قصه‌های یلدا در خانه نصیرالملک؛ روایت بلندترین شب سال در دل شیراز کهن

آیین بزرگداشت شب یلدا با رویکردی توصیفی و روایی در خانه تاریخی نصیرالملک شیراز در محل پایگاه میراث فرهنگی و در دل بافت تاریخی این شهر برگزار شد؛ رویدادی فرهنگی که بر پیوند سنت، روایت و میراث ناملموس تأکید داشت؛ این مراسم روز یکشنبه ۳۰ آذرماه از ساعت ۱۶ تا ۱۷، با حضور علاقه‌مندان فرهنگ، هنر و میراث تاریخی، جلوه‌ای متفاوت از بلندترین شب سال را به نمایش گذاشت.

به گزارش میراث آریا، امشب شیراز به‌عنوان شهری سرشار از روایت‌ها و خاطره‌ها در این آیین میزبان یلدایی متفاوت بود؛ یلدایی که نه‌تنها یک مناسبت تقویمی بلکه فرصتی برای بازخوانی هویت تاریخی و فرهنگی بافت کهن شهر به شمار می‌رود.

 فضای خانه نصیرالملک در محل پایگاه میراث فرهنگی شهر تاریخی شیراز با معماری و خاطره‌مندی خود محفلی صمیمانه  برای زنده‌شدن روایت‌هایی شد که نسل به نسل منتقل شده و هنوز در کوچه‌ها و دیوارهای شهر جریان دارند.

این گردهم‌آیی فرهنگی با محوریت روایت چهارمین میراث ناملموس یلدای جهانی برگزار شد و با همراهی اهالی بافت تاریخی، جلوه‌ای مردمی و اصیل به خود گرفت.

حضور گردشگرانی از چین و ترکیه و شعرخوانی دختران نوجوان ایرانی با لباس‌های سنتی و رنگارنگ جلوه خاصی به این محفل داده بود.

روایتگری از آداب و رسوم یلدایی شیراز، شنیدن خاطرات کودکی و  بازگویی رسوم قدیمی محله‌ها  بخش مهمی از محتوای این مراسم بود.

همچنین برنامه‌های فرهنگی و هنری مانند شاهنامه‌خوانی و حافظ‌خوانی در کنار روایت‌هایی که ریشه در حافظه جمعی شهر دارند، تجربه‌ای شنیداری و معنایی برای حاضران فراهم کرد.

مدیرکل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی فارس در این مراسم گفت: به ۱۰ هزار سال پیش برمی‌گردیم؛ به زمانی که حضرت مهاباد آیین مهر را بنا نهاد؛ اگر ادیان پیشینیان خود را بررسی کنیم شاید تنها آیین زنده دنیا آیین هندوان است اما امروز دور هم جمع شدیم که بگوییم در دل سرزمین ایران و  مردمانش گویی زمان مفهومی ندارد و آیین همیشه پابرجا آیین حضرت مهاباد و آیین مهر است؛ پس از آن شاید چند قرن بعد آیین میترائیسم جایگزین آیین مهر شد و امروز تولد میترا و میلاد نور است.

بهزاد مریدی یلدا را  روز تولد خورشید دانست و افزود: خورشید در آیین مهر نماد بود؛ خورشید خدایگان نبود الهه‌گان نبود؛ نگاه سرزمین ایرانیان همیشه وحدانیت بوده و هست‌؛ امروز نیز چنین است و برای همین است که در پس آیین مهر آیین میترائیسم و در پی آیین میترائیسم آیین مغان و پس از آن آیین مزدیسنا و زرتشتیان و پس از آن نیز  اسلام حضور داشتند؛ در کجای دنیا می‌توانیم ببینیم که ادیان پی در پی بوده‌اند اما هیچگاه نابود نگشتند، مناسک همیشه مانده‌اند.

 او که معتقد است یلدا نوری در برابر اهریمن است، افزود: آیین میترا حرکت کرد؛  از مشرق زمین از دل سنگ زاییده شد و به سمت مغرب زمین رفت و این آیین که در ادوار مختلف با آیین مختلف گره خورده بود به مسیحیت هم راه یافت.

