آب‌انبارها در بافت شهرهاي حاشيه کوير، مرکز بسياري از آبادي‌ها و شهرک‌ها و محله‌ها بوده‌اند و در بسياري از محله‌ها بزرگ‌ترين و چشمگيرترين واحد معماري به شمار مي‌رفتند.
بهرام رضايي سرپرست اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان يزد در اين باره گفت: شرايط اقليمي خشک و نيمه خشک بخش عمده‌اي از ايران، تأثير ژرف و بنيادي در خلق پديده‌هاي گوناگون معماري اين سرزمين گذاشته است.
وي ادامه داد: ريزش‌هاي آسماني در ايران، به جز ناحيه شمالي و سواحل درياي مازندران، در بقيه نواحي بسيار کم است و به همين دليل، از ديرباز در بيشتر دشت‌هاي وسيع ايران، براي دسترسي به آب، تلاش چشمگيري صورت گرفته و ايرانيان با بهره جستن از تمامي توانايي‌هاي خود، ده‌ها کيلومتر قنات حفر کرده‌اند.
سرپرست اين اداره کل افزود: ايرانيان از گذشته در کنار ساخت قنات‌ها و سدها، به ذخيره سازي آب‌هاي فراوان زمستاني براي به مصرف رساندن آن‌ها در فصل‌هاي گرم سال نيز توجه داشته‌اند و براي تحقق اين مساله، «آب‌انبار» را بنيان گذاشته‌اند.
وي با بيان اينکه فن ساخت و شيوه معماري در ساختمان آب انبارها داراي اعتبار خاصي است، افزود: سازندگان آب‌انبارها با دقت و نکته‌سنجي بسيار، به مسايل عمده‌اي چون ميزان فشار آب بر کف و سطح آب‌انبار، مسأله اندود داخل بنا، تهويه، تصفيه و جلوگيري از آلودگي آب، توجه کامل داشته‌اند.
رضايي تأکيد کرد: هنر تزيين نماي خارجي اين آب‌انبارها، به خصوص سردر ورودي آن‌ها و در برخي از موارد، انتخاب اشعار جالبي براي کتيبه بالاي سردر، همگي نشان‌دهنده آن است که اين بناها با بسياري از ويژگي‌ها و روحيات ساکنان پيرامون خود، ارتباط نزديک و مستحکمي داشته‌است
اين مقام مسئول با بيان اينکه آب انبارها در گذشته به منظور تأمين آب آشاميدني در سطح شهر و روستاها ساخته و با اختصاص وقفياتي فعاليت کرده و اداره مي‌شده‌اند و با تغيير روش زندگي در عصر جديد و خشک يا کم شدن آب قنات‌ها، بسياري از آن‌ها از چرخه بهره‌برداري خارج شده‌اند، گفت: آسيب‌ديدگي بادگير و گنبد، تجمع زباله در پاياب آب‌انبارها، سودجويي برخي اشخاص، حيات اين نماد ارزشمند کويري را تهديد کند.
سرپرست اداره کل ميراث فرهنگي، صنايعدستي و گردشگري يزد در ادامه اظهار داشت: اگر چه اداره کل ميراث‌فرهنگي، صنايعدستي و گردشگري هر ساله طبق برنامه چندين آب انبار را در سطح استان مرمت مي‌کند اما به دليل تعداد زياد آب‌انبارها با کمک دستگاه‌ها و مردم، مرمت و بهره‌برداري همه آن‌ها در سطح استان ممکن خواهد بود.
رضايي گفت: ساماندهي و مرمت آب انبارهاي استان يزد به طور مشترک با همکاري ادارات و نهادهاي مربوط با تشکيل کميته‌اي در هر شهرستان براي اين منظور در دستور کار اداره کل ميراث فرهنگي صنايعدستي و گردشگري يزد قرار دارد.
وي در پايان خاطرنشان کرد: درشهرستان اردکان 250 آب‌انبار وجود دارد که 62 آب‌انبار آن در فهرست آثارملي کشور به ثبت رسيده و در تلاش براي مرمت و ساماندهي آن‌ها هستيم.
111/
انتهای پیام/
