محمدرضا امیری نژاد، سرپرست معاونت میراث فرهنگی استان گیلان در یادداشتی نوشت: اگر چه برای موزه تعاریف مختلفی می‌توان ارائه کرد، اما در این مقال همان تعریف عام و مصطلح آن موردنظر است و بر این مبنا موزه مکانی است که در آن آثار ارزشمند و نفیس گذشتگان نگهداری می‌شود.

با این تعریف به صراحت می‌توان گفت مقصود از موزه، موزه‌های باستان‌شناسی است که آثار واشیای بی‌بدیل آن اغلب از کاوش‌های باستان‌شناسی در محوطه‌ها و گورستان‌های باستانی بدست آمده و طی فرآیندی به مکان موزه انتقال داده شده در معرض دید علاقه مندان و آحاد مردم قرار می‌گیرد.

بر این نکته‌ ظریف واقفیم و بر آن صحه خواهیم گذاشت که هدف از خاکسپاری‌ اشیا، ابزار و لوازم همراه با میت در گور، اعتقاد به جهان پس از مرگ و تجدید حیات متوفی در دنیای مادی دیگر است که بر همین اساس، چون هر شخص برای ادامه‌ زندگی به وسایل شخصی و عمومی نیاز خواهد داشت، ‌اشیای مورد نظرشان نیز همراه وی دفن می‌شد، آنگونه که ابزار رزم با جنگجو و زیورآلات هم با اشراف زادگان دفن می‌شده است.

اکنون فارغ از روند تدفین و باورهای آن، موضوع مورد بحث آثار نفیسی است که با دستان چیره دست هنرمندان و استادکاران خلق شده و با گذشت هزاره‌ها علیرغم پیشرفت آنچنانی علم و تکنولوژی، انگشت حیرت انسان‌های امروزی همچنان به دهان است.

بی گمان در میان کشورهای دنیا، ایران (که در بسیاری از حوزه‌ها رتبه‌های نخست را بخود اختصاص داده) در مبحث میراث‌فرهنگی و بطور خاص خلق آثار و اشیای ملموس در گذشته‌های بسیار دور که هم اکنون بخشی از میراث و هویت فرهنگی کشور محسوب می‌شود سرآمد بوده، آنچنان که آثار منحصربفرد علاوه بر موزه‌های ایران (بنا به هر دلیل) زینت بخش سایر موزه‌های بزرگ جهان نیز است.

آنچه نباید از ذهن دور داشت و از آن غفلت کرد توجه ویژه پیشینیان این سرزمین گوهربار به کیفیت آثار، در عین کمی بودن آن است؛ به دیگر سخن‌اشیای بی‌شماری که از دوره‌های مختلف از جای جای این مملکت زرخیز کشف شده یا می‌شود، هر یک در نوع خود کم نظیر بوده و نه تنها از شاهکارهای هنری عصر خود محسوب می‌گردد بلکه امروز نیز تحسین همگان را برانگیخته است.

در این میان آنچه نباید به فراموشی سپرده شود ابتکار، خلاقیت و مرارت‌های هموطنان و آبا و اجداد نسل امروز است که از جان مایه گذاشته و  با خلق شناسنامه‌ فاخر، هویت ملی ایران و ایرانی را برای جهانیان به رخ کشیده است.

اینک بخشی از هویت ملی ایران در قالب مواریث ارزشمند ملموس اینگونه در موزه‌ها برای نسل امروز به‌امانت گذاشته شده تا ما نیز از جمله‌ آن شهروندی باشیم که با دیدن آثار فاخر مارلیک از جمله جام‌ها، بی‌اختیار محو ابهت و شکوه بی‌پایانش شویم و غرور سر تا پای وجودمان را سرشار کند.

با آنچه بیان شد به یقین موزه‌ها با کارکردهای متفاوت و متنوع خویش، بهترین مکان برای نمایش آثار و اشیای فاخر فرهنگی پیشینیان است که از خود برای آیندگان به ارث گذاشته‌اند. شوق و اشتیاق، لذت و مرارت‌های شیرین در خلق آثار فرهنگی و هنری بی‌مانند، عصاره‌ نبوغ نسل‌های گذشته را به تصویر کشیده تا این چنین در مکان‌های فرهنگی ایران و حتی جهان چشم نوازی کنند.

اینک در ایجاد و صیانت از شاهکارهای هنری مذکور سه نسل از فرزندان دیروز، امروز و فردای ایران زمین، مسئولیتی حساس برعهده داشته و در حال حاضر سنگینی مسئولیت مذکور بیش از هر نسلی برشانه‌های نسل امروز احساس می‌شود؛ چه اینکه خلق آثار به بهترین وجه ممکن و با برترین کیفیت توسط نیاکان خوش ذوق ما صورت پذیرفته که به قولی وظیفه و دین خویش را به نحو شایسته ادا کرده اند. نظر به اینکه آسیاب به نوبت خواهد بود، هنوز نوبت به آیندگان نرسیده و بلکه نسل امروز است که باید با امانت داری و پاکدستی، ضمن حفاظت از میراث فاخر نسل گذشته، ‌امانت گذشتگان را سالم به آیندگان تحویل نماید؛ میراثی که با خون دل و اشک غرورآفرین استادکاران این مرز و بوم کهن خلق شده و هم اینک در موزه‌ها موجبات رشک و غرور  ایرانیان سراسر دنیا را برانگیخته است.

انتهای پیام/