ایران یکی از نخستین زادگاه‌های انسان هوشمند است

نتایج کاوش باستان‌شناختی «غار کلدر» در خرم‌آباد نشان داد ایران در زمره نخستین زادگاه‌های انسان‌های هوشمند است که برای اولین بار موفق به مهاجرت به قاره اروپا شده‌اند.

به‌گزارش میراث آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، بهروز بازگیر سرپرست کاوش باستان‌شناختی «غار کلدر»، امروز شنبه 14 اسفند، با اعلام این خبر گفت: «نتایج کشفیات منحصربه‌فرد هیئت مشترک ایرانی‌اسپانیایی از کاوش باستان‌شناختی ”غار کلدر“ به‌تازگی در قالب مقاله‌ای مفصل در یکی از 10 مجله برتر علوم چند رشته‌ای دنیا (Scientific Reports) انتشار یافت.»

به‌گفته این پژوهشگر در مؤسسه دیرین‌بوم‌شناسی و تکامل اجتماعی بشر، مقاله یادشده حاصل دو سال مطالعه و بررسی آثار کشف‌شده از کاوش باستان‌شناختی «غار کلدر» است که با مشارکت 19 محقق بین‌المللی و در قالب تفاهم‌نامه علمی بین مؤسسه اسپانیایی با پژوهشکده باستان‌شناسی ایران و با همکاری فرانک بحرالعلومی و مولود سادات‌عظیمی، از متخصصان پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، انجام نگاشته شده است.

بازگیر گفت: «تا امروز بیشتر دانشمندان و متخصصان این دوره، غرب آسیا ــ به‌ویژه منطقه لوانت (سرزمین شامات) ــ را محتمل‌ترین خاستگاه و منشأ انسان‌های هوشمندی می‌دانستند که برای نخستین بار موفق به مهاجرت به قاره اروپا شده بوده‌اند؛ اما شواهد به‌دست‌آمده از تحقیقاتِ ”غار کلدر“ این فرضیه را که منطقه لوانت تنها مسیر مهاجرتی و یگانه‌خاستگاه انسان مدرن بوده با تردید جدی مواجه کرده و نشان می‌دهد که پژوهش‌های بیشتری برای بازنگری در فرضیه‌های پیشین لازم است.»

ردپای انسان‌های هوشمند در لبنان و فلسطین اشغالی

او از میان مهم‌ترین محوطه‌های باستانی در منطقه لوانت، که تاکنون محل کشف قدیمی‌ترین سنگ‌ابزارهای انسان‌های هوشمند بودند، محوطه کسار اکیل (Ksar Akil) در کشور لبنان و غار منوت (Manot) در فلسطین اشغالی را نام برد.

او با اشاره به وجود نهشته‌های باستانی در لایه زیرین محل‌های تاریخ‌گذاری‌شده، گفت: «این نهشته‌های باستانی حاکی از سکونت جوامع شکارگر و گردآورنده غذا در این غار بیشتر از 54400 سال است.»

سرپرست کاوش باستان‌شناختی «غار کلدر» افزود: «با توجه به تاریخ‌نگاری صورت‌گرفته از غار همیان 1، که نزدیک‌ترین محوطه تاریخ‌نگاری‌شده به ”غار کلدر“ محسوب می‌شود، شاید بتوان تاریخی نزدیک به 148هزار سال را برای لایه‌های زیرین ”غار کلدر“ (مربوط به دوره پارینه‌سنگی میانه) متصور شد.»

او در ادامه خاطرنشان کرد: «این در حالی است که سال‌یابی مدرن ممکن است تاریخی قدیمی‌تر یا جدیدتر از همیان را نشان دهد.»

این باستان‌شناس با بیان اینکه تاکنون تاریخ مطلق شروع یا پایان هیچ‌کدام از ادوار پارینه‌سنگی ایران ازجمله پارینه‌سنگی قدیم، پارینه‌سنگی میانه و پارینه‌سنگی جدید مشخص نشده بود، گفت: «نتایج به‌دست‌آمده از ”غار کلدر“ نقطه‌عطفی در تاریخ این مطالعات و جایگاه ایران در پژوهش‌های پارینه‌سنگی جهان به‌عنوان کریدوری مهم برای مهاجرت و پراکنش انسان‌های هوشمند به قاره اروپا محسوب می‌شود.»

بهروز بازگیر نتایج گاه‌نگاری‌های مطلق از لایه 4 ”غار کلدر“ را قدیمی‌ترین تاریخ‌های به‌دست‌آمده از دوران پارینه‌سنگی جدید در ایران اعلام کرد.

حضور پژوهشگران و نویسندگان صاحب‌نام از سراسر جهان

این پژوهشگر ازجمله نکات حائز اهمیت به حضور نویسندگان سرشناسی همچون پروفسور اودلد کربونل باستان‌شناس سرشناس اسپانیایی، پروفسور جان ون‌درماد دیرین‌شناس شهیر هلندی، پروفسور مارسل اوت باستان‌شناس نامی بلژیکی، و پروفسور تاماس هیگام باستان‌شناس و تاریخ‌نگار سرشناس انگلیسی اشاره کرد که نقش فراوانی در اعتبار بخشیدن و بالا بردن ضریب علمی این پژوهش ایفا کرده‌اند.

او یادآور شد: «این مقاله در تاریخ مطالعات پارینه‌سنگی صورت‌گرفته در ایران، از نظر نگاشته شدن به‌قلم نویسندگان ایرانی و اعتبار انتشاراتی با ضریب اثربخشی 5.228 در رده‌بندی مجلات علمی دنیا، بالاترین جایگاه را در تحقیقات پارینه‌سنگی ایران به‌خود اختصاص داده است.»

مذاکرات مقدماتی یک پژوهشگر برای ثبت جهانی کلدر

او با تأکید بر اهمیت نتایج تحقیقات، جایگاه «غار کلدر» در مطالعات عمومی سیر تطور انسان مدرن و وجود نهشته‌هایی با شواهد فرهنگی مربوط به نئاندرتال‌ها در این محوطه، از انجام مذاکرات مقدماتی برای ثبت‌جهانی «کلدر» با طرف‌های اروپایی خبر داد.

این پژوهشگر تصریح کرد که با حمایت و پیگیری جدی مسئولان، ثبت‌جهانی این محوطه دور از دسترس نخواهد بود.

انتهای پیام/

کد خبر 1395121411