براساس اسناد تاريخي، بافت و محله عودلاجان، به‌عنوان يکي از بخش‌هاي مهم تهران در عهد ناصري، از نظر سياسي محل سکونت بسياري از رجال و اعيان قاجاري بوده است.
رئيس سازمان ميراث فرهنگي استان تهران، با بيان اينکه در يک يا دو ماه آتي کار ساماندهي بافت تاريخي عودلاجان آغاز مي‌شود، افزود: بافت تاريخي عودلاجان با وجود ثبت در فهرست آثار ملي کشور و به عنوان بافت ارزشمند، درحال‌حاضر به يک مخروبه شباهت دارد که بايد هر چه زودتر کار ساماندهي آن آغاز شده و بار ديگر زندگي به داخل اين بافت جريان پيدا کند.
ناظم رضوي درباره شيوه ساماندهي اين بافت تاريخي گفت: کارشناسان براساس عکس‌هاي هوايي که 50 سال گذشته از اين محله گرفته شده، مستندسازي و تاريخ‌نگاري آن را بر اساس فضاي معماري گذشته با سازه‌هاي جديد انجام مي‌دهند.
وي ادامه داد: در اين طرح قرار است بخشي از بافت به پياده‌راه تبديل شود. ضمن آنکه درصدد هستيم در مبادي ورودي بافت پارکينگ ساخته شده تا از ورود خودرو به داخل کوچه‌هاي باريک جلوگيري شود.
به گفته رئيس سازمان ميراث فرهنگي استان تهران با ساماندهي اين بافت تاريخي ارزشمند و نزديکي آن به بازار، بسياري از افراد سرمايه‌دار مشتاق زندگي در داخل اين بافت هستند.
ناظم رضوي درباره اعضاي اين کميته خاطرنشان کرد: در کميته ساماندهي بافت تاريخي عودلاجان نمايندگان و کارشناسان سازمان ميراث فرهنگي استان، معاونت ميراث فرهنگي، کارشناسان طرح جامع شهر تهران و شهرداري حضور دارند.
بنا بر اين گزارش، بافت تاريخي عودلاجان با وسعت 110 هکتار به عنوان يادگار دوران ناصري و قلب تاريخ تهران در سال 1385 به شماره ثبتي 15381 در فهرست آثار ملي کشور به ثبت رسيد.
عودلاجان از غرب به ميدان ۱۵ خرداد و ارگ، از شرق به بزرگراه شهيد محلاتى(سيروس)، از شمال به چهارراه سرچشمه و از جنوب به چهارراه مولوى منتهى مى شود. نام عودلاجان به زمانى مربوط
مي‌شود که تهران دهى بيش نبود و از روزگارى بازمانده که مردم ساکن آن به گويش خاص محلى خود سخن مى‌گفتند و مشابهت زيادى با گويش ده‌نشينان قديم شهرستان شميران داشته است.
اين اراضى غير از نيمه غربى اين محله در زمان شاه طهماسب باغ بوده است و پيشينه آن به سال ۱۹۵۸ مى‌رسد. ويژگى اين محل به سبب ارتفاعى است که سطح آن نسبت به محله‌هاى جنوب دارد و گفته مى‌شود آب نواحى جنوب از اين محل، آن را در سرچشمه به تناسب مصرف، تقسيم مى‌کرده‌اند.
عودلاجان از دو واژه «عود» و «لاجي» تشکيل شده که به‌دليل وجود بازار عطاران در اين منطقه، به اين نام معروف شد.
عودلاجان در دوران قاجار، به‌ويژه در عهد ناصري، از جايگاه ويژه‌اي در ميان اعيان و خانواده‌هاي قجري برخوردار بوده، چنانچه نخستين‌بار در 150 سال پيش، \"مسيو کرشيش\"، معلم اتريشي مدرسه دارالفنون، نقشه اين بافت تاريخي را با تمام گذرها، کوچه‌ها و حتي بناهاي تاريخي و ارزشمند اين بافت به تصوير مي‌کشد.
وي که در دارالفنون تاريخ و جغرافي،حساب، هندسه و فنون توپخانه تدريس مي‌کرد، از سوي شاه قاجاري مأمور شد نقشه تهران را براي نخستين‌بار طراحي کند.
کرشيش همراه با \"ذوالفقار بيک\" و \"تقي‌خان\" از شاگردان مدرسه دارالفنون نقشه‌برداري از تهران را آغاز کردند و سرانجام موفق شدند نخستين نقشه تهران را در 1275 هجري قمري ترسيم کنند.
بر اساس مستندات تاريخي، که در گزارش ثبتي بافت تاريخي عودلاجان به آن اشاره شده، بافت تاريخي عودلاجان از 8 محله باغ امين، محله نو، محله سادات، محله دروازه شميران، محله عرب‌ها، محله شاه غلامان، محله يهودي‌ها و محله حيات‌شاهي تشکيل شده است.
حيات‌شاهي از قديمي‌ترين محله‌هاي بافت تاريخي عودلاجان است که به‌دليل اقامت بسياري از خانواده‌ها و وابستگان قاجاري ساکن در آن، به اين نام معروف شد. در نقشه کرشيش همچنين 20 کوچه و گذر به چشم مي‌خورد که گذر باغ نظام‌الدوله، گذر در حمام نواب، گذر شتر گلو، گذر مسجد حوض، گذر در مدرسه و کوچه‌هاي نظام العلما، سردار، سپهدار، شاهبياتي، معين‌الملک، حاجي علي و آقا موسي تاجر از جمله آنها است.
M/R/115
انتهای پیام/
