یوسف سلمان خواه- نمادها، تجلي عيني و فيزيكي هويت ملي‌اند؛ هر كشور و دولتي واجد يك رشته نمادهاي مخصوص به خود است كه معرف آن كشور در صحنه ملی و بين‌المللي می‌باشد و آن را از ساير كشورها ممتاز و متمایز مي‌سازد. اين نمادها عبارتند از: نشان ملي، سرود، پرچم، واحد پول، اعیاد ملي، شخصيت‌هاي تاريخي، خط و زبان و نظاير آنها.
افراد ملت چه در سطح ملي و چه در سطح محلی نسبت به نمادهاي سرزمين خود احساس تعلق شدید داشته و از مطرح شدن و درخشش آن در سطح محلی، ملي و بين‌المللي احساس رضايت و خشنودي مي‌كنند، تاسيس، تعمیق و نهادينه شدن نمادها احساس مشترك ملي را در افراد ملت به وجود آورده و زنده نگه می‌دارد. کارکرد دیگر نمادها، متمایزسازی ملت‌ها و واحد سیاسی (کشور) از یکدیگر است و در سطح ملي ضمن تقویت تعلق و همبستگی ملی و معرفی تنوع و تکثر عناصر فرهنگی محلی، نقش متمايز كننده اقوام از يکديگر را ایفا می‌کنند.محققان آمیخته‌ای از نهادها و پدیدها‌ی فرهنگی و معنوی مورد اطمینان و اعتقاد مردم را عامل پیدایش ملت‌ها و کشورها می‌دانند. بنابراین حیات ملی تنها هنگامی حفظ و حراست شدنی است که روح آن سالم نگه داشته شود. آداب و سنن ،ادبیات و فرهنگ و تمدن، دلبستگی به سرزمین ویژه و نیز یادمان‌های مشترک تاریخی و اعتقادی، تارو پود ملیت و هویت ملی شمرده می شوند که تقویت هر یک از آنها در واقع به معنی تقویت روح ملی و یکپارچگی و وحدت همگانی است. از آنجا كه کشور ايران با متحد شدن اقوام ایرانی، دولت سرزميني به دولت ملي تبديل شده است، هر يك از استان‌هاي كشور داراي شاخصه‌ها و نمادهاي مخصوص فرهنگی و هنری خود هستند كه در سطح محلی ضمن کارکردهای اقتصادی و فرهنگی زمینه‌های تفاهم، همبستگي و همدلي را در افراد ملت فراهم مي‌آورد و در سطح ملی افراد ملت نسبت به آن احساس تعلق، غرور و همبستگی مي‌كنند.
نمادها به صورت غيرمستقيم حس ميهن‌پرستي و همبستگي ملي را تقويت و مايه پيوند افراد ملت ايران به يكديگر و همگرايي ملي مي‌شوند. پر رنگ کردن نمادهای محلی موجب رونق گردشگری و ترویج مفاهیم و عناصر فرهنگی ارزشمند و ستودنی به سایر جوامع و ملل می‌شود. این نمادسازی‌ها موجب تقویت کسب و کار در حوزه صنایع دستی شده و کالاهای یادگاری و سوغاتی در جوامع مقصد همچون سفیران بازاریابی عمل نموده و در ترغیب گردشگران به سفر نقش بسزایی دارند. همچنین نمادها و نشانه‌ها، ابزاری زیباشناسانه متناسب با تغییرات فرهنگی و تاریخ است، بنابراین هیچ شهری بی‌نیاز از این ابزارها و نشانه‌ها نیست، این نشانه‌ها به طور دائم جدید می‌شوند؛ نماد، نشانه شهر محسوب می‌شود و گاهی از خود شهر اهمیت و شهرت بیشتری پیدا می‌کند.
نشانه‌ها، تبلور عینی فرهنگ مردم هستند و از آداب، رسوم، خاطرات و حوادث سرچشمه می‌گیرند و یادآور تجارب تلخ و شیرین گذشته مردم هستند؛ نمادها از نگاه زیباشناسی ابزار پیام‌رسان و ایجاد فرهنگ به‌شمار می‌آیند و در ذهن بیننده بخشی از هویت شهری محسوب شده و با آنها می‌توان هویت یک شهر را مانند یک متن، تفسیر و تحلیل کرد. نمادهای شهری نقش کلمات یک متن را ایفا می کنند که بین مفهوم کلی شهر و کلماتی که مقوم متن شهر هستند تناسب ایجاد می‌کند ؛ نمادهای شهری بیشترین تأثیر را بر ذهن گردشگر می‌گذارند؛ هنگامی که مجموعه‌ای از این نشانه‌ها را یک گردشگر در یک شهر می‌بیند، در ذهن او هویت آن شهر نقش ببندد.
زمانی که یک المان متأثر از هویت فرهنگی شهر باشد تبدیل به یک اثر تاریخی و ماندگار می‌شود، نمادها خاطره‌انگیز هستند، درگیری ذهنی ایجاد می‌کنند؛ گاهی انسان با آن همذات پنداری می‌کند و هویت خودش را در آن می‌بیند، ذهن را به فراسوی زمان می‌برد احساس خوشایند و فرح‌بخشی به انسان دست می‌دهد یا حتی می‌تواند انسانی را اندوهگین کند. با المان احساسات انسان‌ها دست‌کاری می‌شود، تلطیف احساسات لازمه‌ی زندگی امروز است زیرا بشر دچار بی‌احساسی شده که تلطیف احساسات با دیدن یک المان پدید می‌آید.
از آنجا که نماد سازی‌های جدید فرهنگی با الگو از میراث فرهنگی و صنایع دستی به عنوان عناصر هویت ساز که کارکرد ملی و بین‌المللی دارند و در سازه‌های فرهنگ محلی و بنیان‌های فرهنگ ملی به عنوان یک پارادایم، نقش تاثیرگذاری در تعاملات و ارتباطات فرهنگی در سطوح مختلف محلی، ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی ایفا
می‌نمایند . ضرورت پرداختن، شناسایی این عناصر و گسترش فراگیر کردن آنان از سوی مسئولان ذیربط به ویزه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سطح محلی، منطقه‌ای، ملی و فراملی حایز اهمیت می‌باشد. در واقع با این اقدام نقش محیطی این عناصر برجسته می‌شود.
- به عنوان نمونه جانمایی نمادهای برگزیده صنایع دستی و میراث فرهنگی کشور در یکی از میدان‌های پایتخت (تهران) و نام گذاری میدانی با این نام.
- جانمایی نمادهای محلی هر استان در یکی از میادین مرکز هر استان
- جانمایی نمادهای میراث فرهنگی صنایع دستی هر شهر در یکی از میادین مرکز شهرستان.
انتهای پیام/
