میراث‌آریا: خورشید تازه بر آجرهای زرد عمارت شمس‌العماره تابیده بود که ون خبرنگاران وارد محوطه شد. در سکوت صبحگاهی، صدای گام‌ها روی سنگ‌فرش‌های قدیمی پیچید. تقریباً همه رسانه‌های بزرگ حضور داشتند؛ از صداوسیما گرفته تا رسانه‌های مکتوب و آنلاین. انگار قرار بود صبحی متفاوت در تاریخ هفته تهران رقم بخورد. در مقابل درِ اصلی کاخ، میزبانان و مسئولان میراث فرهنگی آماده استقبال بودند؛ نشانی از احترامی که شایسته میراث جهانی پایتخت است.

دقایقی بعد، خودروی حامل استاندار تهران وارد مجموعه شد. معتمدیان با انرژی و لبخند به جمع حاضر پیوست و با تبریک هفته تهران گفت:«برای تهران‌گردی و بازدید از میراث پایتخت آماده‌ام.»استانداری که در طول بازدید طولانی‌اش نه‌تنها نشانی از خستگی بروز نداد، بلکه با دقتی تحسین‌برانگیز به جزئیات معماری، کاشی‌کاری و هنر ایرانی توجه می‌کرد.

از تخت مرمر تا شمس‌العماره؛ سفری میان آیینه‌ها و تاریخ

برنامه بازدید با ایوان تخت مرمر آغاز شد؛ بنایی که در آن ترکیب اعجاب‌انگیز هنر آیینه‌کاری، منبت، و معرق چوب چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند. راهنمای کاخ از شیوه ساخت پنجره‌های اُرسی و نمادهای اسطوره‌ای تخت مرمر گفت؛ تختی که پیکره‌هایی از دیوان و فرشتگان در دو سوی آن، گویی بار پادشاهی را بر دوش می‌کشند.
در همین بخش، خبرنگار صداوسیما از استاندار خواست تا درباره حس‌وحال این بازدید گفت‌وگو کند، اما او با لبخند پاسخ داد: بگذارید در آخرین مکان مورد بازدید صحبت کنیم؛ تازه شروع کرده‌ایم.

کنجکاوی استاندار در میان خبرنگاران هم جلب توجه می‌کرد. او درباره نوع کاشی‌های هفت‌رنگ، تکنیک ساخت آنها و حتی نام استاد کاشی‌کار مجموعه پرس‌وجو می‌کرد. چنین پرسش‌هایی نشان می‌داد که نگاهش به میراث فرهنگی تنها یک بازدید تشریفاتی نیست، بلکه ناشی از علاقه و شناختی واقعی است.

مسیر بازدید بعدی به عمارت شمس‌العماره ختم شد؛ بلندترین بنای کاخ گلستان و نماد شکوه تهران در دوران ناصری. معتمدیان با وجود پله‌های بسیار و نبود آسانسور، تصمیم گرفت شخصاً تا بالای عمارت بالا برود. از آن‌جا، چشم‌انداز تمام کاخ و بخش‌هایی از بافت تاریخی تهران نمایان بود؛ منظره‌ای که به گفته راهنمای کاخ، دلیل اصلی نام‌گذاری بنا به «شمس‌العماره» است جایی که نخستین پرتو آفتاب صبحگاهی بر آن می‌تابد.

در بالای عمارت، استاندار درباره وضعیت مرمت و حفاظت از بنا پرسید و چند دستور ویژه برای تسریع در روند مرمت طبقات بالایی و ساعت تاریخی شمس‌العماره صادر کرد. نگاه دقیق او به جزئیات فنی بنا، از شناختش نسبت به ضرورت حفاظت علمی از آثار تاریخی حکایت داشت.

نگاهی به گذشته و نسیمی از آینده

آخرین مقصد بازدید، عمارت بادگیر بود؛ بنایی که در آن علم بومی ایرانی در خدمت آسایش انسان قرار گرفته است. راهنمای مجموعه توضیح داد که چگونه بادگیرها با طراحی هوشمندانه، هوای خنک را به زیرزمین هدایت می‌کردند و نقش کولر طبیعی را در تابستان‌های گرم تهران داشتند.
در ادامه، از نخستین پنکه وارداتی ایران در همین عمارت یاد شد، نقطه عطفی که آغاز دوران جدیدی در معماری و سبک زندگی ایرانی بود و باعث شد بادگیرها به‌تدریج به دست فراموشی سپرده شوند. این بخش از بازدید، رنگی از علم، تاریخ و نوستالژی در خود داشت.

سخنانی درباره هویت، طبیعت و آینده تهران

در پایان بازدید، خبرنگاران در عمارت بادگیر گرد استاندار جمع شدند تا گفت‌وگو را آغاز کنند. معتمدیان در میان فضای خنک و آرام‌بخش عمارت گفت:برخلاف تصور عمومی، قدمت تهران محدود به یکی دو قرن اخیر نیست. کاوش‌های باستان‌شناسی نشان داده است که پیشینه این شهر به بیش از هفت هزار سال پیش بازمی‌گردد. آثار مکشوفه از مناطق قیطریه، دروس و کشف پیکر بانوی ۷۰۰۰ ساله تهران، گواهی روشن از ریشه‌های عمیق این سرزمین در تاریخ است.

او افزود: تهران یکی از معدود پایتخت‌های جهان است که چهار فصل را در خود جای داده؛ از دامنه‌های البرز با پیست‌های اسکی بین‌المللی گرفته تا دشت‌های کویری ورامین. وجود پارک‌های ملی، مناطق حفاظت‌شده و تنوع زیستی بالا، فرصت‌هایی بی‌نظیر برای گردشگری طبیعی و علمی فراهم کرده است.

استاندار تهران در پایان خاطرنشان کرد: هدف ما این است که با همکاری نهادهای فرهنگی، هنری و رسانه‌ای، ظرفیت‌های تاریخی، فرهنگی و انسانی تهران به‌درستی معرفی شود. ان‌شاءالله روز تهران در تقویم رسمی کشور به ثبت برسد تا هر ساله فرصتی برای بازنگری در هویت و اصالت پایتخت ایران اسلامی فراهم شود.

یادداشت پایانی

بازدید استاندار تهران از کاخ گلستان تنها یک رویداد تشریفاتی نبود؛ بلکه پیامی روشن داشت: هویت تهران در تاریخ، فرهنگ و تنوع انسانی آن ریشه دارد. کاخ گلستان، با کاشی‌های رنگین و آینه‌های درخشانش، یادآور این حقیقت است که هر آجر از این شهر، روایتی از هزاران سال تمدن را در خود دارد.
شاید بازدید امروز، آغازی باشد برای نگاهی نو به گذشته‌ای که آینده پایتخت را روشن‌تر می‌سازد.

گزارش از مهدی وحیدی 

انتهای پیام/