میراث آریا: در صورت ایجاد امکانات می‌توانند بستری مناسب برای ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و افزایش درآمد برای جوامع محلی شکل گیرد.

کارشناسان حوزه گردشگری کهگیلویه و بویراحمد می‌گویند که با ایجاد کمپ‌های گردشگری و فراهم کردن زمینه فروش غذاهای محلی و عرضه خوراکی‌هایی مانند کشک، آجیل محلی، عسل، سبزی‌های خشک‌شده می‌توان در مناطق عشایری درآمد ایجاد کرد تا ضمن فروش محصولات اهالی، بدون پرداختن بهای حمل‌ونقل گردشگران هم حلاوت مصرف غذاها و خوراکی‌های ارگانیک باقیمت مناسب را تجربه کنند.

این کارشناسان بر این باورند که رونق گردشگری در مناطق عشایر نشین می‌تواند بستری برای فروش دست‌یافته‌ها و صنایع‌دستی عشایر کهگیلویه و بویراحمد مانند مهرو و میخک که به‌صورت دستبند، گردنبند، انگشتر درست‌شده، گلیم‌هایی که به‌صورت تابلو فرش تهیه‌شده و سبدهایی که به‌صورت حصیری در اندازه‌های مختلف تولید می‌شود فراهم کند.

آنان تأکید می‌کنند که تجربه زندگی چادرنشینی در قالب تورهای گردشگری آن چیزی است که بسیاری از ایران‌گردان و حتی جهانگردان پسامدان دوست دارند و در حقیقت این تجربه یک حس نوستالژیک قوی را برای گردشگران تداعی می‌کند. به همین دلیل این شاخه از گردشگری در استان کهگیلویه و بویراحمد نیازمند توجه برای تقویت زیرساخت‌هاست.

مناطق عشایری تمام ساعت‌های شبانه‌روز زیبایی‌های خاص خودش را دارد به‌طوری‌که صدای آواز پرندگان، خوردن یک صبحانه سنتی با کره، تخم‌مرغ محلی، عسل، دوغ، نان تیری در صبحگاهان، کوه‌پیمایی در طبیعت، عبور در کنار پوشش گیاهی متنوع ازجمله بلوط‌های سربه فلک کشیده در میانه روز، پا گذاشتن در آب‌خنک چشمه در هنگامه ظهر و مشاهده آسمان پرستاره و نورافشانی ماه در سکوت شبانه تجربه‌ای بی‌نظیر از تابستان گردی به گردشگران در این مناطق می‌بخشد.

اینجا از نزدیک دیدن سنتی‌ترین سبک زندگی بشر و فعالیت‌هایی چون دوشیدن شیر، تهیه ماست، کره‌گیری، روغن‌گیری، پشم‌چینی، قالی‌بافی و چگونگی نگهداری از گله، نوای نی چوپان، صدای دل‌نشین لالایی مادران با گویش‌های لری و ترکی، بوی خوش پخت نان، غذاهای محلی و ده‌ها تجربه دیگر در انتظار گردشگران است.

اقامت در سیاه‌چادرهایی که از زیرانداز تا وسایل تزئینی آن‌همه به شکل سنتی تولیدشده با سرپنجه هنرمند بانوان عشایری، خوردن آبی که به‌جای یخچال یا آب‌سردکن در مشک، سرد و گوارا شده، شنیدن موسیقی‌های محلی با گویش‌های لری و ترکی از دیگر تجربه‌هایی است که در سایه گردشگری عشایری البته با هزینه‌های نه‌چندان زیاد امکان‌پذیر است.

مزایای تداوم زندگی عشایر
در دنیای پرهیاهو و پرزرق‌وبرق امروزی زندگی عشایری برای مردمان شهرنشین می‌تواند جذاب باشد چراکه اینجا با کمترین امکانات بیشترین آرامش نصیب اهالی می‌شود به همین دلیل رونق زندگی عشایر افزون بر حفظ سنت‌های زندگی ایرانی، افزایش تولید خود می‌تواند زیرساختی برای گردشگری نیز باشد.

