میراث‌آریا: اینجا در طبیعت چهار فصل کهگیلویه و بویراحمد و در«دامنه‌های کوه دنا»، «طسوج»، «سرگچینه»، «جلیل بابکان»، «سرچنار»، «مارگون»، «گُرگو»، «کوه دمه»، «ساورز»، «کاکان»، «مداب»، «سی سخت»، «کوه گل» و «نرم آب» لاله‌های واژگون به شکل خیره‌کننده‌ای با بهار همنوا شده و در دامن طبیعت دلبری می‌کند.
این در حالی است که طبیعت مناطق گرمسیری کهگیلویه و بویراحمد رفته رفته رنگ و روی تابستانی گرفته بهار در کوهپایه‌ها و دشت‌ها و طبیعت بکر مناطق سردسیری جلوه‌گری می‌کند که اوج این زیبایی‌ها در دشت‌های محل رویش لاله‌های واژگون به ویژه منطقه کاکان بویراحمد نمایان است.
در دشت‌های لاله‌های واژگون کهگیلویه و بویراحمد قدرت توصیف برای شرح زیبایی‌های طبیعت شکست می‌خورد و اینک نفس باد بهاری با طبیعت همراه شده تا با لطافت روح گردشگران را نوازش دهد.
اینجا قدم زدن در دشت‌های سرسبزی که اطرأفت صدها گل لاله واژگون از خاک سربرافراشته، در زیرآسمان یک دست آبی و هوای مطبوع بهاری درحالی که بلبلان مستانه آوازخوانی می‌کند تجربیاتی شیرین برای گردشگران به ارمغان آورده است.
لاله‌های واژگون
آن طور که کارشناسان گردشگری در کهگیلویه و بویراحمد می‌گویند پهنه‌ای به وسعت ۲ هزار هکتار رویشگاه لاله‌های واژگون در این استان تخمین‌زده شده است.
این گل که با نام‌های دیگری مانند اشک مریم، گل اشک، لاله اندوهگین، لاله نگون سار، گل سر به زیر و تاج قیصر نیز شناخته می‌شوددر شاهنامه هم به نام اشک سیاوش نامیده شده، چون شاهد مرگ سیاوش بوده و در غم هجران این قهرمان شاهنامه، غمگین و سر به زیر شده است.
لاله‌های واژگون بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ سانتی‌متر از سطح زمین قد می‌کشد و از گیاهان علفی پیازدار و پایای خانواده سوسنیان است. در جهان بین ۱۲۰ تا ۱۴۰ گونه از آن وجود دارد که در ۸ زیرسرده طبقه‌بندی شده‌اند و بسیار کمیاب هستند. ۱۴ یا ۱۵ گونه از آن در ایران شناسایی شده‌اند.
لاله‌های واژگون در ارتفاعات و مناطق کوهستانی و صخره‌ای رشد می‌کند و به همین دلیل گفته می‌شود، این گل نماد مقاومت وایستادگی در سرماست. از طرفی دیگر در ایران باستان شما تصاویری از از این گل را در کنار درخت زندگی و کنار پادشاه مشاهده می‌کنید. به نظر می‌رسد که در آن دوران، لاله واژگون نماد جاودانگی بوده‌است.
نگاهی به شاخص‌ترین دشت‌های لاله‌های واژگون در کهگیلویه و بویراحمد
دشت لاله‌های واژگون یاسوج یکی از زیباترین و دیدنی‌ترین جاذبه‌های گردشگری استان کهگیلویه و بویراحمد است این دشت بسیار تماشایی که در منطقه «کاکان» شهرستان بویراحمد قرار گرفته است و در فصل بهار سرشار از گل‌های طبیعی رنگارنگ می‌شود، دشت لاله‌های واژگون «کاکان» در حدود ۴۰ کیلومتری شهر یاسوج مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد و مرکز شهرستان بویراحمد قرار گرفته است.
جلوه‌گری لاله‌های واژگون کهگیلویه و بویراحمد
یکی دیگر از مکان‌ها و رویشگاه‌های لاله‌های واژگون کهگیلویه و بویراحمد منطقه دشت‌راق در مرز بین شهرستان‌های چرام و بویراحمد است که از شمال به میان‌تنگان و کوه دمه، از جنوب به نرماب و کوه سیوک، از غرب به دلی‌مو و کوه ساورز و از غرب به منطقه چنار محدود می‌شود.
