حمید الماسینیا فعال رسانهای در یادداشتی نوشت: تجربه جهانی نشان میدهد که هرگاه گردشگری خرید بدون توجه به اصول پایداری و حکمرانی هوشمند رشد کند، نه تنها عمر مزیت آن کوتاه میشود بلکه خود به عامل فرسایش هویت مقصد و کاهش مطلوبیت سفر بدل خواهد شد و جزیره قشم نیز از این قاعده مستثنی نیست.
جزیره قشم از یک سو دارای اقتصاد آزاد، معافیتهای مالیاتی، تنوع کالایی، بازارهای تاریخی، مراکز خرید بزرگ مقیاس و موقعیت ژئوپلیتیک ممتاز است؛ اما از سوی دیگر با محدودیت منابع آبی، اکوسیستم حساس دریایی، فشار بر جنگلهای حرّا، مدیریت پسماند ناکارآمد، زیرساختهای ترافیکی محدود و پراکندگی نامتوازن مراکز خرید روبهروست و این تضاد میان رشد سریع و ظرفیت طبیعی محدود، قلب بحث پایداری است.
در جهان امروز گردشگری خرید دیگر به قیمتهای پایین و تنوع کالا خلاصه نمیشود بلکه تجربه کشورهایی مثل ترکیه، سنگاپور، مالزی و امارات نشان میدهد که بعنوان مقصدهای موفق، ترکیب خرید با تجربه فرهنگی و طبیعی، بازدید از بازار باید در امتداد یک سفر، سفری که شامل موسیقی بومی، غذاهای محلی، آیینهای فرهنگی، تجربه صنایعدستی و تماشای طبیعت قرارگرفتهاند و جزیره قشم با ژئوپارک جهانی، سواحل منحصربهفرد، فرهنگ غنی روستاها و سبک زندگی دریایی، ظرفیت این پیوند را دارد.
اگر برند جزیره جهانی قشم همچنان در ذهن گردشگر ارزان باقی بماند، ارزش افزودهای تولید نمیشود و تصویر جدید باید بر مبنای کیفیت، تجربه، اصالت و خرید مسئولانه شکل گیرد و این در حالی است که نوسان قیمت، نبود شفافیت، عدم استاندارد خدمات فروش، و تفاوت زیاد کیفیت کالا، تجربه خرید را تضعیف میکند و مهمترین ریسک گردشگری خرید در قشم، ناپایداری در کیفیت تجربه گردشگر قرار میگیرد.
اقتصاد گردشگری وقتی پایدار میشود که جامعه محلی درآمد، نقش و اختیار داشته باشد و در جزیره قشم، صنایعدستی زنان، محصولات محلی، خوراک بومی، هنرهای سنتی، قایقگردانی و خدمات گردشگری روستایی میتوانند بخشی از زنجیره ارزش خرید باشند؛ اما به شرطی که بازارچههای محلی استاندارد شوند و مسیر گردشگران از مراکز خرید به روستاها پیوند بخورد، همچنین فروش صنایعدستی فقط نمادین نباشد بلکه اقتصاد محور شود و سهم درآمد گردشگری بهطور واقعی به جامعه برسد.
این در حالی است که بدون این پیوند، گردشگری خرید به اقتصادی واردات محور تبدیل میشود و در بلندمدت هیچ تأثیر پایدار اجتماعی ایجاد نمیکند.
یکی از مسائل جدی جزیره قشم، پراکندگی نامتوازن مراکز خرید و نبود نقشه جامع گردشگری خرید است و نتیجه این وضعیت، پیامدی همچون ترافیک شهری و افزایش مصرف سوخت، تجربه گسسته و پراکنده گردشگران، رقابت ناسالم میان بازارها، افزایش هزینههای مدیریت شهری، فشار محیطزیستی ناشی از سفرهای کوتاهمدت داخل جزیره به همراه دارد.
جزیره قشم برای ماندن در رقابت منطقهای، ناگزیر از ساماندهی فضایی کارکردی مراکز خرید و اتصال آنها به شریانهای حملونقل سبز و حملونقل عمومی است.
شرایط منطقهای، رقابت کیش، امارات و روندهای جهانی نشان میدهد که مزیت ارزان بودن کالاها، دوام طولانی ندارد و آنچه پایدار میماند، داستان مقصد خرید همراه با روایت، خرید همراه با طبیعتگردی، خرید همراه با فرهنگ بومی، خرید همراه با جشنوارهها و خرید همراه با سلیقه نسل Z و گردشگر دیجیتال باشد و این یعنی جزیره قشم به مقصد خرید تجربه و نه صرفاً مقصد خرید تبدیل شود.
برای اینکه فصل جدید گردشگری خرید بر پایه پایداری بنا شود، سیاستگذاری باید بر محور کلیدی حکمرانی و مدیریت پایدار استوار شود که بایستی نقشه جامع گردشگری خرید ایجاد شود و بر معیارهای سبز برای صدور مجوز مراکز خرید با مدیریت مصرف انرژی و آب در مراکز تجاری رعایت شود.
جزیره قشم در آستانه ورود به فصلی تازه از گردشگری خرید است؛ فصلی که اگر بر مدار پایداری، تجربهمحوری و مدیریت هوشمند بنا شود، میتواند جزیره قشم را به یکی از پیشروترین مقاصد گردشگری خرید در خلیجفارس تبدیل کند، اما اگر توسعه بر پایه رقابت قیمتی و گسترش بیضابطه باشد، نهتنها منجر به فرسایش منابع طبیعی و فرهنگی میشود، بلکه آینده این مزیت را نیز تهدید خواهد کرد.
انتهای پیام/
نظر شما