کارشناسان حوزه گردشگری کهگیلویه و بویراحمد می‌گویند: با فراهم کردن مشاهده دوشیدن شیر، بافتن جاجیم و قالی، گرفتن روغن و کره از دوغ، درست کردن ماست، ساختن وسایلی مانند مشک برای خنک نگه‌داشتن لبنیات و آب، پخت غذا، انجام نظافت که روزانه از سوی بانوی ایل انجام می‌شود می‌توان به رونق گردشگری عشایری کمک کرد.

مشاهده برپا کردن چادر، چوپانی، کمک به زایمان دام‌ها، پشم‌چینی، تلاش برای درمان دام‌های مصدوم در حوادث که روزانه از سوی مردان و پسران انجام می‌شود نیز می‌تواند برای گردشگران تماشایی باشد.

عشایر حتی شامگاهان هم برای چرخیدن چرخ زندگی در تلاش هستند جایی که زیر آسمان پرستاره و نور ماه دورهم جمع می‌شوند تا  برای برپایی آیین‌های مختلف زندگی چون عروسی، عید نوروز و کوچ برنامه‌ریزی کنند که این هم می‌تواند جاذبه‌های خاص خودش برای شهرنشینان را داشته باشد. 

میزان تولیدات عشایر

عشایر کهگیلویه و بویراحمد که بیش از یک‌میلیون رأس دام سبک و سنگین دارند با تولید ۶۰ درصد گوشت مصرفی مردم کهگیلویه و بویراحمد و ۳۵ درصد صنایع‌دستی نقش مهمی در تولید و خودکفایی دارند.

مدیرکل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد گفت: عشایر این استان سالیانه حدود ۴۵ هزار تن محصول دامی تولید می‌کنند.

فیض‌الله آذرفر اظهار کرد: میزان تولید گوشت قرمز در مناطق عشایری این استان در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال پیش ۹۰۰ تن افزایش‌یافته است.

او افزود: میزان تولید گوشت قرمز عشایر کهگیلویه و بویراحمد که در سال‌ ۱۳۹۹ هشت هزار و ۱۰۰ تن بود هم‌اکنون به ۹ هزار تن رسیده است.

آذرتر بابیان اینکه تولید سایر فراورده‌های دامی در استان تغییری نکرده است تأکید کرد: پارسال ۳۵ هزار تن شیر، ۴۰۰ تن پشم و ۱۵۰ تن کشک در مناطق عشایری استان تولید شد.

نگاهی به مناطق عشایری در کهگیلویه و بویراحمد

شبلیز:

شبلیز؛ منطقه عشایری است که می‌تواند مکانی خیال‌انگیز برای تابستان گردی باشد.

وجود زیرساخت‌هایی چون جاده آسفالت، برق و آنتن (GSM) روستایی در کنار طبیعت زیبای بهاری در اوج گرمای تابستان، شبلیز را به یکی از مقاصد مهم طبیعت‌گردی تابستانی در کهگیلویه و بویراحمد تبدیل کرده است.

این منطقه به صورت طولی و در میان یک دلتا که به‌وسیله رشته‌کوه‌های زاگرس محصورشده قرارگرفته است. ازجمله کوه‌های مشهور آن می‌توان از سیاه کوه، کوه ماری، سرو باغک، کوه شورم، کوه‌سر، پیون و کشیز نام برد.

چشمه دویی شبلیز به دلیل اینکه در زمان جوشیدن از دل زمین شبیه به رنگ دوغ در حال جوشیدن و قل زدن، فوران و جاری است یکی از جاذبه‌های بی‌نظیر این منطقه است.

دلیل نام‌گذاری شبلیز که از دو کلمه «شب» و «لیز» تشکیل‌شده، وجود غاری در کوه بالادست چشمه دویی است که نقل‌شده افرادی به دلیل برفگیر شدن وارد این غار می‌شدند و از آن به‌عنوان محل استراحت و خواب استفاده می‌کردند. در گویش محلی لری کلمه «شو» به معنای شب و «لیز» به معنای جا گرفتن و خوابیدن است.

