواهد شد؛ همچنین مشکل دیوارنوشته‌ها و رنگ‌هایی که در چند دهه اخیر تاکنون چهره‌ای زشت به این محوطه بخشیده است، در برنامه پاک‌سازی قرار دارد.»
حمیدرضا کرمی، کارشناس باستان‌شناس پایگاه میراث جهانی پاسارگاد در ادامه با اشاره به اینکه پژوهشگران متعددی در رابطه با این اثر نظراتی را مطرح کرده‌اند، بیان کرد: «این یادمان ساختاری همانند با آرامگاه نیمه‌تمام داریوش سوم در تخت جمشید دارد و به‌صورت دو اشکوبه‌ای در دل کوه تراشیده شده است.»
او ادامه داد: «دو ردیف پله در کناره‌ها دسترسی به اشکوبه بالا را امکان‌پذیر کرده و در ایوان بالایی گودی‌هایی منظم و خوش‌تراش بر دیواره سنگی کوه همانند طاقچه‌هایی تراش خورده است. عناصر معماری و هنری ایوان چاشت‌خوار به همین گودی‌های طاقچه مانند محدود می‌شود و هیچ سنگ‌نگاره‌ای بر دیواره یادمان دیده نمی‌شود. گوشه‌ها در دو سوی ایوان عمود و هموار است و نشان از دقت سنگ تراشان و معماران در برپا ساختن این یادمان دارد.»
کرمی اضافه کرد: «با نگاهی به سبک تراش و همچنین نشانه‌های ابزار سنگ‌تراشی و همچنین مقایسه این اثر با آرامگاه‌های هخامنشی که در دل کوه ساخته شده است، بنای ایوان قدمگاه را یادمانی از دوران هخامنشی یادآور می‌شود. تاکنون پژوهشگران زیادی از این یادمان بازدید کرده و هر کدام در مورد کارکرد آن دیدگاهی را پیشنهاد کرده‌اند. وجود چشمه طبیعی در پایین ایوان که پیش از خشکیدگی براثر برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی جوشان و پرآب بوده است یکی از مهم‌ترین دلایل گزینش این مکان برای برپایی این یادمان بوده با توجه به اینکه آب یکی از عناصر مقدس در ایران باستان به شمار می‌رفته است.»
کوه مهر یا رحمت با ارزش‌های تاریخی و آیینی خود دربرگیرنده یادمان‌های متعددی از دوره‌های مختلف تاریخی است؛ به‌ویژه در دوره هخامنشی علاوه بر ایجاد تخت جمشید، شاهکارهای متعدد حجاری و معماری و ایجاد معادن سنگ در دامنه‌های این کوه آیینی، از ارزش‌های آن به شمار می‌رود. کثرت آثار تاریخی بر فراز و بر دامنه‌های کوهستان مهر باعث شده به‌عنوان بخش مهمی از چشم‌انداز تاریخی و فرهنگی پارسه، دارای ضوابط اختصاصی شود؛ به‌گونه‌ای که در سرتاسر این کوهستان هرگونه دخل و تصرف که موجب تغییر توپوگرافی و چشم‌انداز عمومی کوه شود ممنوع شده است.
انتهای پیام/
