پرونده ثبت میراث ناملموس« آیین باران خواهی» تفرش ،با تقاضای کشورهای آفریقایی و افغانستان،وارد مرحله پیگیری چند ملیتی شد.

به گزارش اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی؛سید محمد حسینی مدیرکل میراث فرهنگی استان افزود: «آیین باران خواهی» از مناسک معنوی و آیینی روستای «کبوران» تفرش است که پرونده آن ازسوی ایران به مرکز میراث جهانی ناملموس ارایه شد.

وی گفت: مرکز میراث ناملموس جهانی ابراز نگرانی داشت که با ثبت چند ملیتی این آیین و افزایش بازدید گردشگران، اصالت آیینی باران خواهی از دست رفته و به صورت یک مراسم نمایشی در بیاید؛ با این استدلال تضمین کافی در این خصوص داده شد.

حسینی خاطرنشان کرد: آیین باران خواهی در مناسک قومی و بومی ایران از اصالت ویژه ای برخوردار است که به دلیل اقلیم کم آب منطقه این آیین به عنوان یکی از مولفه های فرهنگی مهم در منطقه مطرح است.

وی بیان کرد: شباهت های آیینی این رسم با باران خواهی در افغانستان و چندین کشور آفریقایی ملاک درخواست ثبت چند ملیتی آن به عنوان رسمی اثرگذار و اصیل در معیشت و باورهای فرهنگی و اعتقادی مردم است.

حسینی افزود: پرونده های چند ملیتی از اولویت و اهمیت خاصی برخوردار هستند و با توجه به اهمیتی که این رسم در رابطه با مناطق بیابانی و کم آب دارد، برخی اعضای کمیته میراث جهانی از چند ملیتی شدن این پرونده استقبال کردند.

آیین باران خواهی (کوسه درآمدن) روستای کبودان تفرش از توابع استان مرکزی با شماره 1060در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.

باران خواهی رسمی دیرین و سنتی با آیین نمایشی و اشعار فولکوریک در خرده فرهنگ های استان مرکزی است که با نام های کوسه درآمدن، کوسه گلدی یا کوسه برنشین نیز شهرت دارد و در آیین های نمایشی آن سه رکن اصلی کوسه، عروس کوسه و تگه (گروه همراهان) ایفای نقش می کنند.

آیین باران خواهی و یا کوسه درآمدن جشنی است که از دیرباز در جوامع روستایی و چوپانان استان مرکزی رواج داشته و دهم بهمن هر سال یعنی پایان چله بزرگ زمستان در روستای کبودان تفرش و به صورت پراکنده در مناطق روستایی چندین شهرستان دیگر استان برگزار می شد.

در این جشن که همراه با لحن موسیقیایی، لباس های ویژه و نمایش جمعی در کوی برزن است،کوسه و همراهانش پیام آور شادی و نوید بهار هستند و نماد و سمبلی از سوی چوپان ها برای غلبه روشنایی بر تاریکی، جلوه رویش گیاهان، زایش دام و افزونی برکت است.

گروه برگزار کننده جشن ناقالدی (طلب باران)متشکل از سه تا هفت نفر است که هرکدام بر اساس مهارت و توانایی نقش «کوسه»، «عروس کوسه» و «تگه» (بز نر) را عهده دار می شوند.

دراجرای این آیین به طور معمول چندین دختر بچه و پسر بچه نیز به عنوان توبره کش ناقالدی ها به جمع آوری هدایای مردم می پردازند و این گروه با موسیقی، سر و صدای زیاد زنگوله ها و آوازخوانی در کوچه و معابر شهر و روستا ظاهر شده و با خواندن اشعار خاص ضمن ایجاد سرگرمی برای مردم ، نوعی رسم دور کردن نحوست سرما را برگزار می کنند.

 هدایای جمع آوری شده از این مراسم نیز بین خانواده فقیر و نیازمند تقسیم می شود.

در این آیین؛ فردی که نقش کوسه را پذیرا می شود جبه ای بلند را وارونه بر تن کرده و زنگوله هایی به آن می آویزد و علاوه بر آن زنگوله های فلزی ریزی را نیز به دستان و زانوان خود متصل می کند.

فردی که نقش کوسه را دارد صورت خود را سفید رنگ کرده و یک تکه پوست بزغاله روی سر خود می گذارد و در آن سوراخهایی برای چشم و نفس کشیدن ایجاد می کند و با مراجعه به خانه چوپان ها و سردادن اشعار و حرکات خاص برای زادآوری دام ها و برکت خانه ها دعا می کند.

در سه مرحله از این جشن آیینی اشعار طلب باران گردآوری و به ثبت آثار ملی رسید.

گفتنی است؛تاکنون 17 میراث معنوی و پنج اثر طبیعی استان مرکزی در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.

انتهای پیام/