به گزارش روابط عمومی میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری خراسان شمالی؛ علیرضا نجفی مدیرپایگاه شهر تاریخی بلقیس با اعلام این خبر گفت:فصل هفتم کاوش شهر تاریخی بلقیس اسفراین از اوایل اردیبهشت ماه تا اوایل تیرماه سال 94 به همت پايگاه ميراث فرهنگي شهر تاريخي بلقيس اسفراين به مدت دو ماه انجام شد.
وی اعتبار تخصیص یافته را بالغ بر700میلیون ریال عنوان کرد وافزود :4کارشناس باستان شناسی در این کاوش به همراه یک سرپرست ما را همراهی می کردند.
وی گفت: این کاوش ها در دو بخش یکی درمحدوده شارستان با تاکید بر تپه منار باهدف مشخص کردن کاربری وتکمیل فضاهای کاوش شده در فصول گذشته و دیگری در بخش داخل ارگ با هدف شناخت و آگاهي از ساختار معماری داخلی ارگ و فضاهای مسکونی موجود در آن صورت گرفت.
نجفی در زمینه نتایج و کشفیات تپه منار گفت: در شارستان در بخش معروف تپه منار یک صحن بزرگ با رواق های پیرامونی با یک ورودی آجر فرش که ایوان آن مزین به گچبری های از نوع برهشته بوده که در نوع خود از بی نظیرترین گچبرهای دوران اسلامی در دوره ایلخانان به شمار می رود کشف شد.
وی افزود : ادامه تالار ستون دار(شبستان مسجد) ویک سیستم آبرسانی (قنات) نیز از دیگر موارد کشف شده در تپه منار است.
مدیرپایگاه شهر تاریخی بلقیس در خصوص ویژگی تالار افزود: تالار ستون دار از دوجهت شمالی و جنوبی با دیوار ضخیم احاطه شده و گستردگی آن به سمت شرقی و غربی است که داخل این تالار 16 ستون آجری به ابعاد 1*1 متر قرار گرفته است و کاربری این سازه به دلیل گستردگی نیاز به کاوش های باستان شناسی دارد.
وی درخصوص سیستم آبرسانی نیز بیان داشت: سیستم آبرسانی (قنات) که از جبهه شرقی تالار ستون دار کشف شد که به سمت شمالی- جنوبی با تنبوشه های بزرگ(کول)به ابعاد 16 سانتی متر عرض و 5 سانتی متر ضخامت گسترش دارد برای مقاومت بیشتر این سازه اطراف تنبوشه ها را با ملاتی از گل که بسیار سخت و محکم است پوشانده و همچنین برای مقاومت در مقابل فشار وارده از سطح زمین ابتدا روی کول ها را با کول های شکسته و قطعات آجر پوشانده و سپس روی آن را با یک ردیف آجر با ملات گل کار کرده اند.
نجفی همچنین ادامه داد: در وسط این سیستم آبرسانی یک دریچه ای به صورت نیم دایره وجود دارد که با آجرهای به ابعاد 5*13*25 ساخته شده که محلی برای لایروبی و برداشت آب بوده است.
وی گفت:از لحاظ کاربری این سازه احتمالا در گذشته یکی از قنات های شهر کهن اسفراین جهت تامین آب شهر محسوب می شده که در متون تاریخی نیز به این قنات ها اشاره شده است.
احمد نیک گفتار سرپرست هیات کاوش نیز در خصوص کشفیات داخل ارگ افزود: از مهمترین کشفیات در در داخل ارگ می توان به یک حیاط مرکزی اشاره کرد که تمام درگاهی های منازل مسکونی که در فصل ششم بدست آمد به این فضا منتهی می شود در این حیاط یک سیستم آبرسانی پیچیده و منظم که شامل یک حوض انبار به ابعاد 270*320با ارتفاع 150 سانتی متر دارای دیواری از جنس شفته آهک به ضخامت 25 سانتی متر که سطح دیوار مزین به اندود ساروج و کف آن آجر فرش است.
وی با اشاره به این کشفیات که مربوط به دوره ایلخانی وصفوی است گفت: با توجه به شواهد موجود آب این حوض انبار از طریق یک سیستم آب رسانی از نوع تنبوشه ای که داغ های از تنبوشه در مسیر آب رسانی باقی مانده تهیه شده بود.
نیک گفتار افزود: درمورد منبع تامین آب آن به دلیل عدم گستردگی کاوش هیچ اظهار نظر قطعی نمی توان کرد اما می توان احتمال داد آب از طریق خندق موجود در پیرامون ارگ از طریق تنبوشه های از جنس سفال وارد یک برکه می شده که پس از رسوب گذاری گل و لای و زلال شدن آب از طریق تنبوشه دیگر وارد حوض انبار می شده است. این حوض انبار علاوه برمنبع تامین آب ساکنین با توجه به قرارگرفتن در مسیر جهت وزش باد و درگاهی های منازل می توانسته به عنوان خنک کننده منازل هم کاربری داشته باشد همچنین با توجه به شواهد موجود و آثار بدست آمده پیرامون حوض انبار و محوطه حیاط با آجرهای به ابعاد5*21*21سانتی متر پوشانده شده بود.
سرپرست هیات کاوش یادآور شد: چند منزل مسکونی نیز با کف گچی و کوبیده با دیوارهای از خشت با پی چینه ای و سنگی و با خشت هایی به ابعاد 5*25*25 سانتی متر با ملاط گل ساخته شده اند و برای اندود دیوار ها از گچ،کاه گل و گل اخری استفاده شده است.
گفتنی است، شهر تاریخی اسفراین معروف به شهر بلقیس در فاصله سه کیلومتری جنوب شهر کنونی اسفراین با گستره حدود 180 هکتار واقع شده که شامل ارگ و خندق پیرامون آن، شارستان، ویرانه های معروف به تپه منار (مسجد جامع)، مقبره شیخ آذری، قسمت صنعتی شهر، آب انبار، کاروانسرا، مجموعه معروف به یخدانها و یک گورستان وسیع در نزدیکی دروازه شرقی است.
انتهای پیام/
