رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور در پیامی به نشست علمی چگونگی ثبت قناتهای جهانی که همزمان با سالروز درگذشت دکتر باقر آیت اله زاده شیرازی در اصفهان برگزار شد عنوان کرد: مرحوم شیرازی از نخستین دانش آموختگان رشته مرمت در حوزه علم و عمل بود.

به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان، سید محمد بهشتی در این پیام تاکید کرد: مرحوم شیرازی را باید در زمره نخستین دانش‌آموختگان رشته مرمت، هم به مفهوم دانشگاهی و هم عملی جای داد. او از سویی در دانشکده‌ای معتبر در ایتالیا با درجه دکترای مرمت فارغ‌التحصیل شد و از سوی دیگر به محض بازگشت به ایران در اثر همکاری عملی با کارشناسان و باستان‌شناسان ایتالیایی، مخصوصاً در اصفهان، مراحل تربیت عملی خود را طی کرد که البته تا سالهای آخر حیاتش نیز به همان رویه ادامه یافت.
وی افزود: او از بطن خانواده‌ای بزرگ برخاسته بود؛ خانواده‌ای مذهبی، اصیل، معتبر، ریشه‌دار، و پرجمعیت. در خانه ایشان بسیاری از مردمان محترم و مهم شهر رفت و آمد داشتند و زمینه‌های بزرگی از همان کوچکی در دکتر شیرازی پرورده شد. از خود او در مراسم تجلیلش، چند لحظه پیش از فوت تأثربارش، شنیدم که پدرش به او گفته بود شغلی انتخاب کن که خدا از تو راضی باشد. برای همین پیش از ترک ایران تصمیم گرفته بود در رشته مرمت تحصیل کند و بیشتر به کار تعمیر مساجد و مزارات بپردازد. به این ترتیب کسب و کار را به اصالت‌های خانوادگی پیوند زد و به این عمل خود همواره می‌بالید.
بهشتی در ادامه این پیام تاکید کرد: در عین فعالیتِ نظری و عملی، دکتر باقر آیت‌الله زاده شیرازی در حوزه مدیریت تخصصی، چه قبل و چه بعد از انقلاب اسلامی، فعالیت بسیاری ‌کرد. کار در حوزه حفاظت و مرمت علی‌الخصوص، و میراث فرهنگی بطور عام، برای او یک شغل نبود. بلکه یک مسئولیتِ ملی برعهده خویش می‌دید، و همواره تلاش می‌کرد تا هرکاری از دستش برمی‌آید انجام دهد تا امانتِ پیشینیان سلامت به آیندگان برسد. پس اگر لازم بود با حوصله و شکیبایی و اگر نه با سماجت و رندی کارها را پیش می‌برد.
وی همچنین در همین راستا اظهار داشت: پاکدامنی، زندگی سالم، و موقعیت خانوادگی ممتاز مرحوم شیرازی هیچ بهانه‌ای برای خرده‌گیری و سوء استفاده باقی نمی‌گذاشت. بنابراین با وجاهت و تلاش فوق‌العاده زیاد توانست در بزنگاه‌هایی مثل سال‌های نخست پس از پیروزی انقلاب، نقشی یگانه در حفظ و صیانت از آثار تاریخی کشور و ظرفیت‌های علمی سازمان میراث فرهنگی ایفاء کند. لذا دکتر شیرازی هر کار مرمتی را تبدیل به یک عرصه پژوهشی می‌کرد، و همیشه به‌مثابه یک پژوهشگر و نه صرفا حفاظتگر و مرمتگر فعالیت می‌کرد. حفاظت برایش موکول به پژوهش و امر مرمت صحنه پژوهش بود. دانشی که عموماً نانوشته در سینه داشت وی را به صاحبنظری ممتاز بدل ساخته بود. پس تعجبی نداشت که هرکجا حضور داشت محل مراجعه عموم پژوهشگران عرصه معماری دوران اسلامی باشد.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور تصریح کرد: چنین مقام بی‌نظیری که می‌توان آنرا به مرجعیت در رشته مرمت و حفاظت تعبیر کرد، سبب شد در همه آثار مرمت شده طی سالهای فعالیت او، یا خود حضوری مؤثر و فعال داشته باشد یا مسئولان و دست‌اندرکاران مرمت‌ با بهره‌گیری از نظر و راهنمایی او کار را پیش ببردند. بدین اعتبار و به دلیل سفرها و سرکشی‌های فراوانش در سرتاسر کشور، شناخت وی از آثار تاریخی ایران ـ خصوصاً آثار دوران اسلامی ـ بی‌اغراق کم‌نظیر بود. اما در همان حال هیچکس را در طول این سالها ندیدم که به اندازه او بگوید ما آثار تاریخی خود را نمی‌شناسیم و درباره آن چیزی نمی‌دانیم. این تکیه کلام او از سویی عظمت و عمق معماری دوران اسلامی را آشکار می‌سازد و از سوی دیگر خضوع و خشوع دکتر شیرازی را در برابر آن نشان می‌دهد.
سید محمد بهشتی در ادامه پیامش به همزمانی سالروز کودتای 28 مرداد سال 1332 و درگذشت دکتر شیرازی اشاره ای داشت و تاکید کرد: ۲۸ مرداد هرسال بی‌اختیار ما را به یاد کودتای سال ۱۳۳۲ می‌اندازد. به یاد دارم از او شنیده بودم که می‌گفت من از پرورش‌یافتگان فضای سیاسی پیش از کودتای ۲۸ مردادم که سرخوردگی ناشی از حقارت آن شکست ملی را با کار طاقت‌فرسا در رشته‌های دیگر جبران کردند و نسل ما به همین دلیل نسلی کوشا و موفق است. نمی‌دانم چه بود که روز ۲۸ مرداد سال ۱۳۸۶ عده زیادی در سالن نقش جهان فرهنگستان هنر برای تجلیل از مقام علمی او گردآمدند. او در آن زمان از همه فعالیت‌هایش محروم شده بود و موقعیتی نداشت. همه کسانی هم که در مراسم سخن گفتند و حضور داشتند در آن شرایط هیچ موقع و مقامی نداشتند. بنابراین شائبه‌ای نبود که این جمع بدان خاطر تشکیل شده تا همه دوستداران و همفکران از زحمات سالیان او تقدیر کنند و به عبارتی آنجا یک محفل انس بود. هرکه هرچه حقیقتاً در دل داشت بدون ملاحظه بیان ‌کرد و در انتهای مجلس از او خواستند چند کلام سخن بگوید. نمی‌دانم چه شد که از خدا و عاقبتِ نیک گفت. پس از اندک وقتی صدای اذان بلند شد، پشت همان میزی که کمی قبل‌تر سخنرانی کرده بود، آرام جان سپرد و از میان ما پرکشید...
و چه شیرین رفت...

انتهای پیام/