کوه شبلیز در فاصله ۷۰ کیلومتری شمال غربی شهر یاسوج و در جنوب روستای شبلیز قرارگرفته است.

نیازهای توسعه گردشگری عشایری در کهگیلویه و بویراحمد

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کهگیلویه و بویراحمد گفت: ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی و کمپ‌های گردشگری در مناطق عشایری از نیازهای توسعه گردشگری عشایری استان است.

سعید طالبی پور توضیح داد: پرداخت تسهیلات بانکی ارزان‌قیمت برای ساخت اقامتگاه‌های بوم‌گردی در مناطق عشایری مستعد کهگیلویه و بویراحمد در اولویت برنامه‌های دولت قرار دارد.

او عنوان کرد: برای ساخت هر واحد اقامتگاه بوم‌گردی بر اساس نیاز در طرح توجیهی یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال تا ۲ میلیارد ریال تسهیلات بانکی ارزان‌قیمت به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌شود.

طالبی پور کمک به تبلیغات، جذب گردشگر و اعطای مجوز در کمترین زمان را از دیگر حمایت‌های دولت برای توسعه این اقامتگاه‌ها ذکر کرد و گفت: هم‌اکنون هشت اقامتگاه بوم‌گردی در مناطق مختلف کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد که برخی از آن‌ها در مناطق عشایری است.

اقدام‌های انجام‌شده

جشنواره کوچ عشایر با برنامه‌هایی مانند نمایش آیین و سنت‌های زندگی عشایری، طنین نوای موسیقی سنتی، معرفی غذاهای محلی و عرضه صنایع‌دستی عشایر ازجمله اقدام‌های انجام‌شده تیرماه امسال برای شکوفایی گردشگری عشایری در کهگیلویه و بویراحمد بوده است.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کهگیلویه و بویراحمد گفت: گردشگری عشایری یکی از ظرفیت‌های مهم استان است که نیازمند معرفی برای جذب سرمایه‌گذاران در سطوح ملی و بین‌المللی است.

طالبی پور تصریح کرد: در جشنواره کوچ عشایر که اردیبهشت‌ماه 1402 با حضور ۲۵ فعال گردشگری شامل راهنمایان گردشگری و دفاتر خدمات مسافرتی برگزار شد، سرمایه‌گذاران با ظرفیت‌های گردشگری کهگیلویه و بویراحمد آشنا شدند.

او اظهار کرد: این فعالان گردشگری از استان‌های تهران، گیلان، آذربایجان شرقی، اصفهان، فارس، کرمانشاه، خراسان شمالی و چهارمحال و بختیاری در جشنواره حضور داشتند.

به گفته طالبی پور در این جشنواره فعالان گردشگری کشور از جاذبه‌های کهگیلویه و بویراحمد مانند غار ده شیخ، تنگه مهریان، آبشار تنگ تامرادی، روستای گردشگری کریک و منطقه کوه‌گل بازدید کردند.

طالبی پور تأکید کرد: در جشنواره کوچ عشایر ایران‌زمین ضمن برپایی اقامتگاه‌های بوم‌گردی، غذاهای محلی و سنتی عشایر کهگیلویه و بویراحمد به‌منظور معرفی ظرفیت‌های گردشگری پخت شد.

۷۰ هزار نفر در قالب بیش از ۱۱ هزار و ۱۲۰ خانوار از جمعیت ۷۲۶ هزارنفری کهگیلویه و بویراحمد عشایر هستند که این میزان جمعیت از ۶ ایل بومی، ۲ طایفه قشقایی، ۱۶ تیره، ۱۸۱ طایفه و بیش از یک هزار و ۱۱۰ تش (اولاد) تشکیل‌شده است.

گزارش: علی اکبرپاک

انتهای پیام/