به گزارش میراث آریا(chtn) فرهاد نظری مدیرکل دفتر ثبت آثار میراث فرهنگی با اعلام این خبر افزود: محوطه باستانی ارزانفود مربوط به دوره اشکانی و دوران اسلامی است با شماره ثبت 31143 در فهرست میراث ملی به ثبت رسید.
وی در توضیح این منطقه گفت: روستاي ارزانفود از توابع بخش مركزي شهرستان همدان و در جنوب شرق شهر همدان قرار دارد. در غرب روستا و در بين مزارع كشاورزي تپه تاريخي وسيعي به چشم مي خورد كه سفال‌هاي سطحي آن مربوط به دوره اشکانی و دوران اسلامی است. زیر بستر این تپه، مجموعه ای از فضاهای معماری وجود داردکه به صورت دستكند در بستري از سنگ‌هاي موسوم به شيست ايجاد شده است.
نظری ادامه داد: این مجموعه شامل فضاهای متعددی است که با راهرو بهم مرتبط اند. ابعاد فضاها و اتاق‌هاي اين مجموعه متفاوت است و كاربرد متفاوتي داشته اند. در بدنه اكثر آنها سكوهاي سنگي وجود دارد كه شباهت زیادی به آخور احشام دارد.در بالا و مجاورت سکوها وبدنه اکثر فضاهای مجموعه، حلقه يا قلاب هاي تراشيده شده از سنگ بستر به شكل بسيار زيبا به چشم مي‌خورد.
مدیرکل دفتر ثبت تصریح کرد: کاوش‌های باستان شناسی در پنج کارگاه در نقاط مختلف تپه انجام شده و هرکارگاه متشکل از تعدادی اتاق است که همگی به هم ارتباط دارند. در بعضي قسمت‌ها تك اتاق‌هايي ديده مي شود كه یک ورودي دارند و مستقل هستند. فضاهاي بزرگ‌تر ورودي‌هاي متعدد دارند كه به احتمال زياد به كاربرد آنها ارتباط دارد.ارتفاع تقريبي فضاها متغير است؛ به طور ميانگين به اندازه قد يك انسان (حدود 180 سانتيمتر) است. در بدنه اين اتاق‌ها حفره هاي جاي پيه سوز متعدد ديده مي شود. ورود به فضاها از طریق راه پله تراشیده شده در سنگ بستر امکان پذیر است.
نظری اضافه کرد: در کاوش های انجام شده به منظور بازگشایی ورودی‌ها آثار معماری منظمی شناسایی شد که حاکی از وجود یک دوره استقرار در سطح تپه بود که خوشبختانه در کاوش‌های اخیر بخش‌هایی از این معماری که به صورت سنگچین اجرا شده است بدست آمد. در بررسي و کاوش‌های مجموعه می‌توان گفت این مجموعه در دوره تاریخی خصوصا دوره اشکانی شکل گرفته و در دوره‌های بعد خصوصا دوران اسلامي مورد استفاده واقع شده است.
وی گفت: اثر تاریخی طَنَبی بُندرآّباد که به شماره 31144 در فهرست میراث ملی به ثبت رسید متعلق به دوره آل مظفر است.
نظری ادامه داد: این بنا در ضلع غربی یخچال بندرآباد و قلعۀ تخریب‌شده این روستا واقع شده است. پس از طی کوچه پیچ در پیچ و باریکی به طنبی مذکور ـ که بنایی کشیده و با شکوه در دو طبقه با دیوارهای خشتی ضخیم است ـ می‌رسیم.
مدیرکل دفتر ثبت افزود: در حال حاضر این طنبی دارای گذر ،بالاخانه(فضای شاه‌نشین)، سردری در ضلع شرقی و اتاق‌هایی در طرفین است. به نظر می‌رسد این بنا، جزئی از یک خانه در دورۀ آل مظفر بوده باشد که اکنون به فضای عمومی تبدیل شده است. فضای داخلی بالاخانه با نقش‌های بسیار زیبا گِل بریش ده است و در حال حاضر سقف قسمت بالاخانه و قسمتی از گذر تخریب شده و اتاقک‌های زیرگذر به عنوان انباری استفاده می‌شود.
وی با اشاره به اینکه اثر تاریخی بارانداز بازار شاهرود (انبار نمک) هم به شماره 31142 در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده است، افزود: بارانداز بازار شاهرود در دوره قاجاریه با مساحت حدود 550 متر و با 23 گنبد با مصالح خشت و گل ساخته شده است. به دلیل اینکه این بنا حدود 60 سال انبار نمک بوده است، به «انبار نمک» نیز معروف است.
نظری ادامه داد: معدن گوگرد سمنان هم به شماره 31141 به فهرست میراث ملی اضافه شد، این اثر مربوط به دوره صفویه-قاجاریه است.
وی تصریح کرد: معدن گوگرد در 30 کیلومتری جنوب سمنان، بعد از روستای دلازیان واقع است.این معدن از دورۀ صفویه به‌شکل غیررسمی و در دوران قاجار و پهلوی به‌طور رسمی مورد بهره‌برداری قرار گرفته و بناهایی برای اسکان افراد، انبار محصولات و کوره‌های ذوب احداث شده است. از زمان بهره‌برداری از معدن در دوران قاجار و پهلوی، گوگرد استخراج شده جهت مصارف دارویی، کشاورزی و صنعتی به کارگاه‌ها، کارخانجات و سایر تأسیسات خارج از شهر سمنان منتقل می‌شده است.
مدیرکل دفتر ثبت آثار ادامه داد: از شواهد و آثار و سفال به دست آمده بر روی تپه و محوطه تاریخی معدن گوگرد می‌توان به قدمت معدن پی برد. در این محوطه آثار و نمونه‌های ابزار سنگی تراش خورده یافت می‌شود که قدمت این محوطه تاریخی را می‌توان همزمان با «تپه‌های تاریخی میرک و دلازیان»در نظر گرفت. از سوی دیگر سفال‌های لعاب‌دار آبی نیز در قسمت‌های مختلف محوطه معدن به چشم می‌خورد که مربوط به دورۀ قاجار و بعد از آن است. علاوه بر ارزش تاریخی، این معدن جزء 5 معدن گوگرد فعال خاورمیانه است که خلوص بالایی دارد.
انتهای پیام/