مدیر کل میراث فرهنگی فارس گفت: بدون شک خدا نیز از سرزمین ایران چشم بر نخواهد بست؛ سرزمینی که همیشه زنده و آباد خواهد ماند.

هاجر عسکری رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز با پاسداشت آیین بزرگداشت یلدا گفت: آیین بزرگداشت یلدای امسال را با روایت و قصه‌گویی پاس داشتیم و در این مراسم از تجربه بزرگان در خصوص آداب و رسوم شیراز قدیم و آیین‌ها و سنت‌هایی که در دل مردم شیراز نهفته است بهره بردیم.

امیر حسین جمشیدی مدیرکل دفتر فنی استانداری فارس هم ضمن تشکر از دست‌اندرکاران و برگزار کنندگان این مراسم کفت: این جشن‌هایی که ریشه در تاریخ و فرهنگ ما دارد به نسل جوان کمک می‌کند تا فرهنگ و هویت خود را حفظ کنند.

مدیرکل امور زائرین و گردشگری استانداری فارس نیز با تبریک شب یلدا گفت: امیدواریم بتوانیم آیین‌ها، آداب و رسوم و سنت‌های گذشته مانند یلدا و نوروز را که به دست ما رسیده پاس بداریم و به آیندگان بسپاریم؛ آیین‌هایی که نشان می‌دهد مردم ایران مردمی بافرهنگ، اصیل و ریشه‌دار هستند و حتی در تلاطم درد هم فرهنگ خود را حفظ کرده و می‌کنند.

سید مجتبی علوی اردکانی ادامه داد: ملت‌ها و کشورهای زیادی هستند که فرهنگ و هویت آنها در طول تاریخ به واسطه جنگ‌ها و تلاطم‌ها از دست رفته یا تحت تاثیر فرهنگ‌های قدرتمند دیگر قرار گرفته اما فرهنگ کشور ما اصیل و ریشه‌دار است و در هر شرایطی باقی مانده و ادامه هم خواهد داشت! انشالله بتوانیم سنت‌های گذشته خود را همچنان حفظ کنیم‌

مصطفی ندیم استاد تاریخ و باستان دانشگاه شیراز هم اشاره‌ای گذرا به تاریخ برگزاری شب یلدا کرد و گفت: برخی قدمت این مراسم را به هفت هزار سال پیش رسانده‌اند؛ در صورتی که از یلدا برای نخستین بار در دوره باستان و ساسانیان یاد شده است‌.

او که معتقد است یلدا به معنای تولد است، گفت: این آیین در اصل برآمده از چرخه طبیعت و نیازهای کشاورزان در ایران باستان بوده و نشان‌دهنده پایان فصل کار در مزارع و آغاز دوره استراحت زمستانی به شمار می‌رفته و خوراکی‌های سنتی این شب، همگی ریشه در نگاه معیشتی کشاورزان و ضرورت ذخیره‌سازی مواد غذایی برای گذر از زمستان داشته‌ است،

این استاد دانشگاه اضافه کرد: قدمت شب یلدا با عنوان پیروزی نور بر تاریکی یا پیروزی روشنایی برظلمت به دوره صفویه برمی‌گردد و بسیاری از این آدابی که داریم متعلق به دوره صفوی است چراکه صفویان به شدت به مسائل ملی توجه داشتند و اولین حکومت ملی بعد از اسلام بودند.

در این مراسم علیرضا عسگری چاوردی عضو هیأت علمی دانشکده شیراز، محمدرضا رفیعی راد فعال فرهنگی، دکتر احمد طاهری سعدی‌پژوه،  بهادر امیر عضدی استاد شاهنامه خوانی، احمدعلی شکری استاد مولوی شناسی و شماری از هنرمندان شاعران و نویسندگان استان فارس نیز حضور داشتند.

انتهای پیام/

کد خبر 1404100100001
دبیر محمد آوخ

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha