مرتضی گراوند، باستان‌شناس و مدیر پایگاه ملی معبد آناهیتای کنگاور در یاداشتی نوشت: منظر تعریف شده  اشکانی- ساسانی یکی از طولانی‌ترین مسیرهای تاریخی و فرهنگی از نگاه باستان‌شناسی و معماری به شمار می‌رود که در امتداد جاده ارتباطی تیسفون به هگمتانه که از میان کوه‌های زاگرس مرکزی عبور می‌کند، واقع شده است. مسیر ارتباطی مورد بحث در طول تاریخ یکی از شریان‌های مهم سیاسی، اقتصادی و نظامی ایران و عراق بوده و در دوره ماد بخشی از جاده اکباتان به بابل، در دوره هخامنشی بخشی از جاده شاهی، در دوره اشکانی بخشی از جاده ابریشم و در دوره ساسانی، فلات ایران را به بین النهرین متصل کرده است. 

این مسیر در سده‌های میانه نیز به جاده بزرگ خراسان و بعدها به دروازه آسیا و امروزه به جاده عتبات و عالیات معروف شده است. با ثبت این منظر فرهنگی در میراث جهانی یونسکو، بدون شک تداوم کاوش‌های باستان شناختی، حفظ و احیا و معرفی ابعاد گوناگون بناها، یادمان‌ها و محوطه‌های استقراری شکل گرفته در امتداد مسیر مورد بحث و توسعه گردشگری پایدار را می‌توان از مهمترین نتایج ثبت منظر فرهنگی مذکور عنوان کرد. 

کشور ایران و عراق (بین النهرین) دو تمدن باستانی هستند که هر یک فرهنگ‌های بزرگ و پایداری را در تاریخ جهان پدید آورده‌اند. شواهد و مدارک باستان شناختی به خوبی نشان می‌دهد، که تقابل و تعامل دشت نشینان نواحی پست بین‌النهرین با کوه نشینان زاگرس از هزاره چهارم پیش از میلاد تمدن و فرهنگ‌های مشترک و متنوعی را بوجود آورده است. مهمترین اثر کهن مشترک در این پهنه گسترده جغرافیایی در دوره اشکانی- ساسانی؛ شهر تاریخی تیسفون (مدائن) در کشور عراق پایتخت حکمرانان اشکانی (سده سوم پیش از میلاد تا سده سوم میلادی) و ساسانیان (سده سوم تا هفتم میلادی) است. 

بنابر این وجود آثار متعدد شکل گرفته در امتداد این بخش از جاده خراسان بزرگ در دوره اشکانی و ساسانی بخصوص در شرقی‌ترین تا غربی‌ترین نقطه استان کرمانشاه حاکی از اهمیت کرمانشاه در دوره‌های تاریخی است، به جرات می‌توان مسیر مذکور را دانشگاه معماری دوره تاریخی زاگرس مرکزی نام نهاد. 

بناهایی با کارکردهای متفاوت و با ساختارها و مصالح معماری متنوع، گواهی است بر این ادعاست، از جمله این آثار می‌توان به معبد آناهیتا به عنوان بزرگترین تک بنای سنگی ایران، کاخ خسرو و دیوار فرهاد تراش در بیستون، تاق‌بستان شکوه معماری و هنر صخره‌ای ساسانیان، طاق گرا و مجموعه قلعه یزگرد با وسعتی در حدود ۴۰ کیلومتر مربع، عمارت خسرو و بناهای وابسطه  به آن تنها بخشی است از این هنر معماری بجای مانده از سلسله اشکانی و ساسانی در لبه غربی فلات ایران است.  

باید گفت امروزه جلب توجه جهانیان به داشته‌های فرهنگی و آثار تاریخی شاخص به واسطه ثبت در فهرست میراث جهانی به صورت مشترک، برای معرفی اشتراکات ملموس و ناملموس فرهنگی و تقویت روابط دیپلماسی فرهنگی و توسعه گردشگری پایدار از اهداف دولت‌ها به شمار می‌رود، که می‌تواند نقش مهمی در اتحاد و احیای فرهنگ‌های کهن ایفا کند. از این رو، کشور ایران و عراق با توجه به مؤلفه‌های عظیم فرهنگی دوران گذشته از قابلیت منحصر به فردی در این زمینه برخوردار هستند، که متاسفانه به نحو شایسته‌ای تاکنون از آن استفاده نشده است. 

بنابراین ثبت جهانی منظر فرهنگی اشکانی- ساسانی از معبد آناهیتا تا ایوان مدائن به طول ۵۱۵ کیلومتر، در امتداد جاده ارتباطی خراسان بزرگ (شاهراه بغداد-ری) می‌تواند گام بسیار مهم و اقدامی شایسته در تقویت و پیوند هر چه بیشتر بین دو کشور ایران و عراق به صورت مشترک باشد. لذا ضرورت دارد برای تقویت روابط سیاسی، توسعه اقتصاد جوامع محلی مرزنشین، گسترش گردشگری فرهنگی و زیارتی و تنوع بخشی به آن و در نهایت ارتقای امنیت و صلح در سینه ستبر ایران اسلامی و تقویت هر چه بیشتر روابط فرهنگی منظر فرهنگی مورد بحث در فهرست میراث جهانی مشترک در اولویت ثبت وزارتخانه قرار گیرد. 

از این رو، در راستای تحقق این برنامه ضرورت دارد دستگاهای ذی‌ربط و ذی‌صلاح به ویژه استانداری کرمانشاه و نمایندگان محترم مجلس تمام تلاش خود را برای نهایی شدن پرونده ثبت جهانی منظر اشکانی- ساسانی معبد آناهیتا تا مدائن به کار گیرند.