این منطقه سرسبز و رویایی که با مساحتی بالغ بر ۱۰۰ هزار هکتار اگرچه رویشگاه گیاهان متنوعی مانند جاشیر، چویل، تره کوهی، کارده، پونه کوهی، چوک، بیلهر، قارچ، ارزن، گینه است اما از زیباترین جلوه گاه‌های لاله‌های وازگون در کهگیلویه و بویراحمد محسوب می‌شود.
مراقب لاله‌های واژگون باشیم
رئیس اداره امور مراتع و بیابان منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به جلوه‌های رنگارنگ دشت‌های لاله‌های واژگون نقاط مختلف استان از گردشگران خواست مراقب این گل‌های زیبا باشند.
سلیمان محمدی افزود: لاله‌های وازگون در کهگیلویه و بویراحمد از گونه‌های در خطر انقراض نیست اما در صورت نامهربانی‌های گردشگران و برخی دامداران عشایری احتمال دارد نسل این گونه زیبا و ارزشمند در خطر انقراض قرار گیرد.
او با اشاره به اینکه گونه خودروی لاله‌های واژگون از سوی گردشگران به شکل بی‌رویه‌ای به منظور کاشت در باغچه‌های خانگی یا نگهداری در گلدان برداشت می‌شود تأکید کرد: این گونه‌ها ممکن است چند روزی در باغچه‌های خانگی سبز باشد اما خیلی زود پژمرده می‌شود.
محمدی تصریح کرد: همچنین بخشی از گونه‌های ارزشمند لاله‌های واژگون با کوچ زودهنگام عشایر به مناطق‌ییلاقی با عبور دام‌ها از بین می‌رود که ضرورت دارند مردمان ساکن مناطق عشایری مراقب باشند که دام‌هایشان به گل‌ها آسیب وارد نکنند.
رئیس اداره امور مراتع و بیابان منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد بر لزوم فرهنگ‌سازی به خصوص از طریق صدا و سیما، رسانه‌های ارتباط جمعی، تشکل‌های مردم نهاد و همچنین همکاری سایر دستگاه‌ها در مقابله با بوته کنی و فروش گیاهان مرتعی تأکید کرد.
ضرورت حفظ میراث زاگرس برای آیندگان
این روزها دشت‌های گل‌های وازگون عروس جاذبه‌های طبیعت زیبای کهگیلویه و بویراحمد شده که البته گردشگران باید ضمن لذت از این میراث طبیعی نسبت به حفظ آن کوشا باشند.
رفتار نامهربانه و دخالت‌های انسانی و تخریب روزافزون عرصه‌های طبیعی دامن لاله‌های واژگون در مناطق مختلف کهگیلویه و بویراحمد را گرفت و هم اینک نگرانی‌ها برای پیوستن این گل زیبا و تماشایی و جان فزا به جمع گونه‌های در معرض خطر را برانگیخته است.
با توجه به اینکه برداشت بی‌رویه گونه‌هایی از گیاهان دارویی و خوراکی مرتعی این استان شامل کرفس، بیلهر، آنغوزه، باریجه و بن سرخ منجر به قرار گرفتن آنان در فهرست در خطر انقراض شد و حالا بیم آن می‌رود تا لاله‌های واژگون هم به این گروه افزوده شود ضرورت دارد گردشگرانی که به دشت‌های لاله‌گون کهگیلویه و بویراحمد می‌روند تنها تماشاگر زیبایی‌های این طبیعت زیبا باشند و اقدام به چیدن گل‌ها نکنند.
استان کهگیلویه و بویراحمد، ۵۱۲ هزار هکتار مرتع خارج از جنگل دارد که بیش از ۳۰۰ هزار هکتار از اراضی ملی این استان دارای پوشش گیاهی مرتعی است.
کهگیلویه و بویراحمد با مساحتی حدود ۱۶ هزار کیلومتر مربع وسعت بین استان‌های فارس، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، اصفهان و خوزستان واقع شده است.
گزارش از علی اکبر پاک
انتهای پیام/
نظر شما