به گزارش میراث آریا و به نقل از همشهری، در سال‌های اخیر استفاده از صنایع‌دستی حتی کم کاربرد در دکوراسیون خانه‌های ایرانی رونق بسیاری پیدا کرده است. از گذاشتن صندوق‌های قدمی در کنج خانه‌ها گرفته تا وصل کردن انواع سبدهای حصیری روی دیوار. حتی افراد خواهان وسایل قدیمی که در گذشته استفاده شده‌اند نیز هستند. با توجه به چنین استقبالی شاید بد نباشد که صنایع دستی استان‌های مختلف را بشناسیم و در سفر آن‌ها را بخریم یا برای سوغات در نظر بگیریم.
ترمه بافی
ترمه نوعی پارچه گران‌بهای بافته‌شده از الیاف بسیار لطیف ابریشم است که از صنایع دستی نساجی نفیس ایران است. ترمه با طرح‌های بسیار متنوعی در ایران، در یزد و کرمان بافته می‌شده است ولی امروزه تنها در یزد تولید می‌شود و ترمه یزد به زیبایی بسیار معروف است. برای ترمه‌بافی از ابریشم و پشم مرغوب با الیاف بلند استفاده می‌کنند. نخ‌ها بیشتر به رنگ‌های عنابی، قرمز، سبز، نارنجی و مشکی رنگرزی می‌شوند. برخی از نقش‌های متنوع ترمه بافی عبارتند از بته جقه، گل‌های شاه عباسی، بته خرقه، شاخ گوزنی، امیری، راه راه، بته سروری و بته بادامی است.
گلیم بافی
گلیم بافی در کردستان قدمتی دیرینه دارد. در میان تولیدات گلیم در این منطقه، گلیم سنه بسیار معروف است. در دوره صفویه، سنندج پایتخت کردستان و از مراکز عمده بافت گلیم در این استان بوده است. گلیم‌های سنه از نظر نقش و مرغوبیت با سایر گلیم‌های عشایر کردستان متفاوت است. در بافت این گلیم اوج هنر و ذوق بافنده به کار گرفته شده است و شباهت بسیاری به قالی‌های گره‌دار ایرانی دارد. نوع دیگری از گلیم‌های استان مربوط به قبایل سنجابی و جاف است. این گلیم‌ها با الهام از آویزه‌های زربافت و قلاب دوزی شده در دوره صفویه بافته می‌شود.
سبدبافی
سبدبافی از صنایع دستی یزد است. در بیشه زارها و کوهستان‌های شهرستان مهریز درختچه‌ای خودرو به نام بادام کوهی می‌روید. شاخه‌های این درختچه بسیار نرم و ترد و قابل انعطاف است. از این رو آن را در بافت انواع سبد به کار می‌برند. هرچند که از شاخه‌های نازک درخت انار نیز در سبد بافی می‌توان استفاده کرد. سبدهایی که بزرگ‌تر بافته می‌شود برای جمع‌آوری محصولات باغی و استفاده کشاورزان است. علاوه بر سبد انواع وسایل و لوازم زینتی یا کاربردی نیز توسط هنرمندان یزدی بافته می‌شود.
میناکاری
میناکاری هنر اصفهان است. سابقه این هنر به زمان اشکانیان و ساسانیان می‌رسد. رواج صنعت میناکاری در اصفهان از دوران پهلوی و حدود ۱۳۱۰ شمسی است. مینا شفافیت خود را از اکسید قلع به دست می‌آورد. میناکاری روی مس انجام می‌شود. ابتدا آن چیزی را که می‌خواهند میناکاری کنند به وسیله مسگر متخصص به شکل لازم درمی‌آورند و استاد مینا کار ۳ الی ۴ بار به آن لعاب می‌زند. سپس شیء را در کوره با ۷۰۰ درجه حرارت می‌دهند تا رنگ لعابش ثابت شود. بعد روی آن با رنگ‌های گوناگون نقاشی می‌شود.
