به گزارش میراث‌آریا به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، محمود حیدریان سرپرست هیئت باستان‌شناسی 5 تیر 1402 با اعلام این خبر گفت: محوطة باستانی تپه خدائی در بخش مرکزی شهرستان سنقر، دهستان فارسینج و حدود 1 کیلومتری شمال­شرقی روستای پارسینه واقع شده و ارتفاع آن از سطح دریا 1873 متر و ارتفاع آن از سطح زمین­های زراعی ضلع شمالی حدود 80/8 متر است.

او تصریح‌کرد: طبق مطالعات زمین­ریخت­شناسی انجام گرفته، قدیمی­ترین رسوبات رخنمون یافته در ناحیه سنقر متعلق به دوره کربونیفر، اواخر دوران اول است که به­صورت یک بخش آهکی با گسترش محدود، در ارتباط گسله­ها با واحدهای اطراف خود مشاهده می­شود و در جنوب­ شرقی سنقر و اطراف روستای پارسینه برونزد دارد.

این باستان‌شناس با بیان اینکه، این عامل، تپه­های نسبتاً کم ارتفاعی را تشکیل داده و تپه خدایی بر بستر رسوبات رسی و آهکی باران شسته این ارتفاعات و در یک دشت نسبتاً تخت و کم وسعت واقع شده است افزود: پوشش گیاهی سطح تپه مرتع و اطراف آن کلاً زراعی و از جمله ارتفاعات مشرف به این تپه می­توان به رشته کوه دالاخانی در قسمت جنوب­غربی تپه و کوه کالوش در شرق روستای پارسینه جدید اشاره کرد.

سرپرست هیئت باستان‌شناسی اظهارکرد: بر اساس نقشه خطوط هم لرزه استان کرمانشاه، دهستان فارسینج در کانون اصلی زلزله­های استان واقع شده و روستای قدیمی پارسینه که در محل کنونی محوطه باستانی تپه پارسینه (SK, 50) واقع بوده، بر اثر زلزله سال 1336 ه.ش به تلی از خاک تبدیل شده و جز آثار مادی به­جای مانده، هیچ اثری از آن باقی نمانده است؛ بازماندگان این واقعه هولناک در فاصلة کمی از ضلع شمالی تپه مذکور خانه­های خود را بر پا و روستای جدیدی را دایر کرده‌اند.

حیدریان گفت: بخش اعظم تپه توسط روستائیان در سال­های گذشته به منظور کشاورزی و استفاده به عنوان مصالح ساختمانی تسطیح شده و برش خورده است، به‌طوریکه طول بخش سالم تپه در جهت شرقی-غربی حدود 50 متر و عرض تپه در جهت شمالی-جنوبی حدود 45 متر است اما آثار بر جای ماندة سطحی نشان می­دهد که این محوطة باستانی ابعادی به طول تقریبی 120 متر در جهت شرقی-غربی و عرضی حدود 110 متر در جهت شمالی-جنوبی داشته است.

سرپرست هیئت باستان‌شناسی گفت: این محوطه در سال 1383 در اولین فصل بررسی دشت سنقر، معرفی و شناسایی و در سال 1385 نیز به صورت روشمند بررسی شد، بررسی روشمند نشان داد که تاکنون بیش از 70 درصد این محوطه ارزشمند تخریب شده است، لذا انجام عملیات تعیین حریم قانونی و برنامه حفاظت آن بسیار ضروری به نظر می ­رسید.

او افزود: این محوطه از بعد علمی، آثار ارزشمندی از دوره­های فرهنگی مس­وسنگ، مفرغ، تاریخی و اسلامی را در بر دارد و آثار فرهنگ­های شاخص زاگرس و شمال­غرب ایران مانند: دالما، سه­گابی، کورا-ارس، هزاره اول ق.م و تاریخی در آن به وفور به چشم می­خورد، علاوه بر آن بستر مناسب زیست محیطی محوطه، روشنگر روند بسیاری از تغییرات فرهنگی دوران مس­وسنگ و مفرغ قدیم منطقه بوده و با توجه به توالی دوره‌های مشخص فرهنگی آن، بازبینی و اصلاح بسیاری از نکات گاهنگاری منطقه شرق زاگرس را ممکن و میسر خواهد کرد.

حیدریان خاطرنشان‌کرد: از همین­رو برنامه گمانه­زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم این تپه با مجوز پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با اعتبارات پژوهش و اکتشاف باستان­شناختی و تاریخی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمانشاه و همکاری گروه باستان‌شناسی دانشگاه شهرکرد به سرپرستی نگارنده و با نظارت کیومرث اعظمی انجام شد.

او گفت: بعد از انجام عکس‌برداری هوایی محوطه و اطراف آن، عملیات تعیین عرصه و حریم تپه با ایجاد 16 گمانه در ابعاد 1×۱ متر در تمامی جهات اصلی و فرعی تپه ایجاد و گمانه‌ها در فاصله تقریبی ۱۵ متری از عرصه ظاهری تپه شروع و در دو ردیف ادامه یافت.

این باستان‌شناس با بیان‌اینکه عرصه و حریم درجه ۱ تپه با توجه به داده‌های فرهنگی به‌دست آمده از گمانه‌های حفر شده و عوارض طبیعی و مصنوعی موجود در پیرامون تپه صورت گرفت افزود: مطالعه و طبقه‌بندی یافته‌های باستان‌شناختی به‌دست آمده از گمانه‌زنی و سطح تپه (بررسی روشمند)، محاسبه دقیق مساحت تپه و همچنین مطالعه ویژگی‌های محیطی پیرامون آن از دیگر اهدافی بود که در این برنامه مورد توجه قرار گرفت.

حیدریان در پایان خاطرنشان‌کرد: در چشم‌انداز تپه، چندین تپه پیش از تاریخی وجود دارد که گویای اهمیت فرهنگی این منطقه است؛ کمبود اطلاعات باستان‌شناسی و نبود یک چارچوب گاهنگاری مقایسه­ای برای دشت سنقر در کنار توالی مواد فرهنگی و تخریب تمامی اضلاع تپه خدایی، فرصت مناسبی برای انجام لایه­نگاری تپه است تا تاریخ­گذاری دقیقی از دوره­های مختلف در اختیار ما قرار دهد.

 انتهای پیام/​​​​​​

انتهای پیام/