رضا همتی معاون گردشگری استان تهران در یادداشتی نوست: در جهان امروز، گردشگری تنها یک فعالیت تفریحی نیست، بلکه ابزاری کارآمد برای توسعه پایدار، رونق اقتصادی و گسترش تعاملات فرهنگی به شمار میرود. یکی از مهمترین زیرساختهایی که میتواند به شکلی چشمگیر در توسعه گردشگری نقشآفرینی کند، حملونقل ریلی است. سفر با قطار، در کنار مزیتهای زیستمحیطی و اقتصادی، تجربهای منحصربهفرد از دیدن طبیعت و شناخت فرهنگ محلی را فراهم میکند. شهرستان فیروزکوه با برخورداری از طبیعت بکر، پیشینه تاریخی غنی و موقعیت جغرافیایی ویژه، میتواند به یکی از قطبهای گردشگری ریلی در استان تهران تبدیل شود.
فیروزکوه در مسیر ریلی تهران–شمال قرار دارد؛ مسیری که نهتنها از چشماندازهای طبیعی خیرهکننده برخوردار است، بلکه امکان دسترسی آسان گردشگران از استانهای سمنان، مازندران و گلستان را نیز فراهم میکند. این مسیر ریلی میتواند همچون پلی ارتباطی، مسافران شمال و شمالشرق کشور را به جاذبههای گردشگری فیروزکوه پیوند دهد و سهم مهمی در رونق سفرهای بیناستانی ایفا کند. یکی از چالشهای اصلی سفرهای جادهای به مناطق کوهستانی مانند فیروزکوه، ترافیک سنگین محورهای ارتباطی بهویژه در ایام تعطیل است. در مقابل، سفر ریلی فاقد ترافیک بوده و مسافران میتوانند با آرامش و آسودگی خاطر از مسیر، مناظر و روایتهای فرهنگی پیرامون خود لذت ببرند.
از سوی دیگر، گردشگری ریلی این امکان را به بازدیدکنندگان میدهد که در یک برنامهریزی دقیق، صبح از تهران حرکت کنند، از جاذبههای تاریخی و طبیعی فیروزکوه بازدید نمایند و در همان روز یا روز بعد، بهراحتی بازگردند. چنین الگویی، بهویژه برای گردشگران داخلی و خانوادهها، جذابیت ویژهای دارد؛ زیرا نیاز به اقامت طولانی و هزینههای اضافی را کاهش میدهد و تجربهای اقتصادیتر و منظمتر را ارائه میدهد.
تجربه سفر با قطار خود یکی از مؤلفههای جذاب گردشگری است. صدای منظم حرکت واگنها، چشماندازهای متغیر کوه و دشت، و حس سفر جمعی، نوعی نوستالژی و آرامش در ذهن مسافران ایجاد میکند. بسیاری از کشورها با تکیه بر همین حس و تجربه، گردشگری ریلی را به یکی از ارکان اصلی اقتصاد گردشگری خود بدل کردهاند. در فیروزکوه نیز میتوان با استفاده از همین ظرفیت، برنامههای ویژهای برای گردشگران طراحی کرد؛ از جمله قطارهای گردشگری نیمروزی، قطارهای تاریخی–فرهنگی یا قطارهای طبیعتگردی که با روایتگری محلی همراه باشند.
فیروزکوه دارای چند ایستگاه فعال در مسیر راهآهن است که هر یک میتواند بهعنوان گرهای برای توسعه گردشگری محلی عمل کند. در اطراف این ایستگاهها، امکان ایجاد فضاهای خدماتی، بازارچههای صنایعدستی، مراکز اطلاعرسانی گردشگری و ایستگاههای کرایه دوچرخه وجود دارد. با چنین زیرساختهایی، گردشگران پس از پیادهشدن از قطار، بهراحتی میتوانند به مناطق دیدنی مانند دریاچه تار، تنگه واشی، آبشار شورآب و مناطق ییلاقی اطراف دسترسی پیدا کنند.
نکتهای مهم آن است که سفر ریلی خود میتواند بخشی از تجربه گردشگری باشد. در طول مسیر، میتوان با طراحی محتوای فرهنگی و روایتگری در داخل قطار، مسافران را با داستانها، افسانهها و جاذبههای طبیعی مسیر آشنا کرد. بهعنوان مثال، معرفی کوتاه تاریخچه خط آهن تهران–فیروزکوه، روایت ساخت تونلهای کوهستانی یا قصههای محلی منطقه، میتواند به تجربهای فراموشنشدنی بدل شود. این شکل از روایتگری، که امروزه در گردشگری جهانی با عنوان «تفسیر میراث در مسیر» شناخته میشود، سبب افزایش آگاهی و علاقهمندی گردشگران به مقصد میشود.
از منظر اقتصادی نیز، گردشگری ریلی ابزاری برای کاهش هزینههاست. استفاده از قطار بهجای وسایل نقلیه شخصی یا تورهای جادهای، علاوه بر کاهش مصرف سوخت و آلایندهها، هزینه سفر را برای گردشگران و برگزارکنندگان تور کاهش میدهد. همچنین ظرفیت بالای قطار برای جابهجایی گروهی، فرصت مناسبی برای توسعه تورهای آموزشی، طبیعتگردی و خانوادگی فراهم میکند.
در حال حاضر، ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان تهران در حال بررسی و برنامهریزی راهکارهای توسعه گردشگری ریلی در فیروزکوه با همکاری بخش خصوصی است. در این مسیر، مشارکت شرکت راهآهن، بخش خصوصی گردشگری، دهیاریها و جوامع محلی ضروری است. ایجاد قطارهای گردشگری فصلی، بستههای سفر یکروزه و استفاده از ظرفیت تورگردانان داخلی از جمله راهکارهای عملیاتی است که میتواند در آیندهای نزدیک اجرا شود.
در نهایت، توسعه گردشگری ریلی فیروزکوه تنها یک طرح حملونقلی نیست، بلکه گامی در راستای احیای تجربه سفر، پیوند انسان با طبیعت و تاریخ و تقویت اقتصاد محلی است. با برنامهریزی دقیق، آموزش نیروهای محلی و سرمایهگذاری هدفمند، میتوان فیروزکوه را به یکی از مقاصد مهم گردشگری ریلی کشور تبدیل کرد.
سفر با قطار به فیروزکوه، نهتنها راهی برای رسیدن به مقصد است، بلکه خود مقصدی است برای تجربه، تماشا و شناخت.
انتهای پیام/
نظر شما