رشتی‌دوزی
قلاب‌دوزی رشت که به رشتی دوزی معروف است یکی از هنرهای اصیل بانوان شهر رشت در حال حاضر است. رشتی دوزی همان تزیین پارچه‌های ارزنده ضخیم از طریق رودوزی است. در این صنایع دستی زمینه پارچه را به وسیله نخ‌های ابریشمین تزیین می‌کنند. در این کار روی پارچه‌های ضخیم، نقش‌های زیبایی را با نخ ابریشمین و وسیله‌ای که قلاب نام دارد می‌دوزند. رشتی دوزی در حال حاضر برای تزئین سجاده، جا قرآنی، لبه پرده، زیرلیوانی، رویه میز، رویه کوسن، رویه دمپایی زنانه، کفش زنانه و بقچه سوزنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
صندوق بولاکی
صندوق بولاکی یکی از صنایع دستی زیبای استان گیلان است. صندوق بولاکی، نوعی صندوق زیبا و پر نقش و نگار است که در تجارت با روس‌ها و در زمان امپراتوری تزارها به گیلان راه پیدا کرده است. مهاجرانی که با این اشیا وارد رشت می‌شدند، در کاروانسرایی به نام «شالچی» اطراق می‌کردند و برای امرار معاش به ساخت این صندوق مبادرت می‌ورزیدند، چون اغلب مهاجران از هشترخان می‌آمدند این نوع از صندوق به «صندوق هشترخانی» نیز معروف شد. در این صندوق انواع لباس‌ها و ظروف نگهداری می‌شد. صندوق بولاکی از صورت کاربردی خود در شهرها خارج شده بیشتر جنبه تزئینی گرفته است.
شیشه درمه‌بافی
شیشه درمه‌بافی تولیدات بافته شده تمام پشمی در عشایر ایل قشقایی است که وسایلی مانند خورجین و جاجیم را شامل می‌شود. در چله کشی این دست بافته از تارهای دو رنگ تیره و روشن که دارای تاب زیاد هستند استفاده می‌شود. برای بافت یک گلوله نخ چله‌ای رنگ تیره و یک گلوله نخ چله‌ای رنگ روشن انتخاب و دو سر نخ به یکدیگر گره زده می‌شود و گره بر روی تیرک افقی پایین دار قرار می‌گیرد. گلوله نخ تیره از رو و گلوله نخ روشن از زیر روی دار چله کشیده می‌شود.
هگبه
هگبه از صنایع دستی استان ایلام است. هگبه از موهای تابیده شده بزهای نر تهیه می‌شود. هگبه از ظروف جابه جایی و بارگیری غلات و اسباب زندگی عشایری و روستایی است که قدمت بافت و بهره‌گیری از آن به ویژه در ایلام به بیش از ۵۰۰۰ سال می‌رسد. موی بز نر به دلیل ضخامت و خاصیت کش‌سان بودنش هنگام بافت بسیار محکم است و چون این ظرف بر گرده چهارپایان و به ویژه اسب و قاطر انداخته می‌شود و ظرفیت آن برای هر گونه بار متفاوت است استحکام آن مهم است. زنان موی بزهای نر را جدا کرده و پس از شانه زدن، با دوکی مخصوص هگبه را می‌بافند.
قفل‌سازی
صنعت قفل‌سازی در چالشتر استان چهارمحال و بختیاری رواج دارد. برای ساخت قفل از آهن، مس، برنج، طلا، نقره، فولاد و آلیاژهای آن استفاده می‌کنند. هنر قفل‌سازی آمیخته با هنرهای قلمزنی، طلاکوبی، نقره‌کوبی و منبت‌کاری روی فلزات است. قفل‌های چالشتری برای تزئین نیز کاربرد دارد و امروزه در کمتر جایی دیده می‌شود که برای امنیت و حفاظت استفاده شود، زیرا قفل‌های در بازارهای مختلف جای آن را گرفته است. استادان چالشتری مانندعبدالله ریاحی چالشتری، احمد نیکزاد چالشتری و محمدتقی رنجبر از جمله افرادی هستند که در ساخت قفل‌های چالشتری از مهارت بسیار بالایی برخوردار بودند و توانستند تحولی بزرگ را در این صنعت خلق و ایجاد کنند.
انتهای پیام/