میراث آریا: سکونت گاه چندین هزار ساله بشر، مهد هنر و صنایعی است که پس از گذشت سالیان دراز همچنان چشم‌نواز و حیرت‌انگیز است. سخن از صنایع‌دستی سرزمینی‌است که از رنگ و سنگ گرفته تا نخ و نقش را در دل خاک و طبیعت خویش و جان و اندیشه ساکنانش جای داده تا همچنان زینت‌افزای زندگی امروز باشند. هنری که نباید تنها به دنبال انجام کارهای تزیینی آن بود بلکه تمرکز و تاکید بر وجه کارکردی آن نیز باید مد نظر قرار گیرد.
عباس حمزه‌ای معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان در این خصوص گفت: مهمترین صنایع‌دستی استان لرستان شامل گلیم، دست‌بافته‌های عشایری، ورشوسازی، قلم‌زنی، گره‌چینی ارسی‌سازی و قواره‌بری هستند که هر کدامشان آمیخته‌ای از هنر و صنعت هستند.
حمزه‌ای اظهار کرد: هر منطقه از این دیار ظرفیت‌های ویژه‌ای در حوزه صنایع‌دستی و هنرهای سنتی دارد ولی در مجموع گلیم و دست‌بافته‌های عشایری در سراسر استان و مابقی بیشتر در بروجرد توسط فعالان صنایع‌دستی، تولید می‌شوند.
او ادامه داد: امروز تلاش‌های زیادی در راستای حفظ و احیای صنایع‌دستی و هنرهای سنتی صورت‌می‌گیرد ولی صنایعی مانند قلمکاری، گیوه‌بافی، حرمی‌بافی، موتابی و... در معرض فراموشی قرار دارند که در سال‌های اخیر معرفی و حمایت از فعالان این رشته‌ها به هنرمندان جوان در دست اقدام است.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان با بیان اینکه تمامی رشته‌های صنایع‌دستی استان بخصوص دست‌بافته‌ها نیازمند به‌روزآوری و نوآوری هستند گفت: در حال حاضر ۴۰۰ نفر بیمه شده در رشته‌های صنایع‌دستی استان، فعالیت دارند و قطعا افراد زیادی نیز در بخش‌های مختلف این حوزه مشغول به فعالیت هستند.
حمزه‌ای یادآور شد: در راستای حمایت از فعالان صنایع‌دستی در سال ۱۴۰۱ حدود ۴۰ میلیارد تومان از منابع تسهیلات تبصره ۱۸ به صنعتگران صنایع‌دستی و هنرهای سنتی استان پرداخت شده است.
به گفته او، در راستای برگزاری نمایشگاه‌های درون استانی و فراهم کردن زمینه برای حضور در نمایشگاه‌های سراسری و برون استانی نیز حمایت‌های لازم و مطلوب از فعالان صنایع‌دستی استان صورت‌گرفته به نحوی که بیشتر تولیدکنندگان صنایع‌دستی استان به این نمایشگاه‌ها اعزام می‌شوند.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان خاطرنشان کرد: در راستای حمایت از صنایع در معرض فراموشی یا منسوخ شده، تاسیس خانه نساجی استان در دستور کار قرار گرفت و به منظور احیای رشته‌هایی مانند چرم‌بافی، موتابی، قلمکاری و... نیز آموزش مداوم رشته‌های صنایع‌دستی و اعطای تسهیلات صورت‌گرفته است.
ضرورت اطلاع‌رسانی مناسب و تبلیغات کافی برای معرفی صنایع‌دستی فراموش‌شده
فرشته سالاروند یکی از فعالان صنایع‌دستی لرستان که از بانوان کارآفرین این حوزه است، گفت: یکی از مهمترین مزیت‌های صنایع‌دستی در لرستان وجود برخی ملزومات برای تولید و ایجاد اشتغال در این حوزه است، ولی مشکلاتی نیز در این زمینه وجود دارد.
سالاروند که برخی هنرهای سنتی و صنایع‌دستی را از دوران کودکی فراگرفته و پس از سال‌ها فعالیت در این حوزه، امروز دارای کارگاه و تعدادی کارآموز است، اظهار کرد: با راه‌اندازی کارگاه در منطقه پیرعبداله دورود، امروز در حوزه کاری آنها یعنی سبدبافی چندنوع از این هنرصنعت از جمله سبدبافی با چوب، سبدبافی با بادام، حصیربافی با ساقه گندم، تزیینات موزه با جاجیم و... توسط علاقه‌مندان به صنایع‌دستی تولید می‌شود.
او ادامه داد: در حالی که بیشتر این کارها توسط بانوان و بخصوص بانوان سرپرست خانوار صورت می‌گیرد، لازم است که به موضوعاتی مانند آموزش این صنایع برای نسل جوان و حتی بازآموزی آنها اقدام کرد، زیرا برخی از این صنایع در معرض فراموشی هستند.
به گفته این صنعتگر در همین منطقه باتوجه به وجود مواد اولیه و همچنین تقاضا برای آموزش و فعالیت در این زمینه، می‌توان ۱۵۰ نفر را جذب کرد.
سالاروند با اشاره به اینکه متاسفانه برخی افراد حتی با کاربردهای این صنایع‌دستی زیاد آشنا نیستند، گفت: لازم است اطلاع‌رسانی مناسب و تبلیغات کافی برای معرفی صنایع‌دستی صورت گیرد.
او اضافه کرد: در سال‌های اخیر در نمایشگاه‌های مختلفی شرکت کرده و مورد حمایت دولت نیز قرار گرفته ولی باتوجه به اینکه برخی از صنایع‌دستی چندان برای جامعه شناخته شده نیستد، لازم است اطلاع‌رسانی‌های ویژه‌ای برای معرفی و فروش این محصولات بخصوص تولیدات زنان بی‌سرپرست یا بدسرپرست، صورت گیرد.
این هنرمند صنایع‌دستی لرستان گفت: اختصاص غرفه دائمی در استان یا سطح شهرستان‌ها به ویژه برای صنایعی که در معرض فراموشی هستند تا حد زیادی به رشد و توسعه صنایع‌دستی و حمایت از فعالان این حوزه کمک می‌کند.
احیای هنرهای سنتی و صنایع‌دستی، راز ماندگاری آنهاست
عطا حسن‌پور مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان نیز در این خصوص گفت: هرنقطه از استان لرستان از دیرباز تاکنون مهد رشد و توسعه صنایع‌دستی بوده تا جایی که برخی نام‌های خانوادگی فامیل مانند گیوه‌کش، بوریاباف، قلم‌کار، سفیدکار و ... نشان‌دهنده رواج این صنایع در مناطقی از استان بوده و حتی در دوره پهلوی اول نیز از شغل و کسب و کار افراد برای تعیین نام خانوادگی، استفاده می‌شده است.
حسن‌پور با بیان اینکه رشته‌هایی مانند حصیربافی بر خلاف تصور عموم در بخش‌هایی از لرستان مانند حوالی تالاب بیشه‌دالان بروجرد رواج داشته و دارد، اظهار کرد: در عین حال صنایع‌دستی مانند گیوه‌کشی در این استان با توجه به وجود ملزومات آن سابقه طولانی داشته و لازم است آموزش و به روزآوری در این رشته‌ها صورت گیرد.
او ادامه داد: در همین راستا معاونت صنایع‌دستی و هنرهای سنتی لرستان اقدامات ویژه‌ای برای حفظ و به روزآوری برخی هنرهای سنتی و صنایع‌دستی در لرستان انجام داده است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان با اشاره به اینکه احیای هنرهای سنتی و صنایع‌دستی، راز ماندگاری آنهاست، اظهار کرد: در همین راستا فعالان این رشته‌ها نباید تنها به دنبال انجام کارهای تزئینی باشند، بلکه باید روی وجه کارکردی این صنایع تمرکز و تاکید داشته باشند، در حالی که ما باید به دنبال انتقال این هنرها و صنایع به نسل آینده باشیم و آموزش و شاگردپروری نیز مدنظر تولیدکنندگان و فعالان این عرصه باشد.
او تاکید کرد: اگر صنایع‌دستی وجه کارکردی نداشته باشند حتی با به روزآوری آنها، در خطر فراموشی قرار می‌گیرند.
حسن‌پور با بیان اینکه تولیدکنندگان حوزه صنایع‌دستی باید سراغ محصولاتی بروند که نه تنها نیازهای محلی بلکه نیاز سایر جوامع همجوار را نیز مرتفع کند، اظهار کرد: اگر این تولیدات مبتنی بر نیاز جامعه باشد، مازاد است و نقشی در حفظ صنایع‌دستی و اشتغالزایی در این حوزه ندارد.
او یادآور شد: علاوه بر اینها ما برای احیای برخی صنایع‌دستی که ریشه در این استان دارند و خیلی کم معرفی شده‌اند، اقداماتی انجام داده‌ایم که برای نمونه در زمینه حصیربافی به علت وجود نیزار در منطقه بیشه‌دالان بروجرد و با وجود ملزومات این صنعت، آموزش‌های کافی به علاقه‌مندان و ساکنین این مناطق ارائه کرده‌ایم.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان افزود: در حال حاضر افراد از همه رده‌های سنی در این منطقه مشغول فعالیت در زمینه حصیربافی هستند و در رشته‌های دیگری مانند زره‌بافی نیز اقدامات ویژه‌ای انجام داده‌ایم.
او خاطرنشان کرد: توجه به ملزومات منطقه‌ای در جهت ایجاد زنجیره ارزش در حوزه صنایع‌دستی بسیار مهم است که خوشبختانه هرنقطه از استان لرستان در این زمینه غنی است و با توجه به وجه کارکردی و نیازسنجی در این بخش، می‌توان علاوه بر احیا به توسعه، اشتغال زایی و درآمدزایی در این بخش، امیدوارتر بود.
انتهای پیام/
نظر شما