در خصوص کاربري عنوان گبه در کشور هاي ديگر در خارج از مرز هاي ايران و برخي از کشور هاي همجوار اين واژه يا مشابه آن شناخته شده است از جمله در عثماني(ترکيه امروزي)نوعي زيرانداز وجود داشته که به آن (کبه) گفته مي شود.
با اين وجود آنچه را که عثمانيان گبه مي گفته اند با آنچه در ايران گبه شناخته مي شود، تفاوت بسياري دارد. به اين معنا که نام کبه در عثماني به نوعي فرش هنري اطلاق مي شود که پرز به آن وصل مي شود، اين واژه در زمان سلطان سليمان کاربرد داشت اما بعد ها به فراموشي سپرده شده است. علاوه بر عثماني، واژه گبه در کشمير هم کاربرد دارد منتها در اين ديار گبه به نوعي فرش که هيچ ارتباطي با گبه ايران ندارد و نوعي تکه دوزي سوزن دوزي شده است، گفته مي شود.
گبه يا قاليچه‌خرسک گونه‌اي فرش از جنس قالي است که معمولا در قطع قاليچه توسط عشاير و ايلات لر و قشقايي بافته مي‌شود و داراي پرزهاي بلند است.
در بافت گبه از تعداد پود بيشتري استفاده مي‌شود که اين کار در نرمي گبه تاثير فراوان دارد. تعداد پود برخي از گبه‌ها گاهي از سه تا هشت پود در هر رج و بلندي پرزها گاهي تا يک سانتي متر هم مي‌رسد.
گبه در اندازه‌هاي مختلفي بافته مي‌شود که عبارتند از: گبه در اندازه قاليچه، گبه در اندازه قالي، گبه پتويي و ...
در بافت گبه که به وسيله پشم خودرنگ مخلوط با موي بز انجام مي‌شود، تفکيک رنگ از اهميت فوق‌العاده زيادي برخوردار است.
نخستين مرحله کار گبه‌بافي همين امر است که طي آن، گبه بافان و دست اندر کاران ابتدا پشمي را که از دام‌هاي خودشان تامين شده و يا( در صورتي که خانواده فاقد دام باشد) از ساير دامداران، دامپروران و عشاير خريداري کرده، به نسبت نوع رنگي که دارند آن‌ها را کاملا تفکيک مي‌کنند.
اين پشم‌ها پس از شستشو، توسط زنان و دختران و به وسيله‌ي دوک‌هاي کوچک و قابل حمل ريسيده و تابيده مي‌شود.
بنابراين گزارش؛ گاهي نيز موي بزهاي عدني و پاکستاني را که از تنوع رنگ فوق‌العاده زيادي برخوردار است با پشم گوسفند مخلوط کرده و به عنوان تار يا جهت دوخت سجاف‌ها مورد استفاده قرار مي‌دهند.
زمينه گبه‌هاي توليدي مناطق مختلف ايران اکثرا داراي رنگ‌هاي روشن نظير سفيد، کرم يا شيري است و نقوش به رنگ‌هاي مشکي، قهوه‌ا‌يي، حنايي و... است.
گبه با کمک دارهاي قاليبافي افقي و به شيوه ي قالي بافته مي‌شود و بافندگان براي ايجاد نقوش بر روي فرآورده‌هاي خود در حين بافت از نقشه استفاده نمي‌کنند و بيشتر به طور ذهني به اين کار مي‌پردازند.
بيشتر گبه بافان يک يا چند طرح خاص را در ذهن داشته و در بافت آن داراي مهارت هستند ولي به طور کلي نقش اصلي گبه‌هاي ايراني را يک مربع مستطيل و يک رديف لوزي در وسط آن تشکيل مي‌دهد که رئوس هر يک از لوزي‌ها، به رئوس لوزي‌هاي ديگر متصل است و در اصطلاح محلي \"کم\" ناميده مي‌شود.
علاوه بر اين، استفاده از نقوش بوته جقه و گل‌هاي مختلف به طريقه‌ي هندسي نيز جاي خاصي در گبه‌هاي توليدي توسط عشاير،روستانشينان و بافندگان شهري مناطق پيش گفته دارد.
گبه در اندازه‌هاي مختلف بافته مي‌شود و براي بافت هر تخته‌ي ۱۰۰ - ۲۰۰ سانتي متري آن همکاري يک ماهه دو بافنده با روزي ۶ساعت کار الزامي است.
اين گزارش حاکيست؛ بافت گبه، همان گونه‌که گفته شد با بهره‌گيري از پشم‌هاي خود رنگ انجام مي شود ولي گاهي بافندگان براي شفافيت بخشيدن به مواد اوليه مصرفي شان بر روي پشم‌هاي سفيد، شکري و کرم عمليات سفيد گري و بر روي پشم‌هاي قهوه‌اي و مشکي نيز عمليات رنگرزي انجام مي‌دهند و به وسيله‌ي پوست ميوه‌ي بلوط که در اصطلاح محلي جفت ناميده مي‌شود، نوعي رنگ قهوه‌ايي‌متمايل به حنايي و با کمک پوست انار، زاج و رنگ آهن رنگ مشکي شفافي به وجود مي‌آورند.114/
انتهای پیام/
