میلاد عطایی فعال رسانهای استان کرمانشاه در یادداشتی نوشت: اغلب گردشگرانی که به کرمانشاه میآیند، تنها برای بازدید از بیستون، طاقبستان یا معبد آناهیتای کنگاور برنامهریزی میکنند و پس از چند ساعت، از شهر عبور میکنند؛ گویی کرمانشاه تنها ایستگاهی میان راه همدان و کردستان است، نه مقصدی که ارزش اقامت و تجربه بیشتر را داشته باشد.
گردشگرانی که در شهر نمیمانند
یکی از معیارهای موفقیت در گردشگری شهری، میزان ماندگاری گردشگر در مقصد است. براساس مشاهدات میدانی فعالان گردشگری، متوسط اقامت مسافر در کرمانشاه کمتر از یک شب است. بسیاری از گردشگران، حتی هنگام رزرو تورهای غرب کشور، ترجیح میدهند اقامت خود را در همدان یا سنندج تنظیم کنند؛ زیرا امکانات اقامتی، فضای شهری و مراکز تفریحی در آن شهرها جذابتر و متنوعتر است.
در واقع، کرمانشاه برای یک سفر درونشهری جذاب آماده نیست. کمتر خیابانی وجود دارد که بتواند حس گردشگری به بازدیدکننده القا کند؛ پیادهراههای شهری کمتعداد و ناکارآمدند، فضاهای عمومی همچون میدانها و پارکها امکان تعامل فرهنگی و تجربه محلی را فراهم نمیکنند، و مناطق گردشگری درون شهر بهدرستی معرفی و ساماندهی نشدهاند.
زیرساختهای شهری؛ حلقه مفقوده توسعه گردشگری
از منظر زیرساختی، کرمانشاه هنوز با مفهوم «شهر گردشگرپذیر» فاصله دارد. شبکه حملونقل عمومی ناکارآمد و پراکنده است، مسیرهای دسترسی به جاذبهها تابلوگذاری مناسبی ندارند، و پارکینگ، مراکز اطلاعرسانی گردشگری و امکانات راهنمایی محدودند.
در حوزه اقامتی نیز اگرچه تعداد هتلها و اقامتگاههای بومگردی در چند سال اخیر افزایش یافته، اما کیفیت خدمات، تنوع و پراکندگی آنها هنوز پاسخگوی نیازهای گردشگر امروزی نیست. بیشتر گردشگران، پس از ساعت ۷ عصر، دیگر جایی برای گردش، تفریح یا خرید نمییابند و ناچار شهر را ترک میکنند.
شهر بدون هویت گردشگری
کرمانشاه از لحاظ داراییهای فرهنگی، یکی از استثناییترین شهرهای ایران است، اما این داشتهها در سیمای روزمره شهر بازتاب چندانی ندارد. کمتر بنری از جشنوارهای فرهنگی، نمایشگاهی از صنایع دستی یا رویدادی هنری در سطح شهر دیده میشود. حتی طاقبستان، شاخصترین نماد تاریخی شهر با وجود جذابیت جهانیاش، فاقد یک محوطهسازی گردشگری مناسب است که گردشگر را چند ساعتی در همان فضا نگه دارد.
در حالی که بسیاری از شهرهای ایران، از شیراز تا قزوین، با خلق فضاهای شهری جذاب و برگزاری رویدادهای فرهنگی در بافت تاریخی، توانستهاند ماندگاری گردشگران را افزایش دهند، کرمانشاه هنوز نتوانسته است میان میراث تاریخی و زندگی شهری ارتباطی پویا برقرار کند. نتیجه این گسست، شهری است که تاریخ دارد، اما برای گردشگر امروزی تجربه ندارد.
فرصتهایی که نادیده گرفته میشوند با وجود این چالشها، ظرفیتهای کرمانشاه برای توسعه گردشگری شهری کم نیستند. وجود بافت تاریخی بازار به عنوان یکی از بزرگترین بازارهای سنتی غرب کشور، محلات قدیمی با معماری ویژه، فرهنگ غذایی شاخص، و مردمان مهماننواز، همه میتوانند پایههای توسعه گردشگری شهری باشند. اما تحقق این ظرفیت نیازمند برنامهریزی هدفمند است.
طراحی پیادهراه تاریخی از میدان جوانشیر تا بازار، احیای خانههای قدیمی بهعنوان مراکز فرهنگی و اقامتی، ایجاد رویدادهای شبانه در اطراف طاقبستان، و توسعه کافهها و فضاهای هنری با محوریت جوانان، از جمله اقداماتی است که میتواند به تقویت هویت شهری و حضور مستمر گردشگران کمک کند.
شهر شبمرده؛ معضلی جدی در گردشگری کرمانشاه
یکی از مشکلات اساسی در کرمانشاه، نبود فعالیتهای شبانه است. در بیشتر شهرهای توریستی دنیا، شبها زمان طلایی گردشگری محسوب میشود. اما در کرمانشاه، با غروب آفتاب، جریان زندگی شهری فروکش میکند. نه رویدادی فرهنگی فعال است، نه بازار و رستورانها تا دیروقت باز میمانند. این در حالی است که گردشگر برای ماندن، نیاز به تجربه زیستن در شهر دارد، نه فقط دیدن آثار تاریخی در نور روز.
ایجاد فضاهای شبانه، از بازارچههای صنایعدستی گرفته تا رویدادهای موسیقی محلی، میتواند پویایی شبانه را به شهر بازگرداند و روند خروج زودهنگام گردشگران را متوقف کند.
چرخ توسعه با همکاری میچرخ
توسعه گردشگری شهری صرفاً وظیفهی ادارهکل میراث فرهنگی یا شهرداری نیست. تحقق آن نیازمند همکاری سهجانبه میان مدیریت شهری، نهادهای فرهنگی و بخش خصوصی است. سرمایهگذاران باید اطمینان یابند که بستر مناسبی برای ایجاد خدمات جدید وجود دارد، و مدیران شهری نیز باید زیرساختها را برای جذب این سرمایهها مهیا کنند.
ایجاد یک نقشه جامع گردشگری شهری که مسیرها، نقاط دیدنی، ظرفیتهای فرهنگی و پروژههای عمرانی لازم را مشخص کند، میتواند بهعنوان سندی اجرایی، هم مسیر سرمایهگذاران را شفاف سازد و هم از پراکندگی اقدامات جلوگیری کند.
کرمانشاهِ آینده؛ شهری برای ماندن
اگر کرمانشاه میخواهد از «شهر گذر» به «شهر مقصد» تبدیل شود، باید نگاهش را از آثار تاریخی به زیست گردشگری معطوف کند. گردشگر امروز بهدنبال تجربه زندگی محلی، دیدار با هنرمندان بومی، و چشیدن طعم فرهنگ است. او باید بتواند در خیابانهای کرمانشاه قدم بزند، از کافههای محلی لذت ببرد، و با مردم شهر گفتوگو کند.
تا زمانی که شهر برای زندگی روزمره شهروندانش جذاب نباشد، برای گردشگران هم ماندگار نخواهد بود. کرمانشاه نیاز دارد خودش را از نگاه درون بازتعریف کند؛ شهری که نه فقط میراث گذشته، بلکه آیندهای پویا برای گردشگری در غرب ایران رقم بزند.
انتهای پیام/
نظر شما