اولين اثر تاريخي منقول در فهرست آثار ملي ثبت شد

به گزارش روابط عمومي معاونت ميراث فرهنگي، مدير کل دفتر ثبت آثار تاريخي،‌ طبيعي و فرهنگي با بيان اين مطلب افزود: اين قرآن که شامل 30 جزء است به دستور ابو جعفر محمد بن احمد عبدوسي در بين سالهاي 462 تا 466 ه.ق هم زمان با سالهاي اوليه حکومت سلطان ملک شاه سلجوقي نگارش شده است.

حسين علي وکيل علي آبادي گفت رقم نگارنده و تاريخ تحرير کتاب در ميان جزهاي 1، 16، 20، 21 و 27 ديده مي شود

وي در ادامه خاطر نشان کرد: اين قرآن به چندين نوع خط نگارش شده است، به اين ترتيب که خود قرآن به خط کوفي و در برخي بخش ها خط رقاع و گاهي رقاع آميخته به ثلث در ميان نگارش آن ديده مي شود.

وي افزود: اسامي سوره ها را به خط هاي مختلف و بسم ا.... ها را به چند نوع خط کوفي تزئين کرده اند.

وي با اشاره به اين که هر يک از 30 جزء داراي 2 صفحه تذهيب کامل است که 2 صفحه روبروي هم قرار داشته و طرح و نقش تذهيب هر جزء با جزء ديگر متفاوت است در ادامه خاطر نشان کرد: جزء آخر داراي زيباترين تذهيب است که به صورت پيچ هاي معکوس و طرح زيباي اسليمي گياهي در وسط آن وجود داشته و در عين حال به دليل کثرت سوره ها پرکارترين جزء است.

مديرکل دفتر ثبت آثار تاريخي،‌ طبيعي و فرهنگي افزود: از جمله تزئينات ديگر بکار رفته در اين قرآن استفاده از رنگ هاي مختلف مثل شنگرف براي اعراب گذاري و تنوين گذاري و رنگ زنگاري براي شدّ و مدّ و همزه و رنگ زرد براي اعجام و براي علامت سکون ، به صورت دايره کوچک است.

وکيل تصريح کرد: رنگ لاجوردي و وقف ها را با شنگرف و ما بين آيات را زرين نقش شده و ترنج هاي زرين شمسه دار در حواشي با نقوش متفاوت طراحي شده اند که هر ترنج بيانگر 10 آيه است.

وي با اشاره به اينکه ابعاد اين قرآن 25*20 و اندازه سطرها 5/10*5/15شامل 2331 ورق است ادامه داد: جلد اين قرآن از نوع تيماچ قهوه اي لبه دار است که داراي حاشيه ترنج گره دار ضربي و آستر جلد از پارچه کتاني سبز رنگ است.

وي با تأکيد بر اينکه در تاريخ 614 ه.ق علي بن ابوالفضل بن علي حاجي بقرايي اين قرآن را به حرم مطهر امام هشتم وقف کرده است، توضيح داد: دربرهه اي از زمان برخي از جزوات اين قرآن در تملک شاه عباس صفوي قرار گرفته که در سال 1037 وقف کتاخانه آستان رضوي شده است.

اين مقام مسئول درسازمان ميراث فرهنگي ادامه داد: در جريان گردش روزگار تعدادي از جزوات آن در اختيار موزه ايران باستان بوده که در سال 1354 به کتابخانه آستان قدس برگردانده شده است.

وکيل افزود: هفت جزء از اين قرآن بين 2 پوش سقف دارالسلام حرم مطهر بوده که در سال 1348 به کتابخانه آستان قدس برگردانده داده شده و احتمالاً اين 7 جزء در جريان حمله ازبک ها در قرن 11 هجري قمري در اين مکان پنهان شده است.

وي اشاره کرد: از ميان اين مجموعه تنها جزء 23 به خط محمد بن عثمان وراق غزنوي است که کاملاً شبيه جزوات کتابت شده عثمان بن حسين پدر ايشان است.

وکيل با اشاره به اين که با توجه به اين که نوع کاغذ از نوع عراقي است، محل کتابت اثر را در بغداد و در محل دارالخلافه عباسي پيشنهاد داده انداضافه کرد: اين اثر مي تواند نقش کتاب آسماني را در پيشرفت و تکامل خط و تذهيب و جلدسازي و کتاب آرايي در تمدن اسلامي نشان دهد.

گفتني است وضعيت جزوات اکنون مناسب بوده و تنها آسيب ديدگي در جلد چهارم ديده مي شود که اوراق از عطف خود جدا شده است./118

انتهای پیام/

کد خبر 1387070748