مخمل بافي اوج نساجي سنتي ايران است

به گزارش ميراث آريا (chtn)، «حسين يزدانمهر» با اعلام مطلب فوق افزود: بر اساس اعلام نظر و راي نهايي هيات داوران سازمان جهاني يونسکو در چهارمين آيين اعطاي نشان مرغوبيت صنايع دستي يونسکو که در تهران برگزار شد به منظور اعطاي نشان کيفيت و برتري صنايع دستي، مهر اصالت يونسکو در مخمل نقش برجسته به هنرمندان کاشاني از جمله استاد سيد خليل ياالله با ارائه روميزي مخمل و علي همتي با ارائه محصول کوسن تعلق گرفت.

وي اضافه کرد: در دوره سوم نيز استاد جمشيد خداداد با ارائه محصول روميزي موفق شد مهر اصالت يونسکو را دريافت کند.

اين مقام مسوول با اشاره به اهميت مخمل و مخمل بافي اين هنر را اوج هنر نساجي سنتي ايران دانست و افزود: بدون ترديد مخمل را بايد از نفيس‌ترين پارچه‌هاي دستباف ايران دانست زيرا پيچيدگي در بافت، ‌طرح‌هاي زيبا و پر نقش و نگار و مواد اوليه‌ مرغوبي که در توليد اين پارچه به کار مي‌رود، ويژگي خاص به آن بخشيده که مخمل را از ساير دست بافته‌ها متمايز مي‌سازد.

وي گفت: مخمل نوعي پارچه نخي يا ابريشمي است که يک روي آن صاف و روي ديگر آن داراي پرزهاي لطيف و نزديک به هم و پرزها به يک سو خوابيده است. براي توليد مخمل از ابريشم طبيعي استفاده مي‌شود و نقش‌هاي اصيل و سنتي مخمل به روي اين پارچه حالت برجسته دارد که اين امر نشانه بارز تبحر ‌و مهارت و در عين حال دشواري بافت آن است.

وي با اشاره به تاريخچه مخمل و مخمل بافي افزود: آغاز پيدايش مخمل به قرون اوليه اسلامي برمي‌گردد که در دوران آل بويه و سلجوقي بعد از افت و رکود زري بافي، بافندگان کاشاني براي تجليد کتاب آسماني قرآن در صدد برآمدند تا پارچه‌اي با ارزش و در خور شان اين کتاب، اختراع نمايند تا بوسيله آن قرآن را جلد و محفوظ دارند و از آن زمان پارچه مخمل ايجاد شد.

قديمي‌ترين مخمل ايراني که تاکنون شناخته شده مربوط به قرن دوازدهم يا پانزدهم ميلادي است که در موزه هنرهاي تزئيني پاريس نگهداري مي‌شود. ضمن آنکه شهرهاي بزرگ مخمل بافي درايران در سده‌هاي گذشته؛ کاشان، يزد، تبريز، مشهد و هرات بوده و اين پارچه نفيس از قرن شانزدهم از جمله صادرات مهم ايران به شمار مي‌رفته است.

يزدانمهر ادامه داد: در زمان صفويان مخمل نيز در کنار ديگر صنايع نساجي بيش از پيش شکوفا گرديد و پيشرفت‌هاي چشمگيري در نوع بافت و رنگ آميزي و طرح و نقشه آن بوجود آمد. از آنجايي که پارچه مخمل داراي انواع مختلف بوده و به لحاظ طرح و نقشه بسيار متنوع است ، با گسترش اين هنر در جامعه از مخمل براي لباس عروس، روتختي، سجاده، کت و عبا، پرده و رويه مبل و صندلي ، روميزي، کوسن و پرده استفاده شد.

سرپرست اداره ميراث فرهنگي،صنايع دستي و گردشگري کاشان در مورد مخمل نقش برجسته نيز گفت: مخمل نقش برجسته پارچه ايست با تار و پود ابريشم و رنگ آميزي شده به وسيله رنگ‌هاي طبيعي که طريقه بافت آن ترکيبي از دستگاه‌هاي زري بافي و مخمل ساده است که براي توليد روزانه اين دستگاه همزمان 3 نفر نيروي انساني مورد نياز است.

وي در پايان خاطر نشان کرد: با تاسيس شرکت مخمل و حرير در کاشان کارگاه‌هاي مخمل بافي يکي پس از ديگري تعطيل شد و اين هنر نيز با رکودي چند ساله مواجه شد تا اينکه در سال 1371 يک دستگاه مخمل بافي به همت اداره ميراث فرهنگي توسط استاد سيد خليل يالله راه اندازي شد و مخمل جاني دوباره گرفت.

در حال حاضر 2 دستگاه مخمل بافي يک دستگاه مخمل بافي ساده و يک دستگاه مخمل نقش برجسته در مرکز هنرهاي سنتي، يک دستگاه در کارگاه علي همتي و يک دستگاه هم در خانه تاريخي منوچهري فعال است.

112/الف

انتهای پیام/

کد خبر 1391100536