در نشست«نشانه شناسی مرگ و زندگی» همایش ملی مردم شناسی مرگ و زندگی که به همت پژوهشکده مردم شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برگزار شد، مردم شناسان با بررسی و پژوهش نشانه ها و نقوش گورستان ها به تحلیل بخشی از اعتقادات و باورهای گذشتگان پرداختند. 

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری؛ رضا پورناصرانی در نشست \" نشانه شناسی مرگ و زندگی\" به نشانه های قبور به مثابه ارتباطی میان مرگ و زندگی به تحلیل محتوای نظام نمادین نشانه های سنگ قبور شهدا و هنرمندان در گورستان بهشت زهرا پرداخت.
اوگفت: این پژوهش با روش مشاهده و عکسبرداری و با رویکرد نشانه شناسی سوسور انجام شده تا با بررسی مضامین ، نشانه ها و عبارت های موجود بر سنگ های قبور به ساختار مسلط اندیشه و زندگی افراد متوفی در دو قطعه بهشت زهرا بپردازیم. 
ناصرانی با اشاره به اینکه محتوای نوشتاری متون سنگ های قبور شهدا، همگی اعتقاد به  نظام و ایدئولوژی حاضر تاکید کرد باور به اصول دین، توسل به ائمه بخصوص امام حسین (ع) و واقعه کربلا و پیوند این اصول با مخاطبان حاضر در قطعه از معانی دیگر موجود در این تحقیق است که مورد بحث و مطالعه قرار گرفته است.
به گفته وی همچنین در بخش هنرمندان متون نوشتاری حاکی از باورها و فردیت های متوفیان و متون تصویری ، نشانی از حرفه و شغل هنری آنهاست.
آنگونه که ناصرانی معتقد است نشانه های گورستان اعم از نوشتاری، تصویری و تزئینات فضا همگی بازنمایی هویت و جهان بینی متوفیان است که با مخاطب خود و زندگان ارتباط برقرار می کنند.

بررسی گورستان های قدیمی و کنونی تبریز
در بخش دیگر نشست نشانه شناسی مرگ و زندگی مینا کلاهدوز محمدی با بررسی موقعیت و وضعیت گورستان های قدیمی و کنونی شهر تبریز گفت: تبریز شهری با قدمت تاریخی و طولانی است و تحقیقات بسیاری در خصوص بازارها، مساجد، و حمام های آن صورت گرفته ولی آنچه در این میان از توجه شایسته محروم مانده گورستان های این شهر است.

او گفت: نقشه های قدیمی شهر تبریز به تاریخ 1827 و 1880 میلادی نشان از چندین گورستان قدیمی دارند، که اکنون حتی نامی از آنان بر جای نمانده است. 

به گفته کلاهدوز محمدی، قدمت قدیمی ترین سنگ قبرها در برخی از این گورستان ها به سال 1300 می رسد که خود لزوم بررسی های زبانشناسی، تاریخی و فرهنگی را دو چندان می کند.

آیین های تدفین در بهشت زهرا
هاجر قربانی اما در بخش دیگر این نشست تدفین را به مثابه یک پدیده بوروکراتیک می داند و به آیین های تدفین در بهشت زهرا پرداخت.

او گفت: مواجهه با مرگ، چه مرگ خود، یا مرگ دیگران منجر به آداب اجتماعی مذهبی شده و محرکی برای استفاده از نشانه ها و متون مرتبط به یادمان مرگ است. 

قربانی با بیان اینکه سنگ گورها، از نمونه یادمان هایی است که برای انسان های خفته در خاک ساخته می شوند ادامه داد: از گذشته تاکنون، بر روی سنگ گورها انسان ها نشانه گذاری می شود. این نشانه ها گاه خطی و گاه تصویری هستند و در بعضی مواقع ما را تا فضای شخصی انسان هایی که مرده اند همراهی می کنند. 

او تاکید کرد: در سنت تدفین مسلمانان نیز آنچه گورستان های اهل تسنن و تشیع (ایرانیان مسلمان) را از یکدیگر متمایز ساخته نوع نشانه گذاری قبور است. 

انتهای پیام/