ابوالفضل آذری فعال رسانهای در یادداشتی نوشت: هفدهمین دوره جشنواره بینالمللی فرهنگ اقوام ایرانزمین که امسال در گرگان برگزار میشود، بار دیگر نشان داده است که این رویداد فراتر از یک گردهمایی فرهنگی ساده است. گستره مشارکت هنرمندان، گروههای آیینی، غرفههای صنایعدستی و حضور پررنگ استانها و کشورهای مختلف، این جشنواره را در جایگاهی قرار داده که بتوان آن را یکی از اصلیترین رویدادهای ملی برای نمایش هویت ایرانی و ظرفیتهای گردشگری کشور دانست. گرگان در سالهای اخیر بهواسطه میزبانی مداوم این جشنواره، به یکی از پایگاههای دائمی معرفی فرهنگ اقوام تبدیل شده است.
امسال نیز طبق اعلام مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی گلستان، فریدون فعالی، بیش از ۸۰ غرفه صنایعدستی از استانهای مختلف کشور و حدود ۵۰ غرفه از هنرمندان گلستان در این جشنواره حضور دارند. چنین ظرفیتی بهخوبی نشان میدهد که جشنواره نهتنها ویترینی برای نمایش هنر اقوام است، بلکه بازاری واقعی برای فروش، معرفی و توسعه کسبوکارهای صنایعدستی به شمار میرود. بسیاری از هنرمندان کوچک، تنها در چنین رویدادهایی امکان دیده شدن، معرفی و ارتباط با بازارهای جدید را پیدا میکنند.
بعد بینالمللی جشنواره نیز اهمیت ویژهای دارد. حضور غرفههای بینالمللی از کشورهای آسیای مرکزی، ترکیه، پاکستان، افغانستان و دیگر کشورها، این رویداد را به بستری برای همگرایی منطقهای تبدیل کرده است. سه شب فرهنگی ویژه برای برخی کشورهای آسیای مرکزی، امسال بُعد دیپلماسی فرهنگی جشنواره را پررنگتر کرده و نشان میدهد که میراثفرهنگی میتواند به ابزاری برای گفتوگو و تعامل بینالمللی تبدیل شود. چنین رویکردی، جایگاه گلستان را بهعنوان پل ارتباطی ایران با فرهنگهای منطقه تقویت میکند.
از منظر گردشگری نیز جشنواره فرهنگ اقوام یکی از موثرترین محرکها برای سفر به استان گلستان است. همزمانی این رویداد با فصل سفرهای پاییزی و زمستانی، باعث میشود گردشگران فرهنگی از سراسر کشور به گرگان سفر کنند و علاوه بر حضور در جشنواره، از جاذبههای طبیعی، تاریخی و شهری استان نیز بازدید کنند. مدیرکل میراثفرهنگی استان نیز بهدرستی اشارهکرده که برگزاری تورهای گردشگری در حاشیه جشنواره، ظرفیتهای سفر به گلستان را چند برابر میکند و میتواند باعث افزایش ماندگاری گردشگران در استان شود.
در کنار این ظرفیتها، جشنواره بستری برای ترویج سبک زندگی اقوام نیز هست. رقصهای آیینی، موسیقیهای بومی، غذاهای محلی و نمایش پوشش سنتی اقوام، نهتنها جذابیت فرهنگی دارند بلکه بهنوعی روایت زنده هویت ایرانی هستند. این بخشها موجب میشود نسل جوان، ارتباط ملموستری با ریشههای فرهنگی خود پیدا کند و ارزش میراثفرهنگی ناملموس برای آنها معنادارتر شود.
صنایعدستی بهعنوان یکی از پایههای اقتصاد فرهنگی در این جشنواره جایگاهی ویژه دارد. فروش مستقیم، ارتباطگیری با خریداران عمده، معرفی به گردشگران و حتی امکان صادرات غیررسمی از نتایجی است که هنرمندان از این رویداد به دست میآورند. هر ساله گزارشهایی منتشر میشود که نشان میدهد بسیاری از هنرمندان، بعد از حضور در این جشنواره توانستهاند بازار جدیدی برای مصنوعات خود پیدا کنند. این یعنی جشنواره نهتنها فرهنگی بلکه یک فرصت اقتصادی پایدار است.
