ريشه‌ درخت انجير وحشي مهم‌ترين مشکل بام آرامگاه کوروش بود

به گزارش ميراث آريا(chtn) عضو گروه مطالعات تاريخي پروژه مرمت آرامگاه کوروش در نشست پرسش و پاسخ با موضوع فرآيند عمليات مرمت آرامگاه کوروش ضمن بيان اين مطلب افزود: اين مجموعه داراي آب و هواي سرد کوهستاني، زمستاني سرد و تابستان گرم و خشک است که وجه تسميه آن از مورخان يونان باستان هم چون پروتون، گزنفون و هرودوت به ما رسيده است .

وي با اشاره به اين که دردوره اسلامي با نام‌گذاري آرامگاه کوروش به نام مادر حضرت سليمان، اين بنا به اوج تقدس خود رسيد اظهار داشت: در دوره هخامنشي اين بنا همواره مورد تقدس و احترام پادشاهان آن زمان بود از اين رو مراسم تاج‌گذاري آنان به مدت 220 سال در اين مکان انجام شد .

وي با بيان اينکه اردشير اول ساساني خود را از نسل اردشير هخامنشي مي‌دانست تصريح کرد: پس از هخامنشيان، اشکانيان و ساسانيان نيز اين مکان را مورد احترام و تقدس خود قرار مي‌دادند .

وي با بيان اينکه در قرن هفتم اين مکان به مسجد و بعد به قبرستان تبديل شد اضافه کرد: آرامگاه در زميني به مساحت صد و پنجاه و شش مترمربع، دوازده در سيزده متر و به ارتفاع يازده متر از شش پله و يک پلان موجود در زير زمين واقع شده است .

زارع ادامه داد: بر اساس گمانه زني‌هاي انجام شده در سال 1963 مشخص شد که پ
پلکان اول و دوم 156، پلکان سوم و چهارم 105 سانتي متر و پنجم و ششم 55 سانتي‌متر است، البته پلکان اول هم اکنون ديده نمي‌شود .

به گفته اين کارشناس تاريخي: بر اساس نوشته‌هاي مورخان يوناني جايگاه ترفيع در اتاقک بالا ، آرامگاه کوروش و همسرش بوده که البته گنجايش دو تدفين نيز بيشتر نبوده است .

معماري آرامگاه کوروش برگرفته از معماري زيگوراتي

در ادامه کريمي در مورد ساختار معماري آرامگاه کوروش در ديدگاه باستان‌شناسي گفت: ساختار معماري آرامگاه از معماري زيگوراتي و معابد بين النهرين الهام گرفته شده است .

وي با اشاره به اينکه مصالح بکار برده شده در ساخت بناي آرامگاه کوروش سنگ سفيد تراولتن مربوط به معبد الماس بري سيوند به پاسارگاد منتقل شده اظهار داشت: براي احداث آرامگاه، سنگ‌ها از معدن به صورت زمخت جدا شده و سپس در پايين کوه تراشيده و به وسيله غلتک به پاسارگاد منتقل مي‌شده است .

اين کارشناس مرمت با بيان اينکه سنگ‌هاي چهارگوش توسط چهارپايان و سپس بوسيله الوار به پاسارگاد منتقل ‌شده است تصريح کرد: بر اساس علائم و نشانه‌هاي بدست آمده، استفاده از ابزارهايي مانند کلنگ، چکش، قلم‌هاي نوک تيز لبه‌دار، دندانه‌دار، تک شانه‌اي و دو شانه‌اي در فرآيند ساخت آرامگاه بکار برده ‌شده است .

به گفته کريمي معمولاً با استفاده از پوست کوسه و الياف ليف درخت خرما، پس از ساخت، بنا را صيقل داده سپس با استفاده از رنگ، بنا را رنگ آميزي کرده‌اند .

