مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان گفت: ثبت جهانی دیوار بزرگ گرگان، افتخاری دیگر برای استان گلستان است.
به گزارش روابط عمومی وامور فرهنگی این اداره کل، «قربان عباسی» با اشاره به اهمیت ثبت جهانی دیوار بزرگ گرگان افزود: پس ازگذشت چند ماه از ثبت جهانی گنبد قابوس، ثبت جهانی دیوار بزرگ گرگان با تاکیدات حضرت آیت ا... نورمفیدی نماینده محترم ولی فقیه در استان گلستان و جناب آقای قناعت استاندار محترم استان گلستان در دستور کار قرار گرفت.
وی همچنین به نقل قول نماینده محترم ولی فقیه دراستان گلستان در خصوص ثبت جهانی دیوار بزرگ گرگان اشاره داشت وافزود: ایشان فرمودند گنبد قابوس مهم است ولی دیوار بزرگ گرگان مهم تر است.
عباسی ادامه داد: پس از پیگیری مستمر، دیوار بزرگ گرگان، به عنوان نامزد ثبت جهانی قرار گرفته و اکنون تهیه پرونده آن به جریان افتاده است.
وی خاطر نشان کرد: این افتخاری است که توانستیم دریک سال هم گنبد قابوس را درفهرست جهانی ثبت و هم دیوار بزرگ گرگان را کاندید ثبت جهانی کنیم.
عباسی اظهار امیدواری کرد: همان طور که گنبد قابوس در کمترین زمان و بدون مخالفت در فهرست جهانی ثبت شد، امیدواریم با تکمیل پرونده دیوار بزرگ گرگان و مستندات لازم، نسبت به ثبت جهانی این اثر تاریخی اقدام شود.
معاون میراث فرهنگی این اداره کل نیز در ادامه به رونداقدامات انجام شده در پروژه دیوار بزرگ گرگان اشاره داشت و افزود: پس از شناسایی و مستند سازی مسیر دیوار گرگان، این اثر با شماره 2345 درفهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید و با قرار گیری در فهرست پروژه های بزرگ سازمان میراث فرهنگی، پایگاه میراث فرهنگی دیوار بزرگ گرگان تشکیل و مطالعات باستان شناسی گسترده و مطالعات میان رشته ای آن آغاز شد.
حمید عمرانی رکاوندی ادامه داد: پس ازآن دفتر پایگاه میراث فرهنگی دیوار بزرگ گرگان در خانه مفیدیان تاسیس و میله گذاری و نصب علائم هشدار دهنده درحریم تاریخی این اثر انجام شد، همچنین مطالعات راهبردی وچشم انداز بیست ساله قلمرو دیوار بزرگ گرگان صورت پذیرفته و در روند مطالعات گسترده باستان شناختی نیز با دانشگاه ادینبورگ ودورهام کشور بریتانیا همکاری صورت گرفت.
مدیر پایگاه دیوار بزرگ گرگان اذعان داشت: مقالات فارسی و انگلیسی نیز دراین راستا درنشریات تخصصی داخلی وخارجی چاپ شده و مطالعات باستان شناسی زیر آب درخلیج گرگان و دریای خزر طی دو مرحله انجام شده است.
عمرانی رکاوندی ادامه داد: نقشه Gps وGis مسیر دیوار بزرگ گرگان تهیه شده و کتاب دیوار بزرگ گرگان با عنوان قدرت امپراطوری ایران در دوران باستان (دیوار بزرگ گرگان و چشم انداز مرزی ایران در دوره ساسانی) به زبان انگلیسی و خلاصه فارسی به زودی چاپ ومنتشرخواهد شد.
وی همچنین به تکمیل و ارسال فرم نامزدی ثبت درفهرست میراث جهانی به زبان فارسی و انگلیسی اشاره داشت و افزود: درخواست اعتبار تهیه پرونده ثبت میراث جهانی از ردیف اعتبارات ملی واستانی در دست اقدام می باشد و اولین جلسه هم اندیشی روند ثبت جهانی دیوار بزرگ گرگان با حضور مدیران ارشد دستگاه های اجرایی به ریاست استاندار محترم استان گلستان تشکیل شده است.
این مقام مسوول یادآور شد: دیوار بزرگ گرگان، ديواري است در سراسر شمال استان گلستان و اين ديوار با نام‌های سد اسکندر، سد پیروز، سد انوشیروان، قزل‌آلان و مار سرخ شناخته می شود.
اين ديوار از شرق دریای خزر شروع شده و پس از عبور از ضلع شمالی گرگانرود و دشت‌های وسیع شهرستان‌هاي ترکمن، آق قلا، گنبد کاووس و کلاله )ترکمن صحرا ) به کوههای پیشکمر ختم می شود، سپس با وقفه ای در حدود 3 کیلومتر به سبب بهره گیری از موانع طبیعی نسبتا\" مرتفع سلسله ارتفاعات معروف به عرب داغ ( از رشته کوههای منفرد و متصل به کوههای البرز شرقی )، دیوار مجددا\" از پای صخره های دامنه جنوبی رشته کوه عرب داغ و دره معروف به خوجه طوق به سمت تنگه معروف به قره دیب که گرگانرود نیز از میان آن جریان دارد کشیده شده و پس از بالا رفتن از دامنه کم ارتفاع کوه معروف به نقد علی با شیب ملایم از سمت شرق پایین آمده و با چرخش 90 درجه ای به سمت جنوب در امتداد حاشیه های ضلع جنوبی گرگانرود به سمت شرق و روستاهای چترکروک، یساقلیق، عزیزآباد پایین امتداد یافته و از ضلع شرق مصلای روستای عزیز آباد و با چرخش گرگانرود به سمت جنوب و سرچشمه های پر آب رشته کوههای البرز شرقی از ضلع غرب حاشیه های گرگانرود و روستای قره یسر و صخره های آهکی معروف به گرگر به سمت جنوب و روستای گرگاندوز پیش رفته و با گردش به سمت شرق از شمال روستای گرگاندوز در امتداد ضلع جنوبی یکی از سرچشمه های پر آب گرگانرود و منتهی به چشمه زاو نرسیده به روستای زاو پایین با چرخش 90 درجه ای به سمت جنوب تغییر مسیر داده و از لبه های ضلع غرب دره عمیق و روستای زاو پایین و جنگلهای نسبتا\" انبوه و شیبدار در پای صخره های بیلی کوه در محدوده‌ي پارک ملی گلستان ختم می شود. هنوز دانش ما از ابتدا و انتهای دیوار کامل نیست و نیازمند بررسیهای باستان شناسي و تحقیق بیشتر است.
در مدارک مکتوب تاریخی، احداث سازه هاي دفاعي در قلمرو ايران باستان داراي سابقه ديرينه بوده و تا آنجا كه در حوزه درياي خزر از چندين ديوار با نام هاي دربند قفقاز ، دربند خزران، باب الابواب، دربند چول، در بند گرگان نام برده شده است كه از اين ميان ديوار گرگان به عنوان طويلترين اثر معماري ايران از اهميت خاصي برخودار مي باشد. عده ای ساخت دیوار گرگان را به هخامنشیان و برخی نيز به اسکندر مقدونی (330 پیش از میلاد ) نسبت می دهند، اما آنچه مسلم است این‌که، دیوار در زمان لشکرکشی اسکندر مقدونی به ایران، هنوز ساخته نشده بود. تعدادی از مورخان معتقدند كه دیوار گرگان، به عنوان طولانی‌ترین مانع باستانی، هم‌زمان با دیوار بزرگ چین و به تبعیت از آن در برابر یورش بیابانگردان واحه های آسیای مرکزی و نواحي بياباني آنسوي جيحون احداث شده است.
اما شواهد تاریخی نشان می دهد كه دیوار چین در زمان امپراتور «شی هوانگ‌تی» ( 246 – 204 پ . م) ساخته شده است که از لحاظ زمانی و دوره‌ي تاریخی با حضور اشکانیان در ایران مطابقت دارد. توضيح اينكه دیوار بزرگ فعلی چین، بر خلاف باور عامه، مربوط به قرن سوم پیش از میلاد نیست، بلکه در اوایل قرون وسطی بازسازی و با مصالح مقاوم‌تر احیا شد، در حالی که دیوار قدیمی چین با مصالح خاک و سنگ و چوب درخت گز، با ساختاری بسیار ساده و کم دوام احداث شده بود که به جهت اهمیت موضوع، مجدداً بازسازی گردید.
از طرفی دیگر، برخی مورخان، دیوار را مربوط به دوره ساسانی و یزدگرد، پسر بهرام گور ساسانی ( 459 – 438 میلادی) را بنیان‌گذار ساخت دیوار و شاه پیروزساسانی ( 483 – 459 میلادی) را ادامه دهنده‌ي راه او می‌دانند . بعضی نيز خسرو انوشیروان ساسانی ( 579 – 531 میلادی) را به عنوان بانی و تمام کننده ساخت یا دوباره سازی دیوار معرفی می کنند، حكيم ابوالقاسم فردوسي در شاهنامه نيز به ساخت دیوار وضرورت آن اشاره داشته است.
در بين ديوارهاي دفاعي بجا مانده از سلسه های مختلف تاریخی در جهان بعد از ديوار بزرگ چين ( کمتر از 6000 کیلومتر) و دیوار لیمز در آلمان ( 548 کیلومتر) ديوار بزرگ گرگان ( 200 کیلومتر) به عنوان سومین دیوار بزرگ از دو همتای مشهور بریتانیايی خود؛ دیوار هادرین در انگلیس ( 160 کیلومتر) و دیوار آنتونی در اسکاتلند ( 63 کیلومتر) طویل‌تر و به حد کافی عریض بوده و دارای گذرگاه و موانع مستحکم تری نسبت به سایر دیوارهای مشابه و مانع عظیم خطی برای یک ارتش قدرتمند و بزرگ است.
با توجه به اهمیت و ارزشمندی دیوار و تأسیسات مجاور آن، این اثر فرهنگی در تابستان 1378، با شماره 2345، در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید علت نام‌گذاری دیوار به نام «دیوار بزرگ گرگان»، بیشتر بر پایه اسناد و مدارک موجود و اهمیت ایالت هیرکانیا یا گرگان و دشت، در سیر تحولات تاریخی سرزمین پهناور ایران بوده است.
/108
انتهای پیام/