بخش دیگری از اهمیت جشنواره، همافزایی دستگاهی است. حضور دانشگاهها، نهادهای کارآفرینی، دستگاههای حمایتی، آموزش فنیوحرفهای و بخش خصوصی باعث میشود این رویداد تبدیل به فضایی برای همکاری مشترک و برنامهریزی کلان شود. بسیاری از سیاستگذاریها در حوزه صنایعدستی و گردشگری، محصول همین فضاهای مشارکتی است که جشنواره ایجاد میکند.
از منظر شهری، برگزاری چنین رویدادی در گرگان، کمک بزرگی به برندسازی گردشگری این شهر کرده است. در سالهای اخیر نام گرگان بیش از هر زمان دیگری با جشنواره اقوام گرهخورده و همین مسئله باعث شده این شهر به مقصدی شناختهشده برای علاقهمندان به فرهنگهای بومی تبدیل شود. تداوم این روند بهمرور گرگان را در ردیف شهرهای مهم گردشگری فرهنگی کشور قرار میدهد.
جشنواره همچنین فرصتی برای معرفی ظرفیتهای بومگردی استان گلستان است. مالکان اقامتگاههای بومگردی با حضور در جشنواره یا بهرهگیری از موج سفر ایجادشده توسط آن، میتوانند خدمات خود را معرفی و گردشگران جدید جذب کنند. رشد بومگردی در سالهای اخیر نشان داده که چنین رویدادهایی چقدر میتوانند موتور محرک بخش خصوصی باشند.
نکته مهم دیگر نقش جشنواره در بازنمایی چهره واقعی اقوام ایرانی است. در دورانی که رسانهها گاهی تصویر ناقص یا کلیشهای از برخی اقوام ارائه میدهند، این جشنواره فرصتی است برای نمایشِ بیواسطه فرهنگها، هنرها، آدابورسوم و سبک زندگی اقوام. این نمایش بدون واسطه، ادراک عمومی جامعه از تنوع قومی را تصحیح و تقویت میکند و نوعی همبستگی ملی ایجاد مینماید.
از منظر مدیریتی نیز جشنواره فرهنگ اقوام، نمونهای موفق از برگزاری یک رویداد بزرگ فرهنگی در استان است. هماهنگی بین شهرداری، استانداری، میراثفرهنگی، نهادهای امنیتی و دستگاههای پشتیبان نشان میدهد که این رویداد به بلوغ مدیریتی رسیده و توانایی اجرای برنامههای بزرگتر و مفصلتر را دارد.
بخش مهم دیگری از ویژگیهای این رویداد، معرفی ظرفیتهای کمتر دیدهشده استان گلستان است. هرچند بسیاری گلستان را با جنگلهای هیرکانی یا گرگانرود میشناسند، اما جشنواره اقوام فرصتی است برای نشان دادن وجوه فرهنگی، هنری و اجتماعی استان. معرفی هنرمندان گمنام، روستاهای دارای ظرفیت صنایعدستی و فرهنگهای محلی کمتر دیدهشده، از اثرات جانبی اما مهم این جشنواره است.
بهطور طبیعی حضور دهها هزار نفر بازدیدکننده در طی چند روز برگزاری جشنواره، اثر مستقیمی بر اقتصاد گردشگری شهری دارد. از خرید صنایعدستی گرفته تا اقامت، حملونقل، خرید سوغات و استفاده از خدمات شهری، همه بخشهای اقتصادی شهر از این رویداد منتفع میشوند. این گردش مالی، نمونه واقعی اقتصاد فرهنگ است.
در مجموع، هفدهمین جشنواره بینالمللی فرهنگ اقوام ایرانزمین در گرگان، نهفقط یک آیین فرهنگی بلکه سازوکاری مؤثر برای توسعه اقتصادی، گردشگری، صنایعدستی و تقویت همبستگی اجتماعی است. استمرار این رویداد، آن را به یکی از ستونهای اصلی توسعه فرهنگی استان گلستان تبدیل کرده و مسیر آینده را برای گسترش ظرفیتهای فرهنگی و اقتصادی استان ترسیم میکند.
انتهای پیام/
نظر شما