بلوک‌هاي آرامگاه شناسنامه دارند

در ادامه نصيري درباره موضوع مستندساري فرآيند مرمت آرامگاه کوروش گفت: بر اساس گزارش‌هاي موجود در عمليات مستندنگاري، آرامگاه از چهار جهت نقشه برداري شد، سپس سه دوره مرمت آرامگاه همراه با تمام شکست‌ها و جزييات مشخص شدند .

وي با اشاره به فرسايش‌هاي طبيعي، بيولوژيکي، تخريب‌هاي انساني و شکستگي‌هاي وارد شده در آرامگاه اظهار داشت: هم اکنون تک تک بلوک‌ها داراي شناسنامه و نام بوده و مشخصات تمامي سنگ‌ها نيز مشخص شده است.

تقوي ديگر کارشناس حوزه مستند نگاري عمليات مرمت آرامگاه کوروش در اين نشست گفت: در فرآيند مستندنگاري هريک از بلوک‌هاي آرامگاه شماره گذاري شدند، حتي مرمت‌هاي انجام شده در سال‌هاي گذشته نيز در اين عمليات مشخص شدند .

وي با اشاره به اينکه جزييات داخل اتاقک آرامگاه برداشت شده است اظهار داشت: محراب آرامگاه نيز به صورت کامل شبکه‌بندي و مستندنگاري شده، همچنين نماي مختلف شرقي، جنوبي و غربي با آسيب‌هاي موجود در آنها نيز مستندنگاري شده است.

بيشترين فرسايش آرامگاه در ضلع جنوب غربي

کليايي يکي از اعضاي گروه آسيب شناسي آرامگاه نيز در اين نشست با اشاره به عمده ترين آسيب‌هاي آرامگاه کوروش گفت: آسيب‌هاي گل سنگ، ترک خوردگي، شکستگي، پوسته شدن و ورقه شدن، رسوبات نارنجي رنگ، آب‌شکستگي و آسيب‌هاي ناشي از مواد و مصالح مرمتي گذشته از جمله عمده‌ترين آسيب‌هاي آرامگاه کوروش به شمار مي‌آيند .

وي با اشاره به قرار گرفتن آرامگاه در محيط روباز و تشديد تاثير عوامل محيطي روي آن اظهار داشت: بر اساس گزارش‌هاي موجود، در ضلع جنوب شرقي، تشديد گل سنگ يکي از آسيب‌هاي مهم به شمار مي‌آيد چراکه تابش آفتاب اندک بوده و تبخير رطوبت نيز باعث رشد گل سنگ شده است.

کليايي با بيان اينکه در ضلع جنوب شرقي به علت حضور آب و تاثيرات محيطي و جوي، ترک و ريز ترک‌هايي ايجاد شده است تصريح کرد: در ضلع شمال غربي نيز بيشترين آسيب وارده شکستگي تحت تاثير حضور آب و عوامل محيطي ديگر اعلام شده است . از سوي ديگر در ضلع شمال شرقي بلوک‌ها از ساختار سنگ جدا شده و تخريب سنگي رخ داده است .

وي به پوسته شدن و ورقه شدن سطح ديوارها ناشي از تاثير رطوبت و عوارض محيطي اشاره کرد و گفت: رسوب‌هاي نارنجي رنگ ناشي از تغيير رنگ روي سنگ، تحت تاثير رطوبت و فعاليت‌هاي شيميايي است.

به گفته اين کارشناس در ضلع جنوب غربي آرامگاه به دليل وزش باد و نفوذ رطوبت، بيشترين فرسايش با ايجاد حفره و شيارهايي روي بلوک‌ها مشاهده شده است .

وي استفاده از مصالح نامناسب و سيمان‌هاي بکار برده شده در سال 1330 را از ديگر عوامل آسيب‌هاي آرامگاه ذکر کرده و تاکيد کرد: البته بکار بردن سيمان در آن زمان در روندحفاظت آرامگاه تاثيرگذار بوده به طوري که خاصيت موجود در سيمان باعث تخريب شده که بايد کنترل شود .

رضا شيخ السلام ديگر کارشناس گروه آسيب شناسي کارگاه مرمت آرامگاه کوروش در اين نشست گفت: تخريب فيزيکي و شيميايي در سنگ به دليل ضريب انبساط متفاوت نسبت به سنگ ايجاد مي‌شود، اين در حالي است که به دليل حضور انسان تخريب‌هاي فرسايشي در اتاقک آرامگاه رخ داده است .

در ادامه اين نشست کارشناسان گروه زمين‌شناسي در مورد مطالعات ساختار سنگ در آرامگاه توضيحاتي ارائه دادند .

سعيدي در اين باره گفت: بر اساس مطالعات و آزمايش‌هاي انجام شده، سنگ آرامگاه، سنگ آهک ريز بلور، رنگ شکسته کرم روشن تا سفيد به نام علمي سنگ آهک سفيد در نمونه ميکروسکوپي است که در عام به تراولتن و در زمين‌شناسي ترس بلايت گفته مي‌شود .

به گفته اين کارشناس زمين‌شناسي براي انجام حفاظت بهتر، نمونه‌هايي از سنگ‌ کوه‌هاي دشت پاسارگاد مورد مطالعه قرار گرفت که در نتيجه نمونه سنگ معدن سيوند نمونه برداري و مطالعات ميکروسکوپي روي آن انجام شد .

وي با اشاره به ساير مطالعات ويژه به منظور حفاظت از سنگ‌ها اظهار داشت: بر اين اساس، وزن دقيق و ظاهري سنگ، مقايسه آن با ساير سنگ‌ها، ضريب جذب آن، خواص شيميايي، مکانيکي و عناصر تشکيل دهنده مورد بررسي قرار گرفت که در نهايت بهترين مصالح براي سازگاري سنگ انتخاب شد .

مهم‌ترين مشکل بام آرامگاه کورورش

تدوين‌گر طرح مرمت آرامگاه کوروش در اين نشست با اشاره به اين که دراواخر سال 79 و اوائل سال 80 نفوذ آب به سطوح ديواره و جاري شدن آن از سقف مشاهده شد اظهار داشت: در سال 80 داربست فلزي چندمنظوره اي براي زير پاقراردادن با امکان باربري برپا شد.

شهرام رهبر در ادامه خاطرنشان کرد: در نيمه دوم سال 80 مطالعات مربوط به حفاظت و مرمت آرامگاه آغاز شد که شکسته و فاسدشدن ملات‌هاي سيماني، رويش درختچه‌ها، وجود ريشه‌هاي درخت انجير وحشي، جابه جايي بلوک‌هاي سنگي، وجود درزهاي باز از جمله مهم‌ترين مشکلات بام آرامگاه اعلام شده اند .

وي با بيان اينکه ريزش آب از سقف آرامگاه يکي از دلايل تاييد مرمت اين بنا است تصريح کرد: در مرمت آرامگاه تلاش شد تا بخش‌هاي بازسازي شده بتني با قطعات سنگي جايگزين شود . به اين منظور از سنگ‌هاي معدن زمان هخامنشيان و نيز ملات بهينه‌سازي شده ماسه و شيره آهک براي ساخت استفاده شد .

وي با اشاره به استحکام بخشي قطعات شکسته، شناسايي و مستندنگاري قطعات زيرين پس از برداشت سيمان‌ها، مسدود کردن درزها و شکاف‌ها اظهار داشت: در طرح مرمت ابتدا آسيب‌ها ذکر، سپس تصاوير با ارائه زمان، عکاس، طرح، تاريخ و توضيحات، آسيب، دليل و درمان ارائه شدند .

به گفته رهبر بر اساس طرح مرمت در يک مرحله سيمان‌ها برداشته شده، سپس ابعاد و اندازه‌‌هاي سنگ‌هاي جديد مشخص و در مرحله بعد سنگ‌هاي جديد شماره گذاري و در هرجاي پلان بام، آسيب، دليل و درمان سنگ‌هاي مربوطه ذکر و قطعات سنگي جديد در تمامي اشکال و ابعاد ذکر شدند ./118

انتهای پیام/

کد خبر 138710271