امین طباطبایی، فعال میراثفرهنگی و مدیر تشکل مردمنهاد خانه فرهنگ جاودان در یادداشتی نوشت: سالهاست ایراندوستان، هنرمندان، اندیشمندان و گروههای اجتماعی دغدغهمند از نهاد میراثفرهنگی کشور میخواهند امکان و شرایط برگزاری رویدادهای فرهنگی و هنری در آثار شاخص تاریخی ایران فراهم شود. این خواسته از آن روست که آثار تاریخی ما، افزون بر ارزش بیبدیل فرهنگی برای ایرانیان، ظرفیت بزرگی برای تقویت انسجام اجتماعی و استحکام هویت ملی دارند.
برگزاری رویدادهای فرهنگیهنری در چنین فضاهایی میتواند نهتنها غرور ملی را برانگیزد، بلکه برای جوامع محلی پیرامون این آثار نیز منافع اقتصادی و فرهنگی به همراه آورد؛ چرا که گردشگری رویدادمحور، زمینه رونق معیشت محلی و پویایی اقتصادی را تقویت میکند. تجربه کشورهای موفق در حوزهی گردشگری فرهنگی نشان میدهد که بهرهگیری از آثار تاریخی بهعنوان بستر اجرای رویدادهای هنری، میتواند اشتغال پایدار برای جوامع محلی، رونق صنایع دستی، افزایش سرمایهگذاری بخش خصوصی در گردشگری و حتی توسعهی زیرساختهای شهری را در پی داشته باشد.
از سوی دیگر، گسترش چنین اقداماتی در سطح آثار شاخص و جهانی ایران، اگر با رویکردی بینالمللی همراه شود، میتواند ابزاری کارآمد برای ارتقای دیپلماسی عمومی کشور بر پایهی فرهنگ و هنر باشد. این مسیر هم به بازتعریف جایگاه ایران در جهان یاری میرساند و هم پیوندی تازه میان «میراث کهن» و «زندگی امروز» ایجاد میکند.
نمادینترین نمونهی این ظرفیت را میتوان در مجموعه جهانی تختجمشید مشاهده کرد؛ مجموعهای که نهتنها یادگار شکوه معماری و هنر هخامنشی، بلکه آیینهای از تعامل فرهنگی و سیاسی ملتهای گوناگون است. در نقش برجستههای تختجمشید، نمایندگانی از اقوام و سرزمینهای مختلف آن زمان، با هدایایی در دست، در صحنههایی آرام و صلحآمیز به تصویر کشیده شدهاند. این تصاویر گویای آن است که تختجمشید از بدو شکلگیری، محلی برای گردهمایی، گفتوگو، همزیستی و احترام متقابل بوده است. از همین رو، برگزاری رویدادهای هنری در چنین فضایی، تنها یک فعالیت فرهنگی نیست؛ بلکه بازآفرینی معنای دیرینه صلح، دوستی و همزیستی ملتهاست.
دعوت از گروههای هنری و موسیقی کشورهای مختلف، بهویژه آن ملتهایی که در نقوش تختجمشید حضور دارند ـ میتواند پلی میان تاریخ و امروز بسازد. چنین رویدادهایی نمادین و تأثیرگذار خواهند بود؛ چرا که پیامی روشن به جهانیان مخابره میکنند: ایران سرزمینی است با تاریخی که بر پایهی احترام متقابل و پذیرش تنوع فرهنگی شکل گرفته و امروز نیز همین پیام را در عرصهی جهانی بازتاب میدهد.
افزون بر جنبههای فرهنگی و هویتی، این رویکرد پیامدهای مهم اقتصادی نیز خواهد داشت. جذب گردشگران داخلی و خارجی به رویدادهایی از این دست، ظرفیت ایجاد هزاران شغل مستقیم و غیرمستقیم را در حوزههای گردشگری، حملونقل، هتلداری، صنایع غذایی و صنایع دستی دارد. هر رویداد بینالمللی در یک اثر شاخص تاریخی، میتواند میلیاردها تومان گردش مالی ایجاد کند و سهم مهمی در تقویت اقتصاد محلی ایفا کند. اجرای برنامهی ارکستر فیلارمونیک ارمنستان به بهانه یکصدمین سالگرد تاسیس این نهاد در تختجمشید نیز نشان خواهد داد که چگونه میتوان با مدیریت صحیح، همزمان چندین هدف اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را محقق ساخت.
از سوی دیگر، بُعد امنیتی این گونه رویدادها نیز قابل توجه است. برگزاری منظم برنامههای فرهنگی و هنری در آثار تاریخی، ضمن جذب نگاه جهانیان به تمدن و میراث فرهنگی ایران، تصویری متفاوت و مثبت از کشور ارائه میکند و به کاهش اثرگذاری جریانهای ایرانهراسانه کمک خواهد رساند. چنین رویدادهایی بهترین پاسخ به کسانی است که میخواهند ایران را کشوری منزوی یا ناامن معرفی کنند. حضور گردشگران خارجی در کنار ایرانیان، در فضایی آرام و فرهنگی، به طور عملی پیام امنیت، ثبات و صلحطلبی ایران را به جهان منتقل میکند.
در این میان، نقش دولت در حمایت و بسترسازی برای چنین فعالیتهایی بسیار کلیدی است. این که امروز شاهد برگزاری کنسرتی بینالمللی در محوطههای تاریخی ایران هستیم، نشاندهندهی گامی رو به جلو در سیاستگذاری فرهنگی کشور در دوران معاصر است. وزارت میراثفرهنگی با این اقدامات، نهتنها میراث فرهنگی را از حصار موزهای و مصرف صرفا تاریخی خارج میکند، بلکه آن را به بستر تعاملات زندهی اجتماعی و فرهنگی بدل خواهد کرد. این رویکرد شایسته تحسین است و امید میرود در آینده نیز با جدیت و برنامهریزی گستردهتری دنبال شود.
برگزاری مداوم چنین رویدادهایی در تختجمشید و دیگر آثار تاریخی شاخص کشور، افزون بر تقویت انسجام اجتماعی در داخل، میتواند جایگاه ایران را در عرصه جهانی ارتقا دهد و به ابزاری برای دیپلماسی فرهنگی و تقویت صلح منطقهای بدل شود. تختجمشید، بهعنوان نماد شکوه ایران و یادگاری از همزیستی ملتها، بهترین مکان برای برگزاری این نوع رویدادهاست و ظرفیت آن را دارد که هر سال به صحنهی گردهمایی هنرمندان جهان بدل شود.
امروز، اجرای موفق یک برنامه هنری در تختجمشید، تنها آغاز یک مسیر است. مسیری که اگر با حمایت جدی نهادهای دولتی و مشارکت مردم و بخش خصوصی ادامه یابد، میتواند میراث فرهنگی ایران را به موتور محرک توسعه اجتماعی، اقتصادی و دیپلماسی عمومی کشور تبدیل کند.
انتهای پیام/
